Στην κινεζική πόλη Φοσάν, οι αρχές δίνουν μάχη ενάντια σε ένα ταχέως εξαπλούμενο ξέσπασμα του ιoύ τσικουνγκούνια (chikungunya), ο οποίος μεταδίδεται από τα κουνούπια και έχει ήδη μολύνει περισσότερους από 7.000 ανθρώπους μέσα σε μόλις τέσσερις εβδομάδες. Αν και σπάνια είναι θανατηφόρος, προκαλεί πυρετό και εξουθενωτικούς πόνους στις αρθρώσεις. Όπως αναφέρει το δημοσίευμα των New York Times, πρόκειται για το μεγαλύτερο ξέσπασμα του ιού τσικουνγκούνια στην Κίνα από το 2008.
Για να περιορίσει την εξάπλωση του ιού, η Κίνα εφαρμόζει επιθετικές και ευρείας κλίμακας τακτικές– από drones που πετούν πάνω από την πόλη έως ψεκασμούς με εντομοκτόνα και βιολογικές παρεμβάσεις. Αυτά τα μέτρα εντάσσονται σε μια εντατική εκστρατεία δημόσιας υγείας, παρόμοια με την αυστηρή αντίδραση της χώρας στην πανδημία του COVID-19.
Τεχνολογία κατά των κουνουπιών
Σε όλο το Φοσάν, στρατιώτες με μάσκες προστασίας ψεκάζουν πάρκα, δρόμους και κατοικημένες περιοχές με εντομοκτόνα. Drones περιπολούν από αέρος εντοπίζοντας λιμνάζοντα νερά, δηλαδή τις κύριες εστίες αναπαραγωγής των κουνουπιών.
Σε μια πιο βιολογική προσέγγιση, επιστήμονες έχουν απελευθερώσει «ελέφαντες-κουνούπια» που τρώνε τα μικρότερα, μολυσματικά κουνούπια. Παράλληλα, χιλιάδες ψάρια που καταναλώνουν τις προνύμφες των κουνουπιών έχουν απελευθερωθεί σε λίμνες και δεξαμενές σε όλη την πόλη.
Μαζική κινητοποίηση και αυστηρά μέτρα
Η κινεζική κυβέρνηση επαναλαμβάνει τη στρατηγική που υιοθέτησε κατά του COVID-19. Μια «πατριωτική εκστρατεία υγείας» έχει ξεκινήσει, κινητοποιώντας τους 10 εκατομμύρια κατοίκους του Φοσάν στη μάχη κατά του ιού τσικουνγκούνια. Στις εισόδους των κτιρίων, οι εργαζόμενοι ψεκάζουν τους πολίτες με εντομοαπωθητικό. Εθελοντές με κόκκινα γιλέκα κάνουν ελέγχους πόρτα-πόρτα στα σπίτια, αναζητώντας λιμνάζοντα νερά- συχνά χωρίς τη συγκατάθεση των κατοίκων.
Σύμφωνα με τις αρχές, η άρνηση συνεργασίας μπορεί να επιφέρει μεγάλα πρόστιμα ή ακόμα και ποινικές διώξεις για παρεμπόδιση μέτρων δημόσιας υγείας. Υπάρχουν αναφορές για διακοπές ρεύματος σε σπίτια που δεν συμμορφώθηκαν.
Όπως αναφέρουν οι New York Times, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως η κινεζική πλατφόρμα RedNote, πολλοί εκφράζουν ανησυχία για την υπερβολική αστυνόμευση. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι αρχές μπήκαν στα σπίτια τους χωρίς άδεια και κατέστρεψαν φυτά ή σκεύη με νερό.
Καραντίνες και ιατρική επιτήρηση
Οι πολίτες που έχουν μολυνθεί από τον ιό μεταφέρονται σε ειδικές μονάδες νοσηλείας, όπου κοιμούνται κάτω από κουνουπιέρες έως ότου έχουν αρνητικά αποτελέσματα ή ολοκληρώσουν εφτά ημέρες νοσηλείας. Μερικοί αναφέρουν ότι έπρεπε να πληρώσουν οι ίδιοι για τη θεραπεία. Το 95% των περιστατικών μέχρι στιγμής είναι ήπια και οι περισσότεροι ασθενείς έχουν πάρει εξιτήριο μέσα σε μία εβδομάδα.
Τα φαρμακεία παρακολουθούν επίσης τις πωλήσεις φαρμάκων για πυρετό και πόνους, προκαλώντας φόβους ότι οι αρχές μπορεί να χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα για τον εντοπισμό πιθανών φορέων.
