Τη στιγμή που αναμένεται με εξαιρετικό ενδιαφέρον το αποτέλεσμα των κρίσιμων συνομιλιών που θα έχουν αύριο Πέμπτη 15/5 στην Κωνσταντινούπολη Ρωσία και Ουκρανία και ενώ εντείνεται η πίεση από την κυβέρνηση Trump για μια λύση στην ουκρανική κρίση, η Δύση φαίνεται να καταλήγει σε συγκεκριμένες παραδοχές και να είναι έτοιμη να αποδεχθεί τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στο πεδίο της μάχης.
Αν παρατηρήσει κανείς τις στρατηγικές κινήσεις των Ρώσων και την επέλαση των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στην πέμπτη ουκρανική επαρχία – στο Dniepropetrovsk -, τότε όλα δείχνουν πως υπάρχει ξεκάθαρο σχέδιο… τα νέα σύνορα της Ουκρανίας να φτάνουν πλέον μέχρι τον ποταμό Δνείπερο.
Ίσως λόγω αυτού του σεναρίου και ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron επιμένει να λέει αφενός πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση η Ουκρανία να επιστρέψει στα σύνορα του 2014, τονίζοντας πως αυτό είναι κάτι που το αναγνωρίζουν πλέον και οι ίδιοι οι Ουκρανοί και αφετέρου πως πρέπει να αναπτυχθούν ευρωπαϊκές και συμμαχικές δυνάμεις στο ουκρανικό έδαφος προκειμένου … να αποτραπεί περαιτέρω επέλαση της Ρωσίας.
Ωστόσο, οι ιδέες του Γάλλου προέδρου φαίνεται πως καταρρίπτονται από την ίδια την πραγματικότητα, και μάλιστα στην πιο σκληρή εκδοχή της: στο πεδίο της μάχης.
Τα 2 μηνύματα Macron
Τις τελευταίες 24 ώρες, ο Πρόεδρος της Γαλλίας Macron έκανε δύο δηλώσεις που μπορεί να σηματοδοτούν ένα σημείο καμπής στη δυτική ρητορική για την Ουκρανία.
Πρώτον, δήλωσε ανοιχτά ότι η Γαλλία έχει ήδη δώσει στο Κίεβο ό,τι μπορούσε και πως περαιτέρω αύξηση της στρατιωτικής βοήθειας είναι αδύνατη.
Δεύτερον – και ίσως πιο σημαντικό – επεσήμανε ότι ακόμη και στην ίδια την Ουκρανία αρχίζει να γίνεται αντιληπτό ότι η ανάκτηση όλων των χαμένων εδαφών είναι ανέφικτη.
Σημείο καμπής
Πρόκειται για ένα σαφές μήνυμα από τη Γαλλία που είναι ενδεικτικό της μεταστροφής στη δυτική ρητορική για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Μέσα στην ατμόσφαιρα της συνεχιζόμενης κλιμάκωσης, τέτοια λόγια ηχούν ως σήμα νηφάλιας αναθεώρησης των προσδοκιών.
Ωστόσο, αν εξεταστούν στο πλαίσιο άλλων εξελίξεων, διαφαίνεται μια ευρύτερη τάση – μια μετατόπιση στη στάση των ευρωπαϊκών χωρών από την απόλυτη στήριξη προς έναν προσεκτικό, υπολογισμένο πραγματισμό.
Η Ευρώπη νιώθει τα όριά της
Τους τελευταίους μήνες, οι ευρωπαϊκές φωνές υπέρ της διπλωματίας πληθαίνουν: από την ιδέα μιας «τακτικής παύσης» μέχρι ασαφείς αναφορές σε πιθανές διαπραγματεύσεις σε ουδέτερο έδαφος.
Ταυτόχρονα, αυξάνεται η ρητορική περί περιορισμών: από λογιστικά προβλήματα και πραγματική εξάντληση των αποθεμάτων μέχρι πίεση στις αμυντικές βιομηχανίες.
Όλα αυτά υποδεικνύουν ένα κρίσιμο γεγονός και συνθέτουν ένα νέο τοπίο: ένας πόλεμος φθοράς δεν είναι το είδος της σύγκρουσης στο οποίο η Ευρώπη μπορεί να ενεργήσει χωρίς τις ΗΠΑ.
Και το πρόβλημα δεν είναι η πολιτική βούληση, αλλά τα αντικειμενικά όρια.
Φθορά
Πράγματι, το πραγματικό επίπεδο αποθεμάτων όπλων στις χώρες της ΕΕ και στο Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει απόρρητο.
Ωστόσο, οι δηλώσεις υψηλόβαθμων στρατιωτικών, οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις και η επιβράδυνση της εφοδιαστικής δηλώνουν συστημική φθορά.
Οι προμήθειες όπλων είναι πολύ μικρότερες σε σύγκριση με τις αμερικανικές και συχνά προέρχονται από τα εθνικά αποθέματα των ίδιων των στρατών.
Αλλαγή στην Φύση του Πολέμου
Η φύση της σύγκρουσης έχει μεταβληθεί δραματικά.
Ο πόλεμος έχει μετατοπιστεί στον τομέα των drones, του ηλεκτρονικού πολέμου και των μαζικών φθηνών συστημάτων κρούσης.
