Το Ισραήλ και η Συρία βρίσκονται σε άμεση επαφή και τις τελευταίες εβδομάδες έχουν πραγματοποιήσει κατ’ ιδίαν συνομιλίες. Στόχος των συναντήσεων είναι να αμβλυνθούν οι μεταξύ τους εντάσεις και να προληφθούν συγκρούσεις στην παραμεθόρια περιοχή μεταξύ τους.
Παρασκηνιακές συνομιλίες γίνονταν ήδη από την πτώση του Άσαντ
Την πληροφορία μετέδωσε σε αποκλειστικότητα το Reuters, που επικαλείται πέντε πηγές με γνώση των συνομιλιών. Η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς οι δύο χώρες, μακροχρόνιοι εχθροί, διεκδικούν τα Υψίπεδα του Γκολάν, συριακό έδαδος που κατέλαβε το Ισραήλ στον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967. Επίσης, το Ισραήλ έχει βομβαρδίσει πολλές φορές περιοχές στη Συρία, υποστηρίζοντας ότι πλήττει ισλαμιστές αντάρτες.
Πιέσεις, ώστε οι δύο χώρες να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους ασκεί και ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο Ντόναλντ Τραμπ, κατά την πρόσφατη περιοδεία του στη Μέση Ανατολή, συνάντησε τον νέο ηγέτη της Συρίας, Αχμέντ Αλ-Σάρα, ενώ ανακοίνωσε και άρση των αμερικανικών κυρώσεων για τη Συρία.
Ισραηλινό τεθωρακισμένο στα σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία
Οι πηγές, τόσο συριακές και περιφερειακές όσο και δυτικές, δήλωσαν ότι οι συνομιλίες βασίστηκαν σε παρασκηνιακές συνομιλίες μέσω μεσαζόντων, αφότου οι αντάρτες Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ ανέτρεψαν τον Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο.
Οι απευθείας συνομιλίες επικεντρώνονται επί του παρόντος στην κοινή ασφάλεια. Δηλαδή στην πρόληψη των συγκρούσεων και τη μείωση των ισραηλινών επιθέσεων σε παραμεθόρια χωριά της Συρίας. Δύο από τις πηγές δήλωσαν ότι οι συναντήσει θα μπορούσαν να προετοιμάσουν περισσότερες πολιτικές συνεννοήσεις. «Προς το παρόν, αφορούν περισσότερο την ειρήνη, την απουσία πολέμου, παρά την εξομάλυνση», είπε άτομο που γνωρίζει τις συνομιλίες στο παρασκήνιο.
Τι λένε οι Σύροι
Από τη συριακή πλευρά, οι πηγές ανέφεραν ότι οι επαφές πραγματοποιήθηκαν υπό την ηγεσία του ανώτερου αξιωματούχου ασφαλείας Άχμαντ αλ-Νταλάτι, ο οποίος διορίστηκε κυβερνήτης της επαρχίας Κουνέιτρα, μετά την πτώση του Άσαντ. Η Κουνέιτρα συνορεύει με τα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν, όπου ζει η μειονότητα των Δρούζων της Συρίας. Δρούζοι ζουν και στα Υψίπεδα του Γκολάν.
Αυτό που δεν έχει διευκρινιστεί είναι ποιοι διαπραγματεύονται για λογαριασμό του Ισραήλ. Σύμφωνα με τις πηγές του Reuters, πρόκειται για αξιωματούχους ασφαλείας. Ωστόσο, οι πηγές δήλωσαν ότι έχουν πραγματοποιηθεί αρκετοί γύροι συνομιλιών, σε περιοχή που ελέγχεται από τη Συρία, αλλά και σε περιοχή που ελέγχεται από το Ισραήλ. Προς το παρόν, ούτε η Συρία ούτε το Ισραήλ έχουν επιβεβαιώσει τις συναντήσεις.
Στόχος η άμβλυνση των εντάσεων
Νωρίτερα μέσα στον Μάιο, ο de facto πρόεδρος της Συρίας, Άχμεντ αλ-Σάρα, επιβεβαίωσε έμμεσες συνομιλίες με το Ισραήλ. Είπε ότι αυτές αποσκοπούσαν στην άμβλυνση των εντάσεων, ενώ σύμφωνα με το Reuters έγιναν με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Το Ισραήλ, εκτός από τα Υψίπεδα του Γκολάν, κατέλαβε μετά την ανατροπή του Άσαντ τον Δεκέμβριο περισσότερα εδάφη της Συρίας. Ισχυρίστηκε ότι το έκανε για λόγους ασφαλείας, επικαλούμενο την ανησυχία του για το «εξτρεμιστικό παρελθόν» των νέων ηγετών της Συρίας. Παράλληλα, ενέτεινε τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς στο συριακό έδαφος, καταστρέφοντας στρατιωτικές υποδομές, και κάλεσε τις ΗΠΑ να μην επιτρέψουν στη Συρία να ενισχυθεί.
Η συνάντηση Τραμπ – Αλ-Σάρα
Οι βομβαρδισμοί και οι επικριτικές δηλώσεις του Ισραήλ προς τη Συρία έχουν υποχωρήσει τις τελευταίες εβδομάδες. Οι πηγές συνδέουν το γεγονός αυτό με τη συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον νέο πρόεδρο της Συρίας στις 14 Μαΐου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε μετά τη συνάντηση ότι ο Σύρος ηγέτης ήταν πρόθυμος να εξομαλύνει τις σχέσεις με το Ισραήλ, αλλά ότι θα χρειαστεί χρόνος. Από την πλευρά του, ο Αχμέντ Αλ-Σάρα απέφυγε να σχολιάσει τη δήλωση Τραμπ, λέγοντας ότι υποστηρίζει την επιστροφή στους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός του 1974, που δημιούργησε μια ζώνη ασφαλείας από τον ΟΗΕ.
Οι τελευταίες εβδομάδες είναι μια σχετικά μεγάλη περίοδος ηρεμίας, έπειτα από τις εντάσεις στην περιοχή της Σουέιντα και τις αιματηρές συγκρούσει μεταξύ ένοπλων ομάδων Δρούζων και ισλαμιστών μαχητών. Το Ισραήλ, τότε, είχε υποσχεθεί να προστατέψει τους Δρούζους κατοίκους της Συρίας και εξαπέλυσε σειρά αεροπορικών βομβαρδισμών, ακόμη και στο προεδρικό μέγαρο στη Δαμασκό.
Καλοπιάνοντας το Ισραήλ
Η νέα ηγεσία στη Συρία, από την πλευρά της, στην προφανή προσπάθειά της να αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα, να αρθούν οι κυρώσεις και η χώρα να μπορέσει να ανοικοδομηθεί, υποστηρίζουν ότι δεν είναι απειλή για το Ισραήλ. Συνάντησαν εκπροσώπους της εβραϊκής κοινότητας στη Δαμασκό και στο εξωτερικό, ενώ συνέλαβαν και δύο ανώτερα μέλη της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ, η οποία συμμετείχε στην επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Επίσης, το υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας, σε επιστολή που Στέιτ Ντιπάρτμεντ τον Απρίλιο, δήλωνε ότι «δεν θα επιτρέψουμε στη Συρία να γίνει πηγή απειλής για κανένα μέρος, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ».
