Η χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας έφερε ξανά στο φως μια τραγική και επίμονη πραγματικότητα: το 2024, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών της ΚΛΙΜΑΚΑ, καταγράφηκαν 469 αυτοκτονίες στην Ελλάδα. Ένας αριθμός ήδη βαρύς, που όμως δεν περιλαμβάνει τις αποτυχημένες απόπειρες, οι οποίες εκτιμάται ότι είναι 20 έως 30 φορές περισσότερες. Επιπλέον, η υποκαταγραφή φτάνει στο 15-20%, γεγονός που σημαίνει ότι το φαινόμενο είναι πολύ πιο εκτεταμένο απ’ όσο δείχνουν τα επίσημα στοιχεία.
Οι αριθμοί πίσω από την απελπισία
Όσον αφορά τις μεθόδους αυτοκτονίας, οι πιο συχνές ήταν ο απαγχονισμός (29%), ο αυτοπυροβολισμός (25,8%) και η πτώση από ύψος (24,3%). Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία μέθοδος συχνά υποκαταγράφεται ή αποδίδεται λανθασμένα, κάτι που ενισχύει την ασάφεια γύρω από πολλά περιστατικά.
Σε επίπεδο χρονικής κατανομής, οι μήνες με τις περισσότερες καταγγελίες ήταν ο Ιούνιος (46), ο Απρίλιος (45) και ο Σεπτέμβριος (39).
Όταν οι αριθμοί αποκτούν πρόσωπο: Ιστορίες από την Πελοπόννησο
Στη Μεσσηνία, ένας 45χρονος αγρότης, αγαπητός και κοινωνικός, έδωσε τέλος στη ζωή του, αφήνοντας πίσω του οικογένεια και σοβαρά χρέη. Η θλίψη του ήταν καλά κρυμμένη, μέχρι που έγινε αβάσταχτη.
Στη Λακωνία, μια ηλικιωμένη γυναίκα, λίγο μετά τον θάνατο του συζύγου της και την απομόνωση που ακολούθησε, βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της. Είχαν υπάρξει σήματα απόγνωσης, αλλά κανείς δεν τα κατάλαβε.
Στην Κορινθία, ο θάνατος ενός 22χρονου νεαρού παραμένει αμφιλεγόμενος. Ήταν αυτοχειρία ή έγκλημα; Η ασάφεια που συνοδεύει τέτοιες περιπτώσεις αναδεικνύει την ανάγκη για διαφάνεια και σωστή καταγραφή.
Στην Αχαΐα, φοιτητές και νέοι στρέφονται όλο και περισσότερο στη Γραμμή 1018. Ένας 19χρονος από την Πάτρα δήλωσε πως σώθηκε χάρη σε μια ανθρώπινη φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής.
Τοπική εικόνα: Πελοπόννησος
Η τοπική κατανομή των περιστατικών στην Πελοπόννησο αποκαλύπτει κρίσιμες ιδιαιτερότητες:
- Μεσσηνία: Σταθερά περιστατικά, κυρίως σε αγροτικές περιοχές, με άνδρες μέσης ηλικίας να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι.
- Λακωνία: Αυξημένα ποσοστά αυτοκτονιών σε ηλικιωμένους άνδρες, με όπλο ως συχνό μέσο.
- Αρκαδία: Ελλειμματικές κοινοτικές δομές ψυχικής υγείας και καθυστερημένη παρέμβαση.
- Κορινθία: Πολλά περιστατικά καταγράφονται αμφιλεγόμενα, συχνά ταξινομούνται ως “ατυχήματα”.
- Αχαΐα και Ηλεία: Δυσανάλογα υψηλός αριθμός νέων που ζητούν επείγουσα βοήθεια μέσω γραμμών υποστήριξης.
Πίσω από τους αριθμούς κρύβονται ζωές, οικογένειες, κοινότητες. Η Πελοπόννησος, με τις κλειστές κοινωνίες, την άνιση πρόσβαση σε δομές ψυχικής υγείας και το έλλειμμα θεσμικής παρέμβασης, χρειάζεται επειγόντως ενίσχυση — όχι μόνο σε επίπεδο πρόληψης, αλλά και ανθρώπινης υποστήριξης.
Η Γραμμή 1018 είναι ζωτικής σημασίας, αλλά δεν επαρκεί. Χρειάζονται:
- Τοπικά δίκτυα στήριξης
- Ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί σε κάθε χωριό
- Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κοινοτήτων
- Καταγραφή και διαφάνεια — γιατί κάθε ζωή μετράει και αξίζει να ακούγεται
Μια αυτοκτονία δεν είναι απλώς ένας αριθμός σε μια στατιστική. Είναι ένα μήνυμα που πρέπει να τολμήσουμε να ακούσουμε. Είναι μια κραυγή που δεν πρέπει να χαθεί στη σιωπή. Και είναι ευθύνη όλων μας να μην επιτρέψουμε άλλες ζωές να χαθούν χωρίς να ακουστούν.
