Σε μία κίνηση που ανατρέπει τα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε πως απομακρύνεται από τη Ρωσία ως βασικό προμηθευτή ενέργειας, στρεφόμενη πλήρως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιβεβαίωσε πως οι αγορές LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο), πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων από τις ΗΠΑ θα αντικαταστήσουν τις ρωσικές προμήθειες, κάτι που δείχνει την αποφασιστικότητα της ΕΕ να εξασφαλίσει την ενεργειακή της ασφάλεια με νέα στρατηγική.
Η συμφωνία αυτή, που χαρακτηρίζεται από την ίδια τη φον ντερ Λάιεν ως κρίσιμη για την εξασφάλιση σταθερότητας και προβλεψιμότητας, αφορά δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη: τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Η συμφωνία αυτή «ρίχνει» την Ευρώπη στην αγκαλιά των ΗΠΑ και σηματοδοτεί την πλήρη αναδιάρθρωση της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ΕΕ στρέφεται στις ΗΠΑ για ενεργειακή εξασφάλιση
Αναλυτές εκτιμούν ότι η απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει στην πλήρη εξάρτηση από τις ΗΠΑ για φυσικό αέριο, πετρέλαιο και πυρηνικά καύσιμα είναι το αποτέλεσμα της κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων με τη Ρωσία. Η Ουκρανική κρίση και οι κυρώσεις κατά της Μόσχας δημιούργησαν τις συνθήκες για μια ριζική αναδιάρθρωση της ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής.
Με τις ΗΠΑ να αναλαμβάνουν πλέον τον ρόλο του βασικότερου προμηθευτή ενέργειας για την ΕΕ, η Ευρώπη φαίνεται να απομακρύνεται οριστικά από τη Ρωσία. Η συμφωνία αυτή προβλέπει την αύξηση της συνεργασίας σε όρους προμηθευτών ενέργειας και εγγυάται τη συνέχιση της ομαλής λειτουργίας των ευρωπαϊκών οικονομιών, παρά την αυξημένη πίεση λόγω της ενεργειακής κρίσης.
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε τη σημασία της συμφωνίας για την εξασφάλιση «βεβαιότητας» σε αβέβαιους καιρούς. Η Ευρώπη, εν μέσω κρίσης, φαίνεται να προσβλέπει σε μακροπρόθεσμες ενεργειακές λύσεις που προέρχονται από τον Ατλαντικό.
Η συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ και οι συνέπειες για τη Ρωσία
Η στρατηγική απομάκρυνση από τη Ρωσία φαίνεται να σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής ενεργειακής συνεργασίας, η οποία είχε διαρκέσει για πολλές δεκαετίες. Η Ρωσία, η οποία μέχρι πρόσφατα εξασφάλιζε τις μεγαλύτερες προμήθειες φυσικού αερίου στην Ευρώπη, βλέπει την αγορά της να συρρικνώνεται σημαντικά, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση στρέφεται στο άλλο πλευρό του Ατλαντικού.
Αν και η συμφωνία με τις ΗΠΑ αποτελεί έναν νέο άξονα συνεργασίας για την ΕΕ, η μετάβαση από τη ρωσική ενέργεια στις αμερικανικές προμήθειες δεν είναι απαλλαγμένη από προκλήσεις. Η αύξηση των τιμών ενέργειας λόγω της αυξημένης ζήτησης για LNG και οι δαπάνες για την ανάπτυξη νέων υποδομών ενδέχεται να προκαλέσουν οικονομική πίεση στους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη.
Η αμερικανική ενέργεια, αν και θεωρείται πιο ασφαλής και πολιτικά «στρατηγική», ενδέχεται να είναι ακριβότερη και λιγότερο αποδοτική από τις παραδοσιακές προμήθειες φυσικού αερίου μέσω αγωγών από τη Ρωσία. Οι πολιτικές συνέπειες αυτής της στροφής για την ΕΕ είναι επίσης εντυπωσιακές, καθώς η Ευρώπη εξαρτάται όλο και περισσότερο από την αμερικανική πολιτική και στρατηγική στον ενεργειακό τομέα.
