Το βράδυ της Πέμπτης η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου σημείωσε ότι «ο πρόεδρος Τραμπ είναι απογοητευμένος και με τις δύο πλευρές». Ωστόσο, συμπλήρωσε «ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ διερευνά τα αιτήματα και των δύο πλευρών για να πετύχουμε μια διαρκή ειρήνη. Το σχέδιο πάντως είναι ακόμη υπό διαμόρφωση».
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, από την πλευρά του και αφού έλαβε το προσχέδιο… ειρήνης, δήλωσε ότι θα διαπραγματευτεί με τον Ντόναλντ Τραμπ. Το σχέδιο καλεί το Κίεβο να κάνει επώδυνες παραχωρήσεις προκειμένου να τερματίσει την εισβολή του Κρεμλίνου στη χώρα του, με το γραφείο του Ζελένσκι να επιβεβαιώνει ότι θα μιλήσει με τον Τραμπ τις επόμενες ημέρες σχετικά με «τις υπάρχουσες διπλωματικές ευκαιρίες και τα κύρια σημεία που είναι απαραίτητα για την ειρήνη».
«Συμφωνήσαμε να εργαστούμε πάνω στα σημεία του σχεδίου, ώστε να έρεθει ένα αξιοπρεπές τέλος στον πόλεμο», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το γραφείο του Ζελένσκι.
Σημειώνεται ότι η επιφυλακτική αντίδραση της προεδρικής διοίκησης της Ουκρανίας ακολούθησε τις οργισμένες καταδίκες του σχεδίου από ορισμένους Ουκρανούς αξιωματούχους, οι οποίοι το χαρακτήρισαν «παράλογο και απαράδεκτο».
Άλλοι αξιωματούχοι στο Κίεβο δήλωσαν ότι η πρόταση που φέρεται να συνέταξε ο Κίριλ Ντμίτριεφ, στενός σύμμαχος του Βλαντιμίρ Πούτιν, και ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, ήταν μια «πρόκληση», στόχος της οποίας ήταν να προκαλέσει διχόνοια και να «αποπροσανατολίσει» τους συμμάχους της Ουκρανίας, πρόσθεσαν.
Τι προβλέπει το σχέδιο
Το σχέδιο «θα επιβάλει δρακόντεια μέτρα στην Ουκρανία και θα δώσει στη Ρωσία πρωτοφανή έλεγχο στον στρατό και την πολιτική κυριαρχία της χώρας και είναι πιθανό στο Κίεβο να θεωρηθεί ως παράδοση», σχολιάζει ο Guardian.
Ο Κρίστοφερ Μίλερ των Financial Times, που αποκάλυψε λεπτομέρειες της πρότασης, εκτίμησε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να την αποδεχθούν οι Ουκρανοί. «Δεν είναι συμφωνία, αλλά απαίτηση για απόλυτη παράδοση της Ουκρανίας», σχολίασε.
«Η θέση της Ρωσίας παραμένει μαξιμαλιστική και ο Πούτιν δεν έχει κάνει παραχωρήσεις. Αν μη τι άλλο, έχει πεισμώσει. Και η κυβέρνηση Τραμπ έχει εκνευριστεί και τώρα θέλει να δει πρόοδο, πιθανότατα σε βάρος της Ουκρανίας», συμπλήρωσε ο δημοσιογράφος.
Η πρόταση των 28 σημείων φαίνεται πως είναι εμπνευσμένη από το παρόμοιο σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα. Το ετοίμασαν πρώην και νυν Ρώσοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι και επικεφαλής αυτής της προσπάθειας, σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, φαίνεται πως είναι ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ και ο επικεφαλής του επενδυτικού ταμείου της Ρωσίας, Κίριλ Ντμιτρίεφ.
Οι Γουίτκοφ και Ντμιτρίεφ σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες προώθησαν το σχέδιο στο Κίεβο μέσω του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Ρούστεμ Ουμέροφ. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη αντίδραση της Ουκρανίας. Ωστόσο, περιλαμβάνει όρους που έχει απορρίψει στο παρελθόν ο Ζελένσκι, ο οποίος είναι δυσαρεστημένος με την πρόταση, αναφέρουν οι Financial Times.
Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε στο Axios ότι ο Ουμέροφ ενημερώθηκε για το σχέδιο, αλλά προφορικά και δεν έλαβε γραπτή πρόταση από τον Γουίτκοφ. Ο ίδιος αξιωματούχος αρνήθηκε ότι ο Ουμέροφ αποδέχθηκε τους όρους του σχεδίου και τόνισε πως το Κίεβο αντιτίθεται σε πολλά σημεία.
