Οι χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να διαφωνούν για το πόσο «ευρωπαϊκή» πρέπει να είναι η πολιτική αγορών στον κοινό αμυντικό μηχανισμό προμηθειών SAFE, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ – την ώρα που η αμυντική βιομηχανία δείχνει ξεκάθαρα τις προτεραιότητές της: πρώτα η Ευρώπη.
Σύμφωνα με το τελευταίο κείμενο συμβιβασμού, το οποίο επεξεργάστηκε η πολωνική προεδρία και κατατέθηκε την Τετάρτη, τίθενται συγκεκριμένα κριτήρια για το τι σημαίνει «κοινή προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού», σημειώνει η Euractiv.
Προβλέπεται ότι τα εργοστάσια τρίτων χωρών μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, μόνο εφόσον η χώρα τους διαθέτει τόσο συμφωνία αμυντικής συνεργασίας όσο και συμφωνία για την αμυντική βιομηχανία με την ΕΕ.
Ωστόσο, η ένταξη τους υπόκειται σε προϋποθέσεις:
Η παραγωγική μονάδα πρέπει να ορίζεται ρητά.
Ένα ελάχιστο ποσοστό των εξαρτημάτων πρέπει να είναι ευρωπαϊκής κατασκευής.
Πρέπει να δηλώνεται με ακρίβεια το ποσοστό των εξαρτημάτων από τρίτες χώρες.
Ορισμένα κράτη-μέλη θεωρούν τις ρυθμίσεις υπερβολικά περιοριστικές και ζητούν μεγαλύτερο άνοιγμα προς τρίτες χώρες. Ήδη έχουν αναφερθεί χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Τουρκία και η Νότια Κορέα ως πιθανοί εταίροι.
Παράλληλα, η Ελλάδα και η Ολλανδία ηγούνται πρωτοβουλίας που ζητά τον αποκλεισμό από το πρόγραμμα των χωρών που δεν σέβονται το κράτος δικαίου, καθώς και την απαγόρευση αγοράς αμυντικού υλικού από αυτές, σύμφωνα με πηγές.
Η βιομηχανία ζητά προτεραιότητα στην Ευρώπη
Ενώ οι διαβουλεύσεις μεταξύ κρατών συνεχίζονται, οι μεγάλες ευρωπαϊκές αμυντικές εταιρείες έχουν στείλει σαφές μήνυμα στις Βρυξέλλες: τα ευρωπαϊκά κονδύλια πρέπει να παραμείνουν στην Ευρώπη — με μία πιθανή εξαίρεση.
Σε κείμενο θέσεων που έχει στη διάθεσή του το Euractiv, μεγάλες εταιρείες όπως η Airbus, η Saab και η MBDA, μέσω της Ένωσης Ασφάλειας και Άμυνας της Ευρώπης (ASD), ζητούν σαφή προτεραιότητα στους ευρωπαίους παραγωγούς.
Η ASD τονίζει ότι οι ευρωπαϊκές γραμμές παραγωγής ήδη ενισχύονται, ενώ οι απόθεματικοί πόροι τρίτων χωρών εξαντλούνται.
Η ευρωπαϊκή προτίμηση πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηρή ειδικά για πυραυλικά συστήματα, προστασία κρίσιμων υποδομών και κυβερνοάμυνα — τομείς που η Κομισιόν και το Συμβούλιο κατατάσσουν προς το παρόν λανθασμένα ως «μη σύνθετο εξοπλισμό», υποστηρίζει το έγγραφο.
Αν τελικά δοθεί πρόσβαση σε χώρα εκτός ΕΕ, αυτή θα πρέπει να είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, υποστηρίζει η βιομηχανία. Πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες —όπως η MBDA και η Leonardo— διατηρούν παραρτήματα στο Λονδίνο ή χρησιμοποιούν εξαρτήματα βρετανικής κατασκευής. Η επικείμενη αμυντική συμφωνία Λονδίνου-Βρυξελλών φαίνεται να ενισχύει αυτή τη θέση.
Οι διαπραγματεύσεις για το τελικό κείμενο της πρότασης συνεχίζονται, με στόχο την έγκριση του σχεδίου στις 13 Μαΐου.
