Βαρύ κι ασήκωτο είναι για πολλούς Ευρωπαίους το κόστος ενός στεγαστικού δανείου, με περίπου το 75% αυτών να μειώνουν τις δαπάνες τους για να ανταποκριθούν στις αναγκαίες πληρωμές το 2025.
Αυτό αντανακλά τον μέσο όρο των 23 χωρών που περιλαμβάνονται στην πιο πρόσφατη έκθεση European Housing Trends Report, που δημοσιεύθηκε από την RE/MAX Europe.
Περικοπές για την πληρωμή των δανείων
Όταν οι ιδιοκτήτες υποθηκών πρέπει να μειώσουν ή να σταματήσουν τις δαπάνες για να μπορέσουν να πληρώσουν τις δόσεις των δανείων τους, οι προτιμήσεις ως προς το τι θα περιοριστεί ποικίλλουν από χώρα σε χώρα. Οι περισσότεροι περιορίζουν τις εξόδους, τα είδη πολυτελείας και τις διακοπές.
Στις 23 χώρες που μελετήθηκαν, περίπου το 25% των ιδιοκτητών υποθηκών «δεν χρειάστηκε ποτέ να περιορίσει τις δαπάνες, να βρει εναλλακτικές λύσεις ή να σταματήσει να αγοράζει πράγματα για να μπορέσει να πληρώσει την υποθήκη του», σύμφωνα με την έκθεση της RE/MAX για τις ευρωπαϊκές τάσεις στον τομέα της στέγασης για το 2025.
Η μεγάλη πλειονότητα δυσκολεύτηκε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του ενυπόθηκου δανείου του.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του Euronews, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 7% στη Μάλτα και τη Ρουμανία έως 44% στις Κάτω Χώρες, υποδηλώνοντας ότι σχεδόν οι μισοί ιδιοκτήτες ενυπόθηκων δανείων στις Κάτω Χώρες δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα στην αποπληρωμή των δανείων τους. Η Λιθουανία (42%), το Ηνωμένο Βασίλειο (37%) και η Ελβετία (36%) είναι άλλες χώρες όπου οι πληρωτές ενυπόθηκων δανείων αισθάνονται συγκριτικά καλύτερα.
Το ποσοστό των ιδιοκτητών ενυπόθηκων δανείων που δεν χρειάστηκε να μειώσει τις δαπάνες του για να ανταποκριθεί στις πληρωμές είναι κάτω από 15% σε αρκετές χώρες, γεγονός που δείχνει ότι η μεγάλη πλειονότητα δυσκολεύτηκε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του ενυπόθηκου δανείου του. Στις χώρες αυτές περιλαμβάνονται η Μάλτα, η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Τουρκία, η Σλοβενία, φυσικά η Ελλάδα, η Κροατία και η Ιταλία.
Μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρώπης, το Ηνωμένο Βασίλειο (37%) παρουσιάζει το ισχυρότερο αποτέλεσμα, σαφώς πάνω από τον μέσο όρο του 25%. Ακολουθούν η Γερμανία και η Ισπανία (22% η καθεμία), η Γαλλία (21%) και η Ιταλία (14%).
Πού μπαίνει κόφτης
Κατά μέσο όρο, οι ιδιοκτήτες ενυπόθηκων δανείων θυσιάζουν πρώτα τις εξόδους, συμπεριλαμβανομένων των ραντεβού και των εξόδων σε κινηματογράφους, φεστιβάλ, κλαμπ και παμπ. Το 41% όλων των ιδιοκτητών ενυπόθηκων δανείων δήλωσαν ότι είχαν αποφασίσει να μην βγουν τουλάχιστον μία φορά για να εξοικονομήσουν χρήματα για τις πληρωμές τους.
Εάν ο υπολογισμός περιοριζόταν σε όσους δήλωσαν ότι δυσκολεύονταν να πληρώσουν το ενυπόθηκο δάνειό τους, το ποσοστό όσων σταμάτησαν να βγαίνουν θα ανέβαινε στο 55%.