Ο Στιβ Γουίτκοφ και ο Κίριλ Ντμιτρίεφ έχουν δημιουργήσει ένα «σημαντικό αλλά ανεπίσημο δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον και δεν είναι σαφές εάν η κυβέρνηση Τραμπ έχει υποστηρίξει επίσημα το σχέδιο», σημειώνει ο Guardian.
Τα εδάφη που «χάνει» η Ουκρανία με το σχέδιο
Σύμφωνα με ανθρώπους που έχουν άμεση γνώση του εγγράφου, η πρόταση απαιτεί να παραχωρήσει η Ουκρανία το υπόλοιπο Ντονμπάς, συμπεριλαμβανομένων εδαφών που είναι τώρα υπό τον έλεγχο του Κιέβου, γράφουν οι Financial Times. Το αντάλλαγμα θα είναι αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, σε περίπτωση μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας, δήλωσε στο Axios αξιωματούχος των ΗΠΑ.
Κατά την άποψη του Λευκού Οίκου, η Ουκρανία πιθανότατα θα χάσει ούτως ή άλλως τα εδάφη αυτά, εάν συνεχιστεί ο πόλεμος, «για αυτό είναι προς το συμφέρον της να γίνει η συμφωνία τώρα», ανέφερε η ίδια πηγή.
Ειδικότερα, το σχέδιο προβλέπει ότι η Ρωσία θα αποκτήσει πλήρη de facto έλεγχο του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ (που μαζί αναφέρονται ως Ντονμπάς), παρότι το Κίεβο εξακολουθεί να ελέγχει περίπου το 12% των εδαφών εκεί, γράφει το Axios. Παρότι θα βρίσκονται υπό ρωσικό έλεγχο, οι περιοχές του Ντονμπάς από όπου θα αποσυρθεί η Ουκρανία θα θεωρούνται αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη και η Ρωσία δεν θα μπορεί να αναπτύξει στρατεύματα εκεί.
Επίσης, στη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια οι γραμμές ελέγχου θα «παγώσουν» κατά κύριο λόγο στη σημερινή κατάσταση και η Ρωσία θα επιστρέψει κάποια εδάφη, κάτι που θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, αναφέρει ακόμα το Axios. Εξάλλου, το σχέδιο προβλέπει ότι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες θα αναγνωρίσουν την Κριμαία και το Ντονμπάς ως νόμιμα ρωσικά εδάφη, αλλά δεν θα ζητηθεί από την Ουκρανία να πράξει το ίδιο.
Η Ουκρανία θα μείνει με τον μισό στρατό
Άλλος όρος της πρότασης προβλέπει ότι η Ουκρανία θα μειώσει στο μισό το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεων. Επίσης, ζητά από το Κίεβο να εγκαταλείψει βασικές κατηγορίες όπλων- ανάμεσά τους τα μεγάλης εμβέλειας- και θα περιλαμβάνει μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας που έχει υπάρξει κρίσιμη για την άμυνά της, «αφήνοντας τη χώρα ευάλωτη σε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα», επισημαίνουν οι Financial Times.
Τα ρωσικά και η Εκκλησία
Άλλοι δύο όροι της πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία απηχούν επίσης τους διαχρονικούς στόχους της Μόσχας.
Το σχέδιο ορίζει ότι τα ρωσικά θα αναγνωριστούν ως επίσημη γλώσσα στην Ουκρανία και θα αναγνωρίσει τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στη χώρα.
«Παράδοση της κυριαρχίας»
Εάν το Κίεβο αποδεχθεί αυτή την πρόταση, ισοδυναμεί με εγκατάλειψη της κυριαρχίας του, σχολίασε πηγή των Financial Times. Περιέγραψε το σχέδιο ως μία προσπάθεια της Ρωσίας να «παίξει» με την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία ανυπομονεί να δείξει ότι υπάρχει πρόοδος για συμφωνία.
Ευρωπαίος διπλωμάτης σχολίασε στο Reuters ότι η πρόταση θα μπορούσε να είναι άλλη μία προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να «στριμώξει το Κίεβο στη γωνία». Πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση που δεν λαμβάνει υπόψη τη θέση της Ουκρανίας ή των Ευρωπαίων συμμάχων.
Άλλος Ευρωπαίος διπλωμάτης δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο πως η πρόταση να μειώσει η Ουκρανία το μέγεθος των ενόπλων δυνάμεών της μοιάζει περισσότερο με ρωσική απαίτηση, παρά με σοβαρή πρόταση.
