Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση δεν είναι μόνο ζήτημα συναισθηματικής υγείας, αλλά μπορεί να επηρεάσουν άμεσα και τη σωματική επιβίωση, ειδικά σε ανθρώπους που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος. Αυτό προκύπτει από νέα μεγάλη ανάλυση ερευνών που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση BMJ Oncology, με συμμετοχή περισσότερων από 1,6 εκατομμύρια ασθενών.
Συγκεκριμένα, η μοναξιά φάνηκε να αυξάνει τον γενικό κίνδυνο θανάτου κατά 34%, ενώ για τον καρκίνο ο κίνδυνος ήταν αυξημένος κατά 11%. Οι αριθμοί αυτοί βασίζονται σε ανάλυση 13 διεθνών ερευνών από χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, ο Καναδάς και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Αν και οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τα δεδομένα πρέπει να ερμηνευτούν με προσοχή λόγω διαφορών στις μεθόδους των μελετών, τα ευρήματα ενισχύουν την ήδη υπάρχουσα εικόνα: η ψυχική κατάσταση και οι κοινωνικές σχέσεις επηρεάζουν βαθιά την πορεία της υγείας.
Πώς η μοναξιά επηρεάζει το σώμα
Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η απομόνωση δεν επηρεάζει μόνο τη διάθεση, αλλά επιδρά και στον οργανισμό με πιο «ύπουλους» τρόπους. Το στρες της μοναξιάς μπορεί να εξασθενήσει το ανοσοποιητικό σύστημα, να αυξήσει τις φλεγμονές και να κάνει το σώμα πιο ευάλωτο στην εξέλιξη ασθενειών όπως ο καρκίνος.
Επιπλέον, οι ψυχολογικοί παράγοντες που βιώνουν πολλοί ασθενείς με καρκίνο – όπως το αίσθημα ότι οι γύρω τους δεν καταλαβαίνουν τι περνάνε, η αποξένωση, ο στιγματισμός ή το άγχος για το μέλλον – ενισχύουν αυτό το αίσθημα απομόνωσης, επιβαρύνοντας περαιτέρω την υγεία τους.
Τι προτείνουν οι ειδικοί
Οι ερευνητές τονίζουν ότι εφόσον τα ευρήματα επιβεβαιωθούν από μελλοντικές μελέτες, είναι κρίσιμο η ψυχοκοινωνική υποστήριξη να μην θεωρείται «πολυτέλεια», αλλά βασικό μέρος της ογκολογικής φροντίδας. Συγκεκριμένα, προτείνουν:
-
Συστηματική αξιολόγηση της ψυχικής κατάστασης των ασθενών,
-
Στοχευμένες παρεμβάσεις για μείωση της απομόνωσης, όπως ομάδες υποστήριξης και ψυχοθεραπεία,
-
Εκπαίδευση του περιβάλλοντος του ασθενή, ώστε να κατανοεί καλύτερα την ψυχολογική επιβάρυνση που προκαλεί ο καρκίνος.
Η έρευνα στέλνει ένα σαφές μήνυμα: η μοναξιά δεν είναι απλώς ένα δυσάρεστο συναίσθημα – είναι παράγοντας κινδύνου που μπορεί να κοστίσει ζωές. Ένα υποστηρικτικό κοινωνικό δίκτυο, λοιπόν, δεν είναι πολυτέλεια αλλά θεραπευτικό εργαλείο.
