Παρά το τουριστικό της προφίλ, η Ελλάδα παραμένει απαγορευτική για τους επισκέπτες με κινητικά προβλήματα, καθώς μόλις το 1,3% των παραλιών της είναι πλήρως προσβάσιμες σε χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου.
Πλήρως ακατάλληλη για τουρίστες με κινητικά προβλήματα αποδεικνύεται η Ελλάδα, καθώς μόλις το 1,3% των ελληνικών παραλιών πληροί τις προδιαγραφές πλήρους προσβασιμότητας για άτομα που χρησιμοποιούν αναπηρικό αμαξίδιο. Το ανησυχητικό αυτό στοιχείο προκύπτει από πρόσφατη επιστημονική μελέτη του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία με το Τμήμα Βιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, η οποία δημοσιεύθηκε στο έγκριτο διεθνές περιοδικό «Marine Policy» και αναδημοσιεύθηκε από τα Νέα.
Σε μια χώρα που υποδέχεται περίπου 30 εκατομμύρια τουρίστες ετησίως –κυρίως για διακοπές ήλιου και θάλασσας–, η απουσία στοιχειωδών υποδομών συνιστά σοβαρό εμπόδιο τόσο για την κοινωνική ένταξη όσο και για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουριστικού τομέα.
Από τις 2.573 καταγεγραμμένες παραλίες της χώρας, μόνο 322 διαθέτουν ειδική ράμπα, εκ των οποίων μόλις το 11% προσφέρει πλήρες πακέτο προσβασιμότητας – όπως θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ, αποδυτήρια, τουαλέτες και μονοπάτια προς τη θάλασσα.
Οι παραλίες που διαθέτουν υποδομές προσβασιμότητας αποδίδουν σχεδόν το διπλάσιο οικονομικό όφελος σε σύγκριση με εκείνες που δεν διαθέτουν. Συγκεκριμένα, η μέση ετήσια αξία ανά τέτοια παραλία φτάνει τα 92.611 ευρώ, έναντι 42.374 ευρώ των μη προσβάσιμων. Αντίστοιχα, η ετήσια ψυχαγωγική αξία για τους χρήστες αμαξιδίων υπολογίζεται στα 62.206 ευρώ ανά εκτάριο.
Η έρευνα φέρνει στο φως σημαντικά ελλείμματα στον τομέα της προσβασιμότητας, παρά το γεγονός ότι η ελεύθερη πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα για όλους. Το 64% των συμμετεχόντων –όλοι χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων– χαρακτήρισε την κατάσταση στις ελληνικές παραλίες ως «κακή» ή «πολύ κακή», ενώ το 82% εκτιμά ότι η βελτίωση των υποδομών θα είχε θετική επίδραση στην ποιότητα ζωής τους. Οι έννοιες που κυριάρχησαν όταν κλήθηκαν να περιγράψουν τι σημαίνει προσβασιμότητα ήταν η «ισότητα» (27,5%) και η «ελευθερία» (24,2%).
Η γεωγραφική κατανομή των προσβάσιμων παραλιών παρουσιάζει έντονες ανισότητες, με περιοχές υψηλής πληθυσμιακής συγκέντρωσης και έντονης τουριστικής δραστηριότητας, όπως η Αττική και η Κεντρική Μακεδονία, να εμφανίζουν σοβαρές ελλείψεις. Σύμφωνα με την ανάλυση κόστους-οφέλους της μελέτης, η επένδυση στην εγκατάσταση 560 νέων ραμπών θα μπορούσε να αντισταθμίσει το κόστος του σημερινού αποκλεισμού, καθιστώντας το εγχείρημα όχι μόνο κοινωνικά επιβεβλημένο, αλλά και οικονομικά βιώσιμο.
Οι συνέπειες της έλλειψης προσβασιμότητας είναι πολλαπλές. Όπως υπογραμμίζουν οι επιστήμονες, τα εμπόδια αυτά στερούν από τα άτομα με αναπηρία σημαντικά οφέλη σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής φύσης, οδηγώντας σε κοινωνική απομόνωση, διακρίσεις και περιορισμένη συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
