Γάμος: Τα τελευταία χρόνια, η ηλικία στην οποία οι άνδρες στην Ευρώπη επιλέγουν να παντρευτούν για πρώτη φορά αυξάνεται διαρκώς. Πρόκειται για μια τάση που καταγράφεται σε σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και αντανακλά σημαντικές κοινωνικές, πολιτισμικές και οικονομικές μεταβολές, που έχουν επαναπροσδιορίσει τον θεσμό της οικογένειας και τη στάση απέναντι στον γάμο.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία από τη Eurostat και την UNECE, ο μέσος όρος ηλικίας γάμου στους άνδρες στην Ευρώπη κυμαίνεται πλέον μεταξύ 30 και 35 ετών — ένα σαφές άλμα σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, όταν οι άνδρες παντρεύονταν πριν τα 27. Σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπως η Σουηδία (34,7), η Δανία (33,9) και η Ισλανδία (33,6), οι αριθμοί είναι από τους υψηλότερους. Αντίστοιχα, στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, χώρες όπως η Γερμανία (32,6), η Γαλλία (31,1) και η Ολλανδία (31,2) παρουσιάζουν επίσης υψηλούς μέσους όρους.
Η ίδια εικόνα παρατηρείται και στη Νότια Ευρώπη. Στην Ιταλία και την Ελλάδα, η μέση ηλικία γάμου για άνδρες είναι 31,6 έτη, ενώ στην Ισπανία φτάνει τα 31,2. Πρόκειται για σημαντική αύξηση σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες, όταν ο γάμος ερχόταν πολύ νωρίτερα στη ζωή ενός άνδρα.
Η Ελλάδα ακολουθεί σταθερά αυτή την ευρωπαϊκή πορεία. Το 2023, ο μέσος όρος ηλικίας πρώτου γάμου για τους Έλληνες άνδρες έφτασε τα 34,1 έτη. Αυτή η μεταβολή αποδίδεται τόσο στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης όσο και στην υιοθέτηση πιο «δυτικών» προτύπων ζωής, κυρίως από τις νεότερες γενιές.
Πίσω από την καθυστέρηση του γάμου βρίσκονται πολλοί παράγοντες:
Μακροχρόνιες σπουδές και καθυστερημένη επαγγελματική σταθερότητα: Οι νέοι αφιερώνουν περισσότερα χρόνια στην εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση. Η είσοδος στην αγορά εργασίας γίνεται όλο και πιο αργά, ενώ η ανασφάλεια, ειδικά στη Νότια Ευρώπη, αποτρέπει τον σχεδιασμό για οικογένεια.
Μεταβολή στις κοινωνικές αξίες: Ο γάμος δεν θεωρείται πλέον αναγκαίο βήμα ενηλικίωσης. Οι νέοι επιλέγουν να ζουν μόνοι, σε συντροφικές σχέσεις ή συγκατοικήσεις, χωρίς απαραίτητα να στοχεύουν σε επισημοποίηση.
Αυξημένο προσδόκιμο ζωής: Οι άνδρες αισθάνονται ότι έχουν περισσότερο χρόνο για να αποφασίσουν για τον γάμο, γεγονός που έχει μεταβάλει την αντίληψη για τη «σωστή» ηλικία.
Η τάση αυτή φέρνει μαζί της κοινωνικές συνέπειες. Οι γεννήσεις μετατίθενται σε μεγαλύτερες ηλικίες, κάτι που επιδεινώνει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας — ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, όπου ο πληθυσμός γερνά. Παράλληλα, οι κρατικές πολιτικές καλούνται να προσαρμοστούν, προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία και υποστήριξη σε νέους γονείς μεγαλύτερης ηλικίας, με στόχο την ενίσχυση της τεκνογονίας.
