Μέσα από τη σιωπή των ερειπίων, νέα ευρήματα αποκαλύπτουν πως η Πομπηία ίσως δεν εγκαταλείφθηκε ποτέ ολοκληρωτικά. Αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι επιζώντες χωρίς οικονομική δυνατότητα να φύγουν, αλλά και άλλοι που αναζητούσαν έναν νέο τόπο, επέστρεψαν για να ζήσουν στη σκιά του Βεζούβιου.
Η Πομπηία φιλοξενούσε περισσότερους από 20.000 ανθρώπους πριν από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., θάβοντας – και διατηρώντας – μεγάλο μέρος της πόλης, πριν από την εκ νέου ανακάλυψή της τον 16ο αιώνα.
Είχαν υπάρξει προηγούμενες εικασίες ότι οι επιζώντες είχαν επιστρέψει στα ερείπια, και οι αρχαιολόγοι στην περιοχή δήλωσαν πρόσφατα ότι η θεωρία φαίνεται να έχει επιβεβαιωθεί από νέα έρευνα.
«Χάρη στις νέες ανασκαφές, η εικόνα είναι πλέον πιο ξεκάθαρη: η Πομπηία μετά το 79 μΧ επανεμφανίζεται, λιγότερο ως πόλη και περισσότερο ως ένα επισφαλές και γκρίζο συγκρότημα, ένα είδος καταυλισμού, μια φαβέλα ανάμεσα στα ακόμη αναγνωρίσιμα ερείπια της Πομπηίας που ήταν κάποτε», δήλωσε ο διευθυντής του χώρου, Γκάμπριελ Τσούχτριγκελ. Οι αρχαιολόγοι ανέφεραν ότι ο άτυπος οικισμός συνεχίστηκε μέχρι τον 5ο αιώνα.
Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι ζούσαν χωρίς τις τυπικές υποδομές και υπηρεσίες μιας ρωμαϊκής πόλης και ότι τα ερείπια παρείχαν την ευκαιρία να βρεθούν πολύτιμα αντικείμενα, ανέφεραν οι ερευνητές. Πιστεύεται ότι οι άνθρωποι ζούσαν στους επάνω ορόφους των σπιτιών πάνω από την τέφρα, με τους κάτω ορόφους να μετατρέπονται σε κελάρια.
«Η καταστροφή της πόλης έχει “μονοπωλήσει τη μνήμη”», είπε ο Τσούχτριγκελ και στη βιασύνη να φτάσουν στα καλοδιατηρημένα αντικείμενα της Πομπηίας, «τα αμυδρά ίχνη της επανακατοίκησης του χώρου κυριολεκτικά αφαιρέθηκαν και συχνά σαρώθηκαν χωρίς καμία τεκμηρίωση». Ο χώρος είναι πλέον ένα διάσημο παγκοσμίως τουριστικό αξιοθέατο και προσφέρει ένα παράθυρο στη ρωμαϊκή ζωή.
