Αν και σήμερα στον δυτικό κόσμο συνδέεται κυρίως με τα φρικτά γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η σβάστικα υπήρχε πολύ πριν οι Ναζί την υιοθετήσουν ως σύμβολο του καθεστώτος τους.
Το σχέδιο ήταν – και εξακολουθεί να είναι – ένα κοινό μοτίβο σε πολλές θρησκείες και πολιτισμούς, και συχνά συμβολίζει την καλή τύχη ή την πνευματικότητα. Πρόσφατα, αρχαιολόγοι στη Γαλλία ανακάλυψαν δύο σπαθιά με θήκες σε μια κελτική νεκρόπολη που χρονολογείται περίπου 2.300 χρόνια πριν, ένα από τα οποία φέρει μικρά διακοσμητικά σβάστικα στη θήκη από χαλκό.
Αρχαιολόγοι από το Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Προληπτικής Αρχαιολογικής Έρευνας (INRAP) δήλωσαν σε μια μεταφρασμένη δήλωση ότι τα μεταλλικά στολίδια και τα όπλα που βρέθηκαν στον τάφο χωρίς σκελετό ήταν «εξαιρετικής κατασκευής» και έχουν «λίγα αντίστοιχα» σε όλη την Ευρώπη.
Και τα δύο σπαθιά βρέθηκαν ανάμεσα στα αντικείμενα μέσα στις θήκες τους, και ένα από αυτά ονομάστηκε «χωρίς αμφιβολία, το πιο εντυπωσιακό αντικείμενο της νεκρόπολης».
Η λαβή και η μπροστινή πλάκα της θήκης —σχεδιασμένη για να φοριέται στη μέση— ήταν κατασκευασμένες από χαλκό και καλυμμένες με διακοσμητικά στοιχεία που μοιάζουν με μάτια, γνωστά ως ocelli. Πολύτιμοι λίθοι κοσμούσαν το εξωτερικό της πλούσια διακοσμημένης θήκης, και τουλάχιστον δύο από αυτά τα διακοσμητικά στοιχεία φέρουν το σύμβολο της σβάστικας.
Το σπαθί είναι ένα κοντό, λεπτό ξίφος με λαβή σε σχήμα κεραιών κατασκευασμένη από σίδηρο. Η ομάδα χρησιμοποίησε ακτίνες Χ για να αποκαλύψει ένθετα στην κορυφή της λεπίδας, μεταξύ των οποίων και αυτό που πιθανώς ήταν κάποτε ένας ήλιος και ένα μισοφέγγαρο χωρισμένα από μια γραμμή.
Ο Vincent Georges, αρχαιολόγος του INRAP και υπεύθυνος της ανασκαφής, δήλωσε στο Live Science ότι τα βασικά κοσμολογικά σύμβολα αποτελούσαν συλλογικά μια «πολύ διαδεδομένη ιερή έννοια συνδεδεμένη με αυτό το συγκεκριμένο είδος σπαθιού» στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., η οποία ήταν «δημοφιλής μεταξύ των κελτικών τεχνιτών».
Λόγω των περίτεχνων διακοσμήσεων, ο Georges πιστεύει ότι το σπαθί ήταν πιθανότατα ένα μη λειτουργικό κομμάτι που προοριζόταν να επιδεικνύει το κύρος σε ένα στρατιωτικό περιβάλλον. Και ενώ δεν μπορεί να το πει με βεβαιότητα, πιστεύει ότι το σπαθί μπορεί να κατασκευάστηκε περίπου την εποχή των κελτικών επιδρομών στη βόρεια Ιταλία και της λεηλασίας της Ρώμης το 383 π.Χ.
Το δεύτερο σπαθί είναι μακρύτερο και διαθέτει δακτυλίους που επιτρέπουν τη μεταφορά του στη μέση. Αυτό το σπαθί έχει λιγότερες διακοσμήσεις από το άλλο, αλλά εξακολουθεί να έχει ενσωματωμένους πολύτιμους λίθους στην κορυφή της θήκης και σχέδια που μοιάζουν με μάτια. Σύμφωνα με τη δήλωση, στη θήκη υπάρχουν υπολείμματα υφάσματος, πιθανώς από τα ρούχα του νεκρού, ένα σάβανο ή μια θήκη. Ο πιο λειτουργικός σχεδιασμός και η εύρεση υφάσματος σημαίνουν ότι θα μπορούσε να έχει χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι και τα δύο σπαθιά δημιουργήθηκαν κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με τον Georges, οι σβάστικες ήταν κοινές στη Μεσόγειο ως διακοσμητικά μοτίβα εκείνη την εποχή, και η κελτική κουλτούρα υιοθέτησε το σύμβολο στην ηπειρωτική Ευρώπη. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η πρώτη χρήση του συμβόλου από τους Κέλτες είχε ως στόχο να θυμίζει τον ήλιο που κινείται στον ουρανό και συμβόλιζε την καλή τύχη.
Η ανασκαφή στη μικρή γαλλική πόλη Creuzier-le-Neuf, που κάποτε ήταν σταυροδρόμι για μεγάλες κελτικές φυλές, κάλυψε 7.000 τετραγωνικά πόδια και περιλάμβανε πάνω από 100 τάφους από τη Δεύτερη Εποχή του Σιδήρου. Η οξύτητα του εδάφους δεν επέτρεψε τη συντήρηση των σκελετών, και στον χώρο βρέθηκε μία μόνο καύση με ένα συνοδευτικό αγγείο.
Περίπου οι μισοί τάφοι περιείχαν μεταλλικά στολίδια. Τα πιο συνηθισμένα ήταν βραχιόλια, πολλά από τα οποία ήταν απλά κυλινδρικά κομμάτια χαλκού, αλλά άλλα είχαν διακοσμητικά στοιχεία, δαχτυλίδια ή κούμπωμα.
Η ομάδα ανακάλυψε 18 καρφίτσες από χαλκό ή σίδηρο, με τις πιο εντυπωσιακές να έχουν διακοσμητικά στοιχεία από πολύτιμους λίθους και φύλλα ασημένια. Ωστόσο, τίποτα δεν ήταν τόσο αξιοσημείωτο όσο το σπαθί του 4ου αιώνα π.Χ., το οποίο ήταν περίτεχνα διακοσμημένο με πολύτιμους λίθους και σβάστικες.
