Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως επιμένει πως δεν υφίσταται «13ωρη εργασία», κάνοντας λόγο για «δήθεν 13ωρο». Κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συζήτησης για το εργασιακό νομοσχέδιο, κατηγόρησε τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι εστιάζουν αποκλειστικά στη συγκεκριμένη διάταξη, αγνοώντας το σύνολο των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου.
Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: μήπως πράγματι η πολιτική αντιπαράθεση επικεντρώνεται σε μία μόνο πτυχή, παραμερίζοντας τις υπόλοιπες 96 διατάξεις του νομοσχεδίου «Δίκαιη Εργασία για Όλους»;
Η ρύθμιση για το 13ωρο —είτε πρόκειται για «δήθεν» όπως λέει η υπουργός είτε για πραγματική εφαρμογή— δεν είναι η μοναδική αμφιλεγόμενη. Οι προβλέψεις για τον τρόπο διευθέτησης του χρόνου εργασίας, την κατάτμηση των αδειών, τις υπερωρίες σε εκ περιτροπής εργασία, τις απολύσεις–εξπρές και τις «συμβάσεις κατά παραγγελία» έχουν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις, όχι μόνο από εργατικά σωματεία, αλλά και από νομικούς, ειδικούς της αγοράς εργασίας και πανεπιστημιακούς.
Κόλαφος από τους Επιθεωρητές Εργασίας
Καθώς το νομοσχέδιο οδεύει προς ψήφιση στην Ολομέλεια, ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν οι θέσεις του Συλλόγου Επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία. Κατά τη διάρκεια της ακρόασης των φορέων, η πρόεδρος του Συλλόγου, Παναγιώτα Ρόζου, εξέφρασε ξεκάθαρα την αντίθεσή της, χαρακτηρίζοντας το νέο νομοσχέδιο «χαριστική βολή» στα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα που κατακτήθηκαν με πολυετείς κοινωνικούς αγώνες.
Οι Επιθεωρητές Εργασίας ερμηνεύουν τις ρυθμίσεις ως κατάργηση του 8ώρου και επέκταση της 13ωρης ημερήσιας απασχόλησης σε έναν εργοδότη, με δυνατότητα απασχόλησης έως και 78 ωρών εβδομαδιαίως. Προειδοποιούν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε σωματική και ψυχική εξουθένωση των εργαζομένων, αύξηση εργατικών ατυχημάτων και περισσότερα προβλήματα υγείας.
Τι δείχνουν οι επιστημονικές μελέτες
Η κ. Ρόζου επικαλέστηκε διεθνείς έρευνες που αποδεικνύουν πως οι ιδανικές ώρες εργασίας για τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας κυμαίνονται μεταξύ 6 και 8 ημερησίως, με τακτικά διαλείμματα. Αντίθετα, η καθημερινή εργασία διάρκειας 13 ωρών θεωρείται επιβαρυντική και επικίνδυνη.
Το υπουργείο, από την άλλη πλευρά, τονίζει ότι η 13ωρη εργασία αφορά εξαιρετικές περιπτώσεις, κατόπιν συναίνεσης του εργαζόμενου, και μπορεί να εφαρμοστεί έως 37,5 ημέρες το χρόνο. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το όριο αυτό μπορεί να παραταθεί μέσω απλής αίτησης των επιχειρήσεων για «ειδικούς λόγους».
Οι κίνδυνοι της υπερεργασίας σύμφωνα με τον ΠΟΥ
Μελέτες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας δείχνουν ότι η υπέρβαση των 8 ωρών ημερησίως αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο:
εργατικών ατυχημάτων (σοβαρών και θανατηφόρων)
καρδιαγγειακών νοσημάτων και υπέρτασης
εγκεφαλικών επεισοδίων και στεφανιαίας νόσου
ψυχικών διαταραχών, όπως άγχος και κατάθλιψη
μυοσκελετικών προβλημάτων και διαταραχών ύπνου
μειωμένης συγκέντρωσης και αυξημένων λαθών στον χώρο εργασίας.
Επιπλέον, τα εξαντλητικά ωράρια επηρεάζουν αρνητικά και την προσωπική ζωή, περιορίζοντας τον ελεύθερο χρόνο, επιβαρύνοντας τις οικογενειακές σχέσεις και υποβαθμίζοντας τη συνολική ποιότητα ζωής.
Ελλείψεις στην Επιθεώρηση Εργασίας
Η κ. Ρόζου υπογράμμισε ότι η Επιθεώρηση Εργασίας αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα υποστελέχωσης και έλλειψης πόρων. Το προσωπικό έχει μειωθεί στο 50% του προβλεπόμενου αριθμού, με μέσο όρο ηλικίας τα 55 έτη. Το 2024, οι επιθεωρητές πανελλαδικά ανέρχονταν σε μόλις 233 άτομα, που καλούνται να ελέγξουν πάνω από 1.500 επιχειρήσεις και 10.000 εργαζόμενους ο καθένας.
Αυτή η εικόνα συνδέεται άμεσα με την υποκαταγραφή εργατικών ατυχημάτων στη χώρα: σύμφωνα με την Eurostat, δηλώνεται μόλις το 30–40% των περιστατικών, ενώ οι θάνατοι από επαγγελματικές ασθένειες υπολογίζονται σε περίπου 2.500 ετησίως.