Η κλιματική αλλαγή ευνοεί την εξάπλωση των κουνουπιών
Ο ιός τσικουνγκούνια μεταδίδεται μέσω του κουνουπιού Aedes, το οποίο σχετίζεται επίσης με τη μετάδοση του δάγκειου πυρετού και του ιού Zika. Λόγω της κλιματικής αλλαγής και των μεταβαλλόμενων καιρικών προτύπων, η επαρχία Γκουανγκντόνγκ στη νότια Κίνα αντιμετωπίζει έντονη αύξηση των πληθυσμών κουνουπιών.
«Τα κουνούπια δεν χρειάζονται λίμνες για να αναπαραχθούν», δήλωσε στους New York Times ο καθηγητής Ρεν Τσάο από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ. «Αρκεί και το καπάκι ενός μπουκαλιού» πρόσθεσε.
Γι’ αυτό και οι αρχές ζητούν από τους κατοίκους να αφιερώνουν τουλάχιστον τρία λεπτά κάθε πρωί ελέγχοντας τα σπίτια τους για στάσιμα νερά σε γλάστρες, φλιτζάνια, πιατάκια ή δοχεία.
Παραλληλισμοί με την εποχή του Μάο
Σύμφωνα με ειδικούς, η μαζική αυτή κινητοποίηση θυμίζει την περίφημη «εκστρατεία των τεσσάρων παρασίτων»του Μάο τη δεκαετία του 1950, που είχε ως στόχο την εξόντωση αρουραίων, μυγών, κουνουπιών και σπουργιτιών. Αν και πολλοί στόχοι επιτεύχθηκαν, οι οικολογικές συνέπειες ήταν σοβαρές, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των ακρίδων που οδήγησε σε λιμό.
«Η καμπάνια αυτή είναι κλασικό παράδειγμα μαοϊκού στυλ στη δημόσια υγεία», σχολιάζει ο Γιαντζόνγκ Χουάνγκ από το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Βασίζεται σε μαζική κινητοποίηση και κοινωνικό έλεγχο, με πιθανές απρόβλεπτες συνέπειες» επεσήμανε.
Ο ιός εξαπλώνεται πέρα από το Φοσάν
Αν και το Φοσάν είναι το επίκεντρο του ξεσπάσματος, τουλάχιστον 12 ακόμα πόλεις στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ έχουν αναφέρει κρούσματα. Επίσης, επιβεβαιώθηκαν λίγα περιστατικά στη γειτονική επαρχία Χουνάν, στο Μακάο και στο Χονγκ Κονγκ, όπου ένα 12χρονο αγόρι μολύνθηκε μετά από ταξίδι στο Φοσάν.
Ωστόσο, οι κινεζικές αρχές υποστηρίζουν ότι η κατάσταση παραμένει υπό έλεγχο. Ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Γκούο Τζιακούν, δήλωσε ότι «η επιδημία αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά».
Διεθνής ανησυχία και ταξιδιωτικές οδηγίες
Το Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) εξέδωσε ταξιδιωτική οδηγία επιπέδου 2 για την επαρχία Γκουανγκντόνγκ, καλώντας τους ταξιδιώτες να λάβουν μέτρα κατά των τσιμπημάτων των κουνουπιών. Αν και υπάρχουν εγκεκριμένα εμβόλια στις ΗΠΑ, δεν είναι ακόμη διαθέσιμα στην Κίνα.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί για πιθανή παγκόσμια εξάπλωση, καθώς έχουν αναφερθεί πάνω από 240.000 περιπτώσεις και 90 θάνατοι μόνο φέτος- κυρίως στη Νότια Αμερική.
Αντιδράσεις των κατοίκων
Οι απόψεις των κατοίκων διίστανται. Κάποιοι θεωρούν τα μέτρα υπερβολικά, άλλοι απαραίτητα.
«Είχα ήδη μολυνθεί, οπότε δεν είχε νόημα να θυμώσω. Σκέφτηκα ότι θα ήταν αλύτερα να συνεργαστώ», δήλωσε η 22χρονη Σάι Τσεν, η οποία τέθηκε σε απομόνωση σε νοσοκομείο.
Το βράδυ, οι ουρανοξύστες του Φοσάν φωτίζονται με μηνύματα υπενθύμισης για χρήση αντικουνουπικών και αποστράγγιση του στάσιμου νερού.
Τι είναι ο ιός τσικουνγκούνια;
Ο ιός τσικουνγκούνια εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Τανζανία το 1952. Προκαλεί πυρετό, εξανθήματα και έντονο πόνο στις αρθρώσεις που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή μήνες. Αν και σπάνια θανατηφόρος, μπορεί να είναι πολύ σοβαρός για βρέφη, ηλικιωμένους και άτομα με χρόνιες παθήσεις.
