Η υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα, επέκρινε τις δηλώσεις τις υπουργού Εξωτερικών της Φινλανδίας, Ελίνα Βάλτονεν, που κατηγόρησε τη Μόσχα ότι παραβιάζει τις αρχές των Συμφωνιών του Ελσίνκι (Τελική Πράξη του Ελσίνκι) που υπεγράφησαν πριν από 50 χρόνια ως κώδικας συμπεριφοράς μεταξύ των κρατών και που φιλοδοξούσαν να βάλουν τις βάσεις για την αποτροπή μιας σύγκρουσης μεταξύ Ανατολής και Δύσης την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.
«Πρέπει να έχουμε σαφή εικόνα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε. Ο πόλεμος επιθετικής εισβολής της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας δεν αποτελεί μόνο κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, αλλά και επίθεση κατά των ίδιων των αρχών που διέπουν την Τελική Πράξη του Ελσίνκι […] Με τις ενέργειές της, η Ρωσία παραβιάζει καθεμία από τις δέκα αρχές του Ελσίνκι – τις ίδιες αρχές που συνέβαλε στο να διαμορφωθούν πριν από πενήντα χρόνια».
Σε μια οργισμένη απάντηση στο Telegram η Μαρία Ζαχάροβα απέρριψε τις κατηγορίες και έστρεψε τα βέλη της στα κράτη του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για Ασφάλεια και Συνεργασία στην Ευρώπη) κατηγορώντας τα ότι αυτά έχουν παραβιάσει όλες τις αρχές της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι.
Παραθέτοντας έναν κατάλογο με τις 10 Αρχές, η Ζαχάροβα χρησιμοποιεί 10 «παραδείγματα» που σύμφωνα με την ίδια ενισχύουν τον ισχυρισμό της. Μάλιστα η υφυπουργός Εξωτερικών συμπεριλαμβάνει δύο φορές την Ελλάδα στο «κατηγορητήριό» της. Η ίδια υποστηρίζει ότι η Ελλάδα παραβίασε τις αρχές της κυριαρχίας, και των σεβασμό των δικαιωμάτων που απορρέουν από την κυριαρχία χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα το πραξικόπημα που έκανε η χούντα των συνταγματαρχών στην Κύπρο το 1974 και για «απόπειρα προσάρτησης του νησιού».
Αξίζει ωστόσο να σημειώσουμε ότι η Ελλάδα υπέγραψε την Τελική Πράξη του Ελσίνκι το 1975 μετά την πτώση της χούντας και ότι η Ζαχάροβα αποφεύγει να κάνει οποιαδήποτε αναφορά στην εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο.
Η δεύτερη αναφορά της στην Ελλάδα αφορά τα Σκόπια και τα εμπόδια που έθετε η Αθήνα «στη συνεργασία μεταξύ κρατών».
Αναλυτικά η ανάρτηση της Ζαχάροβα:
«Η υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας Ελίνα Βάλτονεν είπε: «Οι ενέργειες της Ρωσίας παραβιάζουν καθεμία από τις δέκα αρχές του Ελσίνκι. Τις ίδιες αρχές που βοήθησε στη διαμόρφωσή τους πριν από πενήντα χρόνια».
Αυτό είναι ένα απροκάλυπτο ψέμα, στο οποίο όλοι έχουν ήδη συνηθίσει. Ωστόσο, η Βάλτονεν έχει δίκιο όταν λέει ότι οι αρχές του Ελσίνκι πριν από μισό αιώνα πράγματι παραβιάζονται. Και παραβιάζονται από εκείνους που τις υπέγραψαν – τα κράτη μέλη του ΟΑΣΕ.
Ακολουθούν μερικά από τα πολλά παραδείγματα.
Αρχή Ι. Κυρίαρχη ισότητα, σεβασμός των δικαιωμάτων που απορρέουν από την κυριαρχία: 1974: Παρέμβαση της χούντας στην Ελλάδα στην εθνοτική σύγκρουση στην Κύπρο, απόπειρα προσάρτησης του νησιού στην Ελλάδα.
Αρχή ΙΙ. Μη χρήση βίας ή απειλή βίας: 1999. Βομβαρδισμός της Γιουγκοσλαβίας από το ΝΑΤΟ χωρίς εντολή του ΟΗΕ.
Αρχή ΙΙΙ. Απαραβίαστο των συνόρων: 2008. Αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου από τις δυτικές χώρες χωρίς τη συγκατάθεση της Σερβίας.
Αρχή IV. Εδαφική ακεραιότητα των κρατών: 1991-1992. Αναγνώριση από τη Γερμανία της ανεξαρτησίας της Σλοβενίας και της Κροατίας εν μέσω της εθνοτικής σύγκρουσης στη Γιουγκοσλαβία, η οποία επιτάχυνε την κατάρρευση του νότιου σλαβικού κράτους.
Αρχή V. Ειρηνική επίλυση διαφορών: 1995. Επιχείρηση «Καταιγίδα» – παρά τις προσπάθειες διαμεσολάβησης του ΟΑΣΕ και τρίτων μερών στην εθνοτική σύγκρουση μεταξύ της Κροατίας και της Δημοκρατίας της Σερβικής Κράινα το Ζάγκρεμπ απέρριψε μια ειρηνική λύση και κατέφυγε σε εθνοκάθαρση.
Αρχή VI. Μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις: 2014. Οι διαμαρτυρίες του Μαϊντάν οργανώθηκαν από τη Δύση που υποστήριξε το πραξικόπημα στην Ουκρανία.
Αρχή VII. Σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης, της θρησκείας και των πεποιθήσεων: δεκαετία του 2000. Λειτουργία μυστικών φυλακών της CIA στη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Ρουμανία.
Αρχή VIII. Ίσα δικαιώματα και αυτοδιάθεση των λαών: 1991. Το Γαλλικό Συνταγματικό Συμβούλιο αρνήθηκε στους Κορσικανούς το δικαίωμα στην εθνική τους ταυτότητα και απαγόρευσε τη φράση «ο λαός της Κορσικής».
Αρχή IX. Συνεργασία μεταξύ κρατών: μέχρι το 2018, η Ελλάδα εμπόδιζε διεθνείς πρωτοβουλίες που αποσκοπούσαν στη συνεργασία με τη Δημοκρατία της Μακεδονίας (λόγω μιας ανεπίλυτης διαμάχης σχετικά με το όνομα της χώρας).
Αρχή X. Εκπλήρωση Υποχρεώσεων βάσει του Διεθνούς Δικαίου με Καλή Πίστη: Από το 1965 έως το 2024. Η Βρετανία αγνόησε τις διεθνείς νομικές υποχρεώσεις της και κατέλαβε τα νησιά Τσάγκος (Μαυρίκιος) στον Ινδικό Ωκεανό.
