Η εκπληκτική ζωή της Νέλι Μπλάι. Έμεινε τρεις εβδομάδες σε ψυχιατρείο, έκανε τον γύρο του κόσμου σε 72 μέρες, τα έβαλε με τον δικτάτορα του Μεξικού, ήταν πολεμική ανταποκρίτρια και πατένταρε ακόμα και εφευρέσεις.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν οι εφημερίδες της Αμερικής γέμιζαν τις σελίδες τους με στήλες μόδας, κουτσομπολιά και συμβουλές για «καλές συζύγους», μια νεαρή γυναίκα από την Πενσιλβάνια τόλμησε να σπάσει όλους τους κανόνες.
H Ελίζαμπεθ Τζέιν Κόχραν, γνωστή με το ψευδώνυμο Νέλι Μπλάι (Nellie Bly), δεν αρκέστηκε να γράφει για τον κόσμο. Ήθελε να τον ζήσει, να τον ανατρέψει και να τον αλλάξει.
Το 1887, με μόλις 23 χρόνια στη ζωή της, η Μπλάι προσποιήθηκε ότι ήταν ψυχασθενής για να εισαχθεί στο διαβόητο ψυχιατρικό άσυλο του νησιού Μπλάκγουελ (πλέον Ρούζβελτ) στη Νέα Υόρκη.
Δέκα ημέρες αργότερα, οι μαρτυρίες της για τις συνθήκες απανθρωπιάς που επικρατούσαν εκεί θα συγκλόνιζαν το αμερικανικό κοινό και θα προκαλούσαν μία από τις πρώτες επίσημες μεταρρυθμίσεις στο σύστημα δημόσιας υγείας των ΗΠΑ.
Και όμως, αυτό ήταν μόνο η αρχή. Σε μια εποχή που οι γυναίκες σπάνια είχαν δική τους φωνή στη δημόσια σφαίρα, η Νέλι Μπλάι ταξίδεψε γύρω από τον κόσμο σε 72 ημέρες, αποδεικνύοντας ότι η τόλμη και η επιμονή μπορούσαν να διαλύσουν κάθε κοινωνικό περιορισμό.
Τα πρώτα χρόνια
Η Ελίζαμπεθ Τζέιν Κόχραν γεννήθηκε στις 5 Μαΐου 1864 στο μικρό χωριό Κόχρανς Μιλς της Πενσιλβάνια, μια κοινότητα που έφερε το όνομα του πατέρα της, Μάικλ Κόχραν, εργολάβου και γαιοκτήμονα με σημαντική τοπική επιρροή. Η μητέρα της, Μαίρη Τζέιν Κένεντι, προερχόταν από καθολική οικογένεια ιρλανδικής καταγωγής. Ο Κόχραν είχε ήδη δέκα παιδιά από τον πρώτο του γάμο και με την Μαίρη Τζέιν απέκτησε ακόμα έξι.
Ο θάνατος του πατέρα της το 1870, όταν ήταν μόλις έξι ετών, βύθισε την οικογένεια σε οικονομική ανασφάλεια. Η Μαίρη Τζέιν αναγκάστηκε να παντρευτεί ξανά, μια απόφαση που αποδείχθηκε οδυνηρή. Ο δεύτερος σύζυγος, Τζον Φορντ, αποδείχθηκε βίαιος. Το 1879, η Μαίρη Τζέιν υπέβαλε αίτηση διαζυγίου μια πράξη εξαιρετικά σπάνια για την εποχή. Στη δίκη, η Eλίζαμπεθ εμφανίστηκε ως μάρτυρας υπέρ της μητέρας της, καταθέτοντας για την κακοποίηση που είχε υποστεί εκείνη.
Η Ελίζαμπεθ εγγράφηκε για λίγο στο Indiana Normal School με στόχο να γίνει δασκάλα. Όμως, οι οικονομικές δυσκολίες μετά τον θάνατο του πατέρα της την ανάγκασαν να εγκαταλείψει τις σπουδές.
Μετακόμισε μαζί με τη μητέρα της στο Πίτσμπεργκ, όπου άρχισε να εργάζεται σε μικροδουλειές για να επιβιώσει.
Το 1885, σε ηλικία 21 ετών, διάβασε ένα άρθρο στη Pittsburgh Dispatch με τίτλο «What Are Girls Good For?» («Σε τι χρησιμεύουν τα κορίτσια;»). Το άρθρο, υπογεγραμμένο από τον συντάκτη Εράσμους Γουίλσον, υποστήριζε ότι ο ρόλος των γυναικών ήταν να μένουν στο σπίτι και να ανατρέφουν παιδιά.
Η Ελίζαμπεθ απάντησε ανώνυμα με μια οργισμένη επιστολή προς τη σύνταξη, υπογεγραμμένη ως «Lonely Orphan Girl» («Μοναχό Ορφανό Κορίτσι»).
Η γραφή της ήταν τόσο πειστική και γεμάτη πάθος που εντυπωσίασε τον αρχισυντάκτη Τζορτζ Μάντεν ο οποίος της πρότεινε μια δοκιμαστική συνεργασία με την εφημερίδα χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο, κάτι που ήταν συνηθισμένο για γυναίκες δημοσιογράφους της εποχής.
Στο πρώτο της κείμενο, με θέμα τις γυναίκες που δεν παντρεύονται κι έχουν ανάγκη από καλύτερες δουλειές, υπέγραψε ως «Lonely Orphan Girl». Στο δεύτερο όμως, με θέμα πώς επηρεάζονται οι γυναίκες από τα διαζύγιο και τη νομοθεσία που ισχύει, χρησιμοποίησε το Νέλι Μπλάι. Το επέλεξε από τον τίτλο ενός τραγουδιού του Στίβεν Φόρες. Κατά λάθος όμως τυπώθηκε ως Nellie Bly κι όχι Nelly Bly όπως ήταν ο τίτλος του κομματιού. Έτσι το «υιοθέτησε» με αυτή τη μορφή.
Μετά και το δεύτερο άρθρο ο αρχισυντάκτης προσέφερε μόνιμη συνεργασία στη Νέλι Μπλάι.
Εστίασε στις ζωές των φτωχών εργαζόμενων γυναικών κι έγραψε μια σειρά άρθρων για τις συνθήκες στα εργοστάσια. Για να το κάνει εργάστηκε κρυφά, για ένα διάστημα, σε εργοστάσιο χάλκινων καλωδίων.
Τα άρθρα της ήταν τόσο δυνατά που η εφημερίδα δέχθηκε έντονα παράπονα από τους εργοστασιάρχες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να της αναθέσουν θέματα για μόδα, κηπουρική και γκόσιπ.
Μόλις στα 21 του αποφάσισε να ταξιδέψει στο Μεξικό ως απεσταλμένη. Έμεινε εκεί για έξι μήνες και η κριτική που άσκησε στο καθεστώς εξόργισε τον δικτάτορα Πορφίριο Ντίας. Την απείλησαν με σύλληψη και αναγκάστηκε να επιστρέψει στις ΗΠΑ.
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ παραιτήθηκε από την Pittsburgh Dispatch και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Ζήτησε εργασία σε πολλές εφημερίδες της πόλης αλλά την απέρριψαν. Μετά από τέσσερις μήνες η New York World του Τζόσεφ Πούλιτζερ (το όνομα του δόθηκε στο κορυφαίο δημοσιογραφικό βραβείο) της έδωσε την ευκαιρία με μια αποστολή που θα έγραφε ιστορία.
