Η νέα γενιά μεγαλώνει σε έναν κόσμο όπου το χρήμα δεν έχει υφή, δεν έχει βάρος και δεν αλλάζει χέρια αλλά οθόνες. Για ένα παιδί που έχει μάθει να παρακολουθεί την τοποθεσία του ταξί στο χάρτη σε πραγματικό χρόνο, να πληρώνει το εισιτήριο του μετρό από το κινητό και να συνομιλεί με φίλους σε διαφορετικές πλατφόρμες ταυτόχρονα, το χαρτονόμισμα μοιάζει σχεδόν παλιομοδίτικο. Το χρήμα, για εκείνα, δεν είναι αντικείμενο. Είναι μέρος της ψηφιακής τους ταυτότητας, στοιχείο ελευθερίας και ανεξαρτησίας και, συχνά, μια πρώτη μορφή αυτοέκφρασης.
Αλλά τι σημαίνει αυτή η μετατόπιση για τη σχέση τους με την αξία, την ευθύνη και την οικονομική πραγματικότητα;
Από τα κέρματα στις ειδοποιήσεις
Για τους περισσότερους ενήλικες, το πρώτο χαρτζιλίκι ήταν ένα μικρό τελετουργικό: λίγα κέρματα στο χέρι, μια στιγμή αυτονομίας, μια μικρή δοκιμή για το πώς θα ξοδέψουν κάτι που τους ανήκει. Για τα σημερινά παιδιά, η αντίστοιχη στιγμή είναι μια ειδοποίηση στην οθόνη: «Η κάρτα σου φορτίστηκε με 10 ευρώ».
Αντί να ανοίγουν πορτοφόλι, ανοίγουν μια εφαρμογή. Αντί να μετρούν κέρματα, παρακολουθούν το διαθέσιμο υπόλοιπό τους. Και αυτή η αλλαγή προκύπτει από το γεγονός ότι αυτή η γενιά μεγαλώνει μέσα σε πλήρως ψηφιακές διαδικασίες. Όπως η μουσική δεν χρειάζεται πλέον CDs, έτσι και τα χρήματα δεν χρειάζονται πλέον χαρτί. Για τους σημερινούς εφήβους, το χρήμα είναι μια ακόμη πληροφορία και με τις πληροφορίες έχουν ήδη εξαιρετική άνεση στη διαχείρισή τους, πολύ νωρίτερα από ό,τι οι προηγούμενες γενιές.
Γιατί τα μετρητά δεν έχουν χώρο στην καθημερινότητα
Οι έφηβοι κινούνται καθημερινά σε έναν κόσμο χωρίς μετρητά. Σχολείο, καφές, φροντιστήριο, μετακίνηση, όλα γίνονται ψηφιακά. Το κινητό είναι το ημερολόγιο, το πορτοφόλι, η επικοινωνία, το κέντρο οργάνωσής τους. Το να έχουν και τα χρήματά τους εκεί, μοιάζει απλώς φυσικό επακόλουθο. Τα μετρητά, αντιθέτως, μοιάζουν με ξένο σώμα. Δεν είναι θέμα μόδας γι’ αυτούς, αλλά θέμα λειτουργικότητας.
Ταυτόχρονα, είναι και ζήτημα ασφάλειας. Ένα χαμένο χαρτονόμισμα χάνεται για πάντα, ενώ μια χαμένη κάρτα απλώς απενεργοποιείται σε δευτερόλεπτα. Και μαζί με την ευκολία και την ασφάλεια, το παιδί νιώθει αυτόνομο. Δεν χρειάζεται να ζητήσει χρήματα μπροστά σε άλλους, δεν χρειάζεται να εξηγήσει γιατί χρειάζεται μετρητά. Νιώθει ότι έχει τον δικό του χώρο, έλεγχο και ρόλο.
