Η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα από τα σοβαρότερα κύματα γρίπης των πτηνών των τελευταίων ετών, καθώς τα περιστατικά του ιού HPAI A(H5) καταγράφουν εντυπωσιακή αύξηση μέσα στο φθινόπωρο. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), από τις 6 Σεπτεμβρίου έως τις 14 Νοεμβρίου 2025 εντοπίστηκαν 1.443 κρούσματα σε άγρια πτηνά σε 26 ευρωπαϊκές χώρες, αριθμός τετραπλάσιος σε σχέση με το 2024 και ο υψηλότερος από το 2016.
Σύμφωνα με το ygeiamou.gr, τα υδρόβια πτηνά αποτελούν το επίκεντρο της επιδημίας, με τον ιό να ανιχνεύεται ακόμη και σε φαινομενικά υγιείς πληθυσμούς, γεγονός που υποδεικνύει εκτεταμένη περιβαλλοντική κυκλοφορία. Εστίες υψηλής θνησιμότητας έχουν αναφερθεί σε κοινούς γερανούς στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία, αυξάνοντας την ανησυχία των ειδικών.
Το 99% των ανιχνεύσεων αφορά το στέλεχος A(H5N1), με τις περισσότερες περιπτώσεις να συνδέονται με μια νέα παραλλαγή ενός ήδη γνωστού ιού, ο οποίος φαίνεται ότι εισήχθη στην Ευρώπη από τα ανατολικά και εξαπλώθηκε ταχύτατα προς τα δυτικά.
Η αυξημένη κυκλοφορία του ιού στα πτηνά συνεπάγεται και μεγαλύτερο κίνδυνο για τον άνθρωπο, κυρίως για όσους έρχονται σε άμεση επαφή με άγρια ή οικόσιτα πτηνά κατά την εργασία ή τις καθημερινές δραστηριότητές τους. Το Eυρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) επισημαίνει ότι η ενημέρωση και η τήρηση προληπτικών μέτρων παραμένουν βασικά εργαλεία προστασίας.
Σε περίπτωση έκθεσης σε μολυσμένα ζώα, το ECDC συνιστά παρακολούθηση επί 10–14 ημέρες, με άμεση απομόνωση και γρήγορη διαγνωστική εξέταση σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.
Για τους επαγγελματίες υγείας, η οδηγία είναι σαφής: κατά την περίοδο της γρίπης οφείλουν να λαμβάνουν αναλυτικό ιστορικό έκθεσης από ασθενείς με συμβατά συμπτώματα, ιδίως σε περιοχές όπου έχουν εντοπιστεί ενεργά κρούσματα σε ζώα.
Οι οργανισμοί ECDC και EFSA δημοσιεύουν τριμηνιαίες αναφορές για την επιδημιολογική εικόνα της γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους και ζώα, ενώ διαθέτουν εξειδικευμένα εργαλεία για τη στήριξη των χωρών, όπως οδηγούς επιτήρησης, πρωτόκολλα διερεύνησης ανθρώπινων περιστατικών και προσεγγίσεις One Health για συντονισμένη αντιμετώπιση εστιών.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η ενίσχυση της επιτήρησης και η εφαρμογή αυστηρών κανόνων βιοασφάλειας στις πτηνοτροφικές μονάδες αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την αποτροπή εισόδου του ιού σε οικόσιτα πτηνά και τον περιορισμό της διασποράς.
