O νικητής ή η νικήτρια του φετινού Νόμπελ Ειρήνης θα αναδειχθεί ανάμεσα από τις 338 φετινές υποψηφιότητες – τις οποίες δεν γνωρίζει κανείς πέραν της Επιτροπής.
Το 2024, η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ, βράβευσε την ιαπωνική οργάνωση «Nihon Hidankyo» για τις προσπάθειές της να επιτύχει έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα και για το έργο της το οποίο αναδεικνύει την ανθρωπιστική καταστροφή που προκαλεί η χρήση τους.
Η νορβηγική επιτροπή των βραβείων Νόμπελ, απαρτίζεται από πέντε άτομα του νορβηγικού κοινοβουλίου, τα οποία προέρχονται από διαφορετικά κόμματα προκειμένου να διασφαλιστεί ισορροπία απόψεων.
Ποιος μπορεί να κερδίσει;
Νικητής του βραβείου είναι αυτός που σύμφωνα με την διαθήκη του Σουηδού Άλφρεντ Νόμπελ, «φροντίζει για την αδελφοσύνη των εθνών, την κατάργηση ή την μείωση μόνιμων στρατών και την δημιουργία και προώθηση συνεδρίων ειρήνης». Βέβαια το δύσκολο κομμάτι, σύμφωνα με τον Κρίστιαν Μπεργκ Χαρπβίκεν, γραμματέα της επιτροπής απονομής των βραβείων, είναι η προσαρμογή του όρου της διαθήκης στο σήμερα. Η επιτροπή φροντίζει να παρακολουθεί τις παγκόσμιες τάσεις, να εντοπίζει τα κύρια προβλήματα και κυρίως να ξεχωρίζει τις σημαντικές ελπιδοφόρες διαδικασίες.
Ποιος μπορεί να δηλώσει υποψηφιότητα;
Μέλη κυβερνήσεων, τωρινοί αρχηγοί κρατών, καθηγητές Πανεπιστημίων με αντικείμενο την Ιστορία, τις Κοινωνικές Επιστήμες, τη Θεολογία, τη Νομική και την Φιλοσοφία είναι πολλοί από αυτούς που μπορούν να προτείνουν κάποιον υποψήφιο. Επιπλέον και οι πρώην κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης, έχουν την δυνατότητα πρότασης υποψηφίου. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός για τους υποψηφίους, καθώς αυτοί μπορεί να είναι είτε μεμονωμένα άτομα, είτε οργανώσεις, είτε κινήματα ή συλλογικότητες. Οι φετινές υποψηφιότητες ανέρχονται στις 338, ο πλήρης κατάλογος με όλες τις υποψηφιότητες δημοσιεύεται 50 χρόνια μετά και μέχρι τότε φυλάσσεται σε ειδικό θησαυροφυλάκιο.
Πώς αποφασίζει η επιτροπή;
Η ημερομηνία κατάθεσης υποψηφιοτήτων λήγει στις 31 Ιανουαρίου. Παρόλα αυτά, τα μέλη της επιτροπής μπορούν και αυτά να προτείνουν κάποιους ακόμα υποψηφίους μέχρι τις αρχές του Φεβρουαρίου. Η επιτροπή συζητά και κρίνει τον κάθε υποψήφιο, προκειμένου να καταλήξει σε μια τελική λίστα, η οποία θα αξιολογηθεί εκ νέου από την ομάδα μόνιμων ειδικών συμβούλων των βραβείων Νόμπελ.
Η επιτροπή συσκέπτεται και αναλύει τις υποψηφιότητες, μία φορά τον μήνα, με στόχο την ομόφωνη απόφαση για την ανάδειξη του νικητή ή της νικήτριας. Σε περίπτωση, διαφωνίας, η επιτροπή αποφασίζει με βάση την πλειοψηφία.