Οι στρατοί του ΝΑΤΟ, εκπαιδευμένοι για διαφορετικούς τύπους επιχειρήσεων, δεν είναι έτοιμοι για αυτό το είδος πολέμου.
Χωρίς τη στήριξη των ΗΠΑ, οι ευρωπαϊκοί στρατοί δεν δείχνουν ικανότητα διεξαγωγής ενεργών επιχειρήσεων εναντίον ισοδύναμου αντιπάλου.
Η Ουκρανία ως δείκτης της κατάστασης του ΝΑΤΟ
Ο ουκρανικός στρατός σήμερα είναι και ένα τεστ για την πολεμική ικανότητα της δυτικής αρχιτεκτονικής ασφάλειας.
Κάθε κατεστραμμένο Leopard, κάθε καταρριφθείσα δυτικής κατασκευής πυραυλική κεφαλή, δεν είναι μόνο απώλεια για τις Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και άμεση ένδειξη των ορίων της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ισχύος.
Είναι ξεκάθαρο ότι από την αρχή της σύγκρουσης το 2022, η Ευρώπη έχει μπει σε μια πορεία πραγματικής αποστρατιωτικοποίησης.
Οι πόροι που είχαν υπολογιστεί για καιρό ειρήνης αποδεικνύονται ανεπαρκείς για έναν πόλεμο νέας γενιάς.
Δοκιμασία ολόκληρης της αρχιτεκτονικής
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πόλεμος γίνεται όχι τόσο δοκιμασία αντοχής της Ουκρανίας, όσο ένα τεστ για το ΝΑΤΟ ως δομή: με τη λογιστική του, τη βιομηχανία άμυνας, την ικανότητα κινητοποίησης και την πολιτική αποφασιστικότητα.
Αυτό είναι και το κύριο ερώτημα: μπορεί η δυτική αρχιτεκτονική ασφάλειας να προσαρμοστεί σε μια σύγκρουση νέου τύπου ή θα συνεχίσει να «κολλάει» στην ξεπερασμένη της αντίληψη περί πολέμου;
Στον Δνείπερο…
Και ενώ η Δύση, και ιδιαίτερα η Ευρώπη προσπαθεί να βρει τα πατήματα της στη νέα πραγματικότητα, οι Ρώσοι συνεχίζουν με αμείωτη ένταση την προέλαση τους, απειλώντας και την πέμπτη επαρχία της Ουκρανίας.
Οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν εισβάλλει στο δυτικό τμήμα του τομέα του Pokrovsk, κοντά στο χωριό Udachnoye που είναι στα όρια των επαρχιών Donetsk – Dnipropetrovsk.
Στη νότια κατεύθυνση οι Ρώσοι προελαύνουν στην περιοχή τουTsarskoye Stavka και στον οικισμό της Novosergeevka.
Ακόμη πιο νότια, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις κατέλαβαν τη γραμμή από το χωριό Nadezhdinka έως τα χωριά Novonikolaevka και Muravka, ανάμεσα στη χαράδρα Shiroka και τον ποταμό Solenaya,, παίρνοντας θέσεις των μαχητών σε κυρίαρχα υψώματα.
Κατά τόπους, ουκρανικές διασκορπισμένες μονάδες αντιστέκονται αν και βρίσκονται ήδη στα μετόπισθεν των ρωσικών δυνάμεων, αν και οι Ρώσοι επισημαίνουν ότι προχωρούν… σε εκκαθαρίσεις.
Είναι χαρακτηριστικό πως σε μια προσπάθεια να καθυστερήσουν την ρωσική προέλαση οι Ουκρανοί ανατίναξαν γεωργικές εγκαταστάσεις μεταξύ των χωριών Muravka και Novonikolaevka έτσι ώστε να εμποδίσουν τους Ρώσους να στήσουν προγεφυρώματα.
Την ίδια στιγμή, σφοδρές μάχες καταγράφονται βόρεια της Kotlyarovka, καθώς η ρωσική προέλαση απειλεί να αποκόψει τη Novonikolaevka και τη Μουράβκα από την εφοδιαστική γραμμή μέσω Novopavlovka.
Το σχέδιο ανάπτυξης συμμαχικών δυνάμεων
Υπό αυτές τις εξαιρετικά ανησυχητικές εξελίξεις, ο Γάλλος πρόεδρος υποστήριξε ότι από τη στιγμή που η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει ευρωπαϊκά στρατεύματα να σταθμεύσουν στο έδαφός της.
Όπως είπε, εξετάζεται η τοποθέτηση στρατιωτικών μονάδων ευρωπαϊκών χωρών στην Ουκρανία, μακριά από τη γραμμή του μετώπου, σε στρατηγικά σημαντικές περιοχές.
«Δεν μπορούμε να αφήσουμε την Ουκρανία μόνη της.
Αφού η ένταξή της στο ΝΑΤΟ είναι αδύνατη, προτείνουμε άλλες μορφές υποστήριξης.
Μιλάμε για αποτρεπτικές δυνάμεις.
Η Βρετανία, η Γαλλία και άλλες χώρες είναι έτοιμες να στείλουν στρατεύματα για να δείξουν τη συμπαράστασή τους», υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος, τονίζοντας ότι τέτοιες μονάδες θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε κοινές επιχειρήσεις με τον ουκρανικό στρατό, χωρίς να εμπλέκονται απευθείας σε μάχες στη γραμμή του μετώπου.