Τα πολυτελή καταναλωτικά αγαθά, όπως τα ακριβά τρόφιμα, τα αλκοολούχα ποτά και τα προϊόντα περιποίησης υψηλής ποιότητας, έρχονται δεύτερα, με το 38% όλων των ιδιοκτητών υποθηκών να μειώνουν ή να σταματάνε αυτές τις αγορές. Οι διακοπές ακολουθούν στενά στην τρίτη θέση.
Σχεδόν τρεις στους δέκα (29%) μείωσαν ή σταμάτησαν να αγοράζουν ρούχα και παπούτσια τουλάχιστον μία φορά. Άλλες θυσίες περιλαμβάνουν ηλεκτρονικά είδη, συνδρομητικές υπηρεσίες, είδη για χόμπι, αθλητικά είδη, μαθήματα και συνδρομές σε γυμναστήρια, καθώς και είδη καθημερινής χρήσης, όπως τρόφιμα και βασικά είδη προσωπικής υγιεινής.
Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Τουρκία, οι ιδιοκτήτες στεγαστικών δανείων τείνουν να μειώνουν νωρίς τα βασικά είδη λόγω της μεγάλης πίεσης στον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Οι επιλογές των ανθρώπων σχετικά με το τι θα μειώσουν ή θα σταματήσουν να αγοράζουν για να μπορούν να πληρώνουν τις δόσεις του στεγαστικού τους δανείου διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα.
Για παράδειγμα, στην Ελλάδα, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Τουρκία, οι ιδιοκτήτες στεγαστικών δανείων τείνουν να μειώνουν νωρίς τα βασικά είδη λόγω της μεγάλης πίεσης στον οικογενειακό προϋπολογισμό. Αντίθετα, οι ιδιοκτήτες στεγαστικών δανείων στο Ηνωμένο Βασίλειο, τις Κάτω Χώρες, την Ελβετία, τη Λιθουανία και το Λουξεμβούργο κάνουν πιο ήπιες και επιλεκτικές μειώσεις, αποφεύγοντας συχνά περικοπές που θα είχαν σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή τους.
Ύπουλο το κόστος της ενέργειας για τους Ευρωπαίους
Ο Λούκα Μπερταλότ, γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Υποθηκών, σημείωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια σημαντική πολιτική συζήτηση σχετικά με την προσιτότητα της στέγασης και των υποθηκών.
Εξήγησε ότι ορισμένες αγορές βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε υποθήκες σταθερού επιτοκίου, ενώ άλλες τείνουν να προσφέρουν μεταβλητά επιτόκια, όπου το επιτόκιο κυμαίνεται κάθε μήνα. «Αυτό συνδέεται επίσης με τη φύση της χρηματοοικονομικής υποδομής της χώρας», δήλωσε στο Euronews Business.
«Για μένα, πού είναι ο κίνδυνος; Το κόστος ενέργειας είναι κάτι που η οικογένεια δεν μπορεί να ελέγξει».
«Στη Γερμανία ή τώρα στην Ισπανία, υπάρχει μια τάση να χρησιμοποιούνται περισσότερο στεγαστικά δάνεια με σταθερό επιτόκιο», πρόσθεσε.
Παρόλα αυτά, ο Μπερταλότ υποστήριξε ότι, όσον αφορά την οικονομική προσιτότητα, το βασικό ζήτημα δεν είναι ο τύπος της υποθήκης, επειδή οι δανειολήπτες επιλέγουν αν θα αναλάβουν κυμαινόμενα επιτόκια ή όχι. Δήλωσε ότι οι κάτοχοι υποθηκών μπορούν να κάνουν τις δικές τους εκτιμήσεις, καθώς το σύστημα είναι ξεκάθαρο. «Για μένα, πού είναι ο κίνδυνος; Το κόστος ενέργειας είναι κάτι που η οικογένεια δεν μπορεί να ελέγξει», είπε.
