Μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο Waseda στην Ιαπωνία επιβεβαιώνει την παλιά παρατήρηση ότι η «διαίσθηση» πως κάποιος δεν είναι καλά έχει πλέον και επιστημονική βάση. Η έρευνα εντόπισε ότι άτομα με πρώιμα σημάδια κατάθλιψης παρουσιάζουν μικρές αλλά ανιχνεύσιμες αλλαγές στις εκφράσεις του προσώπου τους, που μπορούν να γίνουν αντιληπτές από τους άλλους μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα.
Η μελέτη επικεντρώθηκε στην υποκλινική κατάθλιψη, που χαρακτηρίζεται από ήπια συμπτώματα χωρίς να πληροί τα πλήρη διαγνωστικά κριτήρια, αλλά υποδεικνύει πιθανή μελλοντική εξέλιξη σε κλινική μορφή. Οι συμμετέχοντες, 127 Ιάπωνες φοιτητές, αξιολογήθηκαν μέσω ερωτηματολογίου και χωρίστηκαν σε δύο ομάδες ανάλογα με τα συμπτώματά τους.
Σε δύο στάδια, οι φοιτητές ηχογραφήθηκαν να παρουσιάζονται και αργότερα τα βίντεο χωρίς ήχο αξιολογήθηκαν από τρίτους, ενώ παράλληλα αναλύθηκαν με ειδικό λογισμικό που παρακολουθεί τις μικροκινήσεις του προσώπου. Το πρόγραμμα εντόπισε έξι συγκεκριμένες κινήσεις του προσώπου που συσχετίζονται με τα πρώιμα συμπτώματα κατάθλιψης, όπως ανύψωση εσωτερικού φρυδιού, τέντωμα χειλιών και ρούφηγμα χειλιών.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι διαφορές στην εκφραστικότητα δεν οφείλονται σε μειωμένη αντίληψη των άλλων, αλλά σε αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση των συναισθημάτων. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η πρώιμη κατάθλιψη ίσως σχετίζεται βιολογικά με αντιδράσεις φόβου, αν και αυτό απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση.
Η πολιτισμική διάσταση παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς οι πληθυσμοί της Ανατολικής Ασίας τείνουν να είναι λιγότερο εκφραστικοί, κάτι που μπορεί να επηρεάζει την ερμηνεία αυτών των σημάτων.
Η έρευνα αναδεικνύει επίσης την πιθανότητα μελλοντικής χρήσης αυτοματοποιημένων εργαλείων για την ανίχνευση κινδύνου κατάθλιψης, κάτι που θα μπορούσε να συμβάλλει σε έγκαιρη παρέμβαση.
Ωστόσο, οι συγγραφείς προειδοποιούν για τους περιορισμούς της μελέτης και τονίζουν πως η εκτίμηση των συμπτωμάτων πρέπει να γίνεται με προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη ευρύτερες αλλαγές στη συμπεριφορά και τη διάθεση.
Η μελέτη μας υπενθυμίζει τη σημασία της προσοχής στους ανθρώπους γύρω μας και τη δύναμη που έχουν οι μικρές κινήσεις του προσώπου να αποκαλύψουν όσα ίσως δεν λέγονται με λόγια.
