Η Ε.Ε. πάγωσε επ’ αόριστον 210 δισ. ευρώ της Ρωσίας και στρώνει το έδαφος για δάνειο 165 δισ. στην Ουκρανία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε χθες αποφασιστικό βήμα: συμφώνησε να δεσμεύσει επ’ αόριστον 210 δισεκατομμύρια ευρώ από ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει στην Ευρώπη, ξεπερνώντας έτσι το εμπόδιο της περιοδικής παράτασης του μέτρου και μειώνοντας τον κίνδυνο ότι χώρες με πιο φιλική προς τη Μόσχα στάση, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, θα μπλόκαραν μελλοντικές ανανεώσεις. Η κίνηση αποσκοπεί στο να απελευθερωθεί κεφάλαιο ώστε να στηριχθεί το Κίεβο, καθώς η Ε.Ε. θεωρεί την εισβολή της Ρωσίας απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.

Κεντρική ιδέα του σχεδίου είναι η χρήση μέρους των δεσμευμένων κεφαλαίων για την προώθηση ενός μεγάλου δανείου προς την Ουκρανία, ύψους έως 165 δισεκατομμυρίων ευρώ, που θα καλύψει τις ανάγκες του ουκρανικού κρατικού προϋπολογισμού και των αμυντικών εξόδων για το 2026–2027. Το δάνειο, όπως προβλέπεται, θα επιστραφεί ουσιαστικά μόνον όταν η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις για τον πόλεμο, μετατρέποντας το σε προχρηματοδότηση πιθανών μελλοντικών ρωσικών αποζημιώσεων.

Η Βελγική κυβέρνηση ήταν καίριος αρνητής του σχεδίου, ζητώντας διαβεβαιώσεις ώστε να μην μείνει μόνη αν προκύψει νομικό ρίσκο από πιθανή αγωγή της Μόσχας. Σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα επιχειρήσουν να κλείσουν τις τελευταίες λεπτομέρειες στην Σύνοδο Κορυφής των 18 Δεκεμβρίου 2025, με τη Γερμανία να δηλώνει έτοιμη να προσφέρει 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε εγγυήσεις για να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των εταίρων.

Παρά την ευρωπαϊκή ώθηση, η απόφαση πυροδότησε έντονες αντιδράσεις. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν προειδοποίησε ότι η κίνηση θα προκαλέσει «ανεπανόρθωτη ζημιά» στην Ένωση και δεσμεύτηκε ότι θα κινηθεί νομικά για να επαναφέρει «νόμιμη τάξη». Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας χαρακτήρισε παράνομη την εκμετάλλευση των περιουσιακών της στοιχείων και ανακοίνωσε ότι προσέφυγε σε ρωσικό δικαστήριο κατά της Euroclear, της εταιρείας που διαχειρίζεται τίτλους και που κρατά περίπου 185 δισ. από τα παγωμένα κεφάλαια.

Στην Ευρώπη, ο Δανός υπουργός Οικονομικών Στέφανι Λος, που ασκεί την προεδρία της Ε.Ε., παραδέχθηκε ότι απομένουν «ορισμένες ανησυχίες», αλλά εξέφρασε την ελπίδα ότι θα δοθεί τελική λύση την ερχόμενη εβδομάδα. Ο Επίτροπος Οικονομίας Βαλντίς Ντόμπροφσκης δήλωσε πως διαμορφώνονται «στέρεες εγγυήσεις» για το Βέλγιο, προκειμένου να επιτευχθεί η απαραίτητη συναίνεση.

Στο παρασκήνιο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ετοιμάζεται για διευρυμένες επαφές με ευρωπαίους ηγέτες, ξεκινώντας με συνομιλία στο Βερολίνο με τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς τη Δευτέρα, ώστε να δρομολογηθεί η πολιτική στήριξη. Ταυτόχρονα, δημοσιεύματα ανέφεραν ότι συζητείται, σε πλαίσιο διπλωματικών διαπραγματεύσεων, το ενδεχόμενο ταχύτερης ένταξης της Ουκρανίας στην Ε.Ε., με ονομαστική ημερομηνία στόχο την 1η Ιανουαρίου 2027, προοπτική που πολλοί διπλωμάτες χαρακτηρίζουν εξαιρετικά φιλόδοξη έως ανέφικτη.

Η συμφωνία για την αόριστη δέσμευση των 210 δισ. ευρώ είναι σαφές ότι μετατοπίζει το πολιτικό παιχνίδι: από τη στιγμή που τα κεφάλαια θεωρούνται «δεμένα», ανοίγει ο δρόμος για πιο τολμηρές χρηματοδοτικές λύσεις για το Κίεβο, αλλά ταυτόχρονα πυροδοτούνται νομικές, διπλωματικές και εσωτερικές εντάσεις στο εσωτερικό της Ένωσης και με τη ρωσική πλευρά.