Η υπόθεση της οικογένειας Βάργκας έγινε συμβολική του νέου, σκληρού κύματος επιβολής της μετανάστευσης στις ΗΠΑ το 2025. Ένα e-mail από αξιωματούχο της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) έβαλε τον Κέλλυ και τον Γιέρσον Βάργκας μπροστά σε μια τραγική επιλογή: να δεχτούν την απέλαση στην Κολομβία ή να ρισκάρουν ποινικές διώξεις και, το πιο επώδυνο, τον χωρισμό από την έξι ετών κόρη τους, Μαρία Πάολα.
Οι Βάργκας, που κρατήθηκαν σε κέντρο κράτησης στο Τέξας, είχαν καταθέσει αίτημα βίζας ως θύματα εμπορίας ανθρώπων, υποστηρίζοντας ότι στην πορεία τους προς τις ΗΠΑ δέχτηκαν απειλές από καρτέλ στο Μεξικό και εξαναγκαστική εργασία. Παρ’ όλα αυτά, μετά από πίεση και την προειδοποίηση ότι ενδέχεται να διωχθούν ποινικά για «μη συμμόρφωση» με την εντολή απέλασης, ένα σπάνια εφαρμοζόμενο αδίκημα που μπορεί να επισύρει έως και δέκα χρόνια φυλάκισης, το ζευγάρι προτίμησε να αποχωρήσει «εθελοντικά» τον Νοέμβριο, φοβούμενο το ενδεχόμενο κράτησης και τον χωρισμό από το παιδί.
Από την πλευρά της, η διοίκηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ υπερασπίζεται τις ενέργειες. Ο επίτροπος συντονισμού για τα σύνορα, Τομ Χόμαν, υπεραμύνθηκε της στρατηγικής λέγοντας ότι «χρησιμοποιούνται όλα τα διαθέσιμα εργαλεία» για την εφαρμογή του νόμου, ενώ εκπρόσωπος του DHS υποστήριξε ότι οι αποφάσεις απέλασης βασίστηκαν σε διαδικασίες και ότι όσοι «παραβίασαν τον νόμο» έχουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες.
Κριτικοί και οργανώσεις υπεράσπισης (λαθρο)μεταναστών μιλούν για «υπολογισμένη σκληρότητα»: δικηγόροι και θύματα αναφέρουν ότι η απειλή μακροχρόνιας φυλάκισης, η παρατεταμένη κράτηση χωρίς δυνατότητα εγγύησης και ο φόβος απέλασης σε τρίτες χώρες, όπου κάποιοι μπορεί να συλληφθούν ή να διωχθούν, έχουν ωθήσει πολλούς να εγκαταλείψουν τις νομικές τους διεκδικήσεις. Στοιχεία δείχνουν ότι η κράτηση στα κέντρα της ICE αυξήθηκε σχεδόν 70% και έφτασε κοντά στις 66.000 τη Νοέμβριο του 2025, ενώ οι «εθελοντικές αποχωρήσεις» εντός κράτησης πολλαπλασιάστηκαν σε πάνω από 16.000 τους πρώτους οκτώ μήνες του έτους.
Υπάρχουν και ανθρώπινες τραγωδίες πίσω από τους αριθμούς: κρατούμενοι που πέρασαν από απομακρυσμένες, σκληρές δομές (όπως γνωστή εγκατάσταση στη Φλόριντα), ασθενείς που έχασαν τη θεραπεία τους, οικογένειες που διαλύθηκαν. Δικηγόροι, όπως η Έλορα Μουχέρκι του Columbia Law School, επισημαίνουν ότι πολλοί εγκαταλείπουν τα δικαιώματά τους εξαιτίας των αντίξοων συνθηκών κράτησης.
Παρά την κριτική, η κυβέρνηση υπερασπίζεται την τακτική ως αναγκαία για την τήρηση των νόμων μετανάστευσης και για την ανάκτηση ελέγχου των συνόρων. Υποστηρικτές των μέτρων λένε ότι η αυστηρή εφαρμογή τους στέλνει σαφές μήνυμα αποθάρρυνσης σε εκείνους που επιχειρούν παράνομες εισόδους και προστατεύει την ασφάλεια και τη νομιμότητα. Οι επικριτές απαντούν ότι τα μέσα δεν πρέπει να αποβαίνουν αυτοσκοπός σε βάρος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των διεθνών υποχρεώσεων προστασίας θυμάτων.
