Έξι λεπτά νύχτας το μεσημέρι: Η έκλειψη που θα παραλύσει τον μισό πλανήτη

Σε λίγο παραπάνω από δύο χρόνια, ο ουρανός θα σκοτεινιάσει και εκατομμύρια άνθρωποι θα παραμείνουν σιωπηλοί κάτω από ένα μεσημεριανό ημίφως διάρκειας έξι ολόκληρων λεπτών. Δεν πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά για τη μεγαλύτερη ολική ηλιακή έκλειψη του 21ου αιώνα. Και η στιγμή αυτή έρχεται στις 2 Αυγούστου 2027.

Είναι το φαινόμενο που οι αστρονόμοι –επαγγελματίες και ερασιτέχνες– προετοιμάζουν ήδη πυρετωδώς, γνωρίζοντας πως δεν θα επαναληφθεί σε τόσο ιδανικές συνθήκες μέχρι το έτος 2114.

Η κοσμική σκιά που θα ρίξει «νύχτα» στη μέση της ημέρας

Η έκλειψη της 2ας Αυγούστου 2027 δεν είναι μια οποιαδήποτε ολική έκλειψη. Χάρη σε μια σπάνια γεωμετρική ευθυγράμμιση, η διάρκεια της πλήρους κάλυψης του Ήλιου θα φτάσει τα 6 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα – η μεγαλύτερη πάνω από χερσαίο έδαφος από το 1991.

Η σκιά της Σελήνης θα διανύσει πάνω από 15.000 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από τον Ατλαντικό Ωκεανό, διασχίζοντας τη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Αφρική, πριν χαθεί στα βάθη του Ινδικού Ωκεανού.

Πού θα είναι ορατό το φαινόμενο

Η λεγόμενη «κεντρική γραμμή» της ολικότητας θα προσφέρει εντυπωσιακές συνθήκες παρατήρησης σε πολλές περιοχές:

• Ισπανία (Κάντιθ, Μάλαγα) και Μαρόκο (Ταγγέρη, Τετουάν) θα δουν περισσότερα από 4 λεπτά ολικής έκλειψης.
• Λιβύη και Βεγγάζη, με διάρκεια που φτάνει τα 5 λεπτά.
• Αίγυπτος, όπου κορυφώνεται το φαινόμενο: στην έρημο, μόλις 40 χλμ. νοτιοανατολικά του Λούξορ, η έκλειψη φτάνει τη μέγιστη διάρκειά της: 6 λεπτά και 23 δευτερόλεπτα απόλυτου σκότους.

Από εκεί, η σκιά θα συνεχίσει προς την Ερυθρά Θάλασσα, Σαουδική Αραβία (Τζέντα, Μέκκα), την Υεμένη, τη Σομαλία και τελικά πάνω από τα νερά του Ινδικού Ωκεανού. Εκτός της ζώνης ολικότητας, μια μερική έκλειψη θα είναι ορατή από σχεδόν όλη την Ευρώπη, τη Βόρεια και Ανατολική Αφρική και μεγάλο μέρος της Δυτικής Ασίας.

Γιατί διαρκεί τόσο πολύ – Η επιστημονική εξήγηση

Η διάρκεια της ολικότητας επηρεάζεται από τρεις καθοριστικούς παράγοντες:

1. Απόσταση της Σελήνης από τη Γη (σεληνιακό περίγειο): Όσο πιο κοντά βρίσκεται η Σελήνη, τόσο μεγαλύτερη είναι η σκιά της.
2. Απόσταση της Γης από τον Ήλιο (αφέλιο): Όσο πιο μακριά η Γη από τον Ήλιο, τόσο μικρότερη η φαινόμενη διάμετρός του.
3. Γεωμετρία τροχιάς: Όταν η σκιά διασχίζει τον ισημερινό, κινείται πιο αργά πάνω στην επιφάνεια της Γης.

Το 2027, και οι τρεις αυτές συνθήκες συνδυάζονται σχεδόν ιδανικά: η Σελήνη είναι πλησιέστερη από ό,τι συνήθως, ο Ήλιος πιο μακριά και η σκιά ταξιδεύει πάνω από ισημερινές περιοχές, προσφέροντας μεγαλύτερη διάρκεια και σταθερότητα στο θέαμα.

Ένα αστρονομικό blockbuster με φόντο αρχαία μνημεία

Το Λούξορ, πόλη των Φαραώ και ναών, αναμένεται να γίνει παγκόσμιο επίκεντρο εκείνη τη μέρα. Τα ταξιδιωτικά γραφεία έχουν ήδη αρχίσει κρατήσεις σε ξενοδοχεία κοντά στους ναούς του Ραμσή Β’ και της Χατσεψούτ, καθώς το σκηνικό θεωρείται ιδανικό για αστροφωτογράφηση.

Την ίδια ώρα, οι κυβερνήσεις οργανώνουν δράσεις πολιτισμού και επιστήμης:

• Η Αίγυπτος σχεδιάζει παγκόσμια τηλεοπτική μετάδοση από τον αρχαιολογικό χώρο του Καρνάκ.
• Η Ισπανία ετοιμάζει εκπαιδευτικά εργαστήρια στην Ανδαλουσία.
• Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) εξετάζει πτήσεις τσάρτερ που θα ακολουθούν την πορεία της σκιάς.
• Η Σαουδική Αραβία σχεδιάζει ειδικό πρόγραμμα αστροτουρισμού στην Αλ-Ούλα, μία περιοχή με τεράστιο αρχαιολογικό και πολιτισμικό ενδιαφέρον.

Ένα σπάνιο παγκόσμιο τελετουργικό

Σε μια εποχή όπου όλα παρακολουθούνται από οθόνες, οι ολικές ηλιακές εκλείψεις παραμένουν από τα λίγα φυσικά φαινόμενα που συγκεντρώνουν εκατομμύρια βλέμματα στον ουρανό, την ίδια στιγμή, με την ίδια απορία.

Από τις προφητείες της αρχαιότητας μέχρι το πείραμα του Eddington το 1919 που επιβεβαίωσε τη Γενική Σχετικότητα του Αϊνστάιν, οι εκλείψεις πάντα ασκούσαν μυστηριώδη επιρροή στην ανθρώπινη ιστορία.

Η έκλειψη του 2027 υπόσχεται να είναι κάτι περισσότερο από ένα φαινόμενο. Θα είναι μια μοναδική εμπειρία ζωής, ένα κοσμικό ραντεβού με την Ιστορία, και –όπως κάθε φορά– ένα καθολικό ανθρώπινο τελετουργικό, κάτω από τη σκιά του πιο φωτεινού άστρου μας.