Μία διαφορετική αλήθεια από όσα πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δείχνει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) για τον βίαιο θάνατο ενός πλανήτη, που συνέβη το 2020.
Αν και αρχικά εκτιμήθηκε ότι ήταν μια απλή περίπτωση ενός άστρου που επεκτείνεται και καταναλώνει τον πλανήτη του σε τροχιά, τώρα φαίνεται να είναι πολύ πιο περίπλοκο.
Σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα, ο πλανήτης μπορεί να έχει διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην καταστροφή του μέσω μιας σειράς τροχιακών αλληλεπιδράσεων με το αστέρι του.
Τον Μάιο του 2020, οι αστρονόμοι ανίχνευσαν ένα σπάνιο και δραματικό γεγονός περίπου 12.000 έτη φωτός από τη Γη.
Ένας πλανήτης φαινόταν να κατακλύζεται από το αστέρι του, το οποίο είχε διογκωθεί σε έναν κόκκινο γίγαντα. Αυτό το κοσμικό περιστατικό θεωρήθηκε αρχικά ότι είναι ένα απλό παράδειγμα αστρικής διαστολής που καταπίνει τον πλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά.
Ωστόσο, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, με τις ισχυρές υπέρυθρες δυνατότητές του, αποκάλυψε ένα απροσδόκητο και πιο περίπλοκο σενάριο που επεσήμανε τον ρόλο του πλανήτη στην πρόκληση του δικού του θανάτου.
Νέα έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο The Astrophysical Journal στις 10 Απριλίου 2025, υποδηλώνει ότι η κατάρρευση του πλανήτη δεν ήταν παθητικό γεγονός.
Αντ ‘αυτού, οι επιστήμονες προτείνουν ότι ο πλανήτης σιγά-σιγά διασπάται σε μια τροχιά όλο και πιο κοντά στο αστέρι του μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται τροχιακή διάσπαση. Με την πάροδο του χρόνου, η τροχιά του πλανήτη διαβρώθηκε, φέρνοντάς τον τελικά σε άμεση επαφή με την ατμόσφαιρα του άστρου. Αυτή η αλληλεπίδραση άρχισε να απογυμνώνει τα αέρια στρώματα του πλανήτη, οδηγώντας τελικά στην καταστροφή του.
Σύμφωνα με τον Ryan Lau, επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης από το NOIRLab του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών των ΗΠΑ, «Η εναπομείνασα σκόνη που εκτοξεύεται από το μητρικό αστέρι αποτελεί αδιάσειστη απόδειξη του τι συνέβη κατά τη διάρκεια αυτού του πλανητικού θανάτου».
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα από τις παρατηρήσεις του JWST ήταν η ανακάλυψη ενός θερμού δακτυλίου αερίου και ενός νέφους σκόνης που περιβάλλει το αστέρι.
Αυτά τα χαρακτηριστικά παρέχουν κρίσιμες αποδείξεις ότι ο πλανήτης δεν έπεσε απλώς θύμα της διαστολής του άστρου, αλλά μάλλον έπαιξε ενεργό ρόλο στην καταστροφή.
Καθώς ο πλανήτης πλησίαζε το αστέρι του, πιθανότατα άρχισε να απογυμνώνει τα εξωτερικά του στρώματα, απελευθερώνοντας αέριο και σκόνη στο διάστημα. Αυτό δημιούργησε τη μοναδική δομή που είναι τώρα ορατή στις εικόνες που τράβηξε το Webb.
Η χαρακτηριστική δομή δακτυλίου που φαίνεται στις εικόνες είναι άμεσο αποτέλεσμα της εγγύτητας του πλανήτη με το αστέρι και της αποβολής του αστρικού αερίου. Αυτή η διαδικασία υποδηλώνει ότι ακόμη και μικρές βαρυτικές ωθήσεις μπορούν να έχουν μαζικές, συχνά βίαιες, συνέπειες σε πλανητική κλίμακα.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο εν λόγω πλανήτης ήταν ένας τεράστιος γίγαντας αερίου, πιθανώς αρκετές φορές το μέγεθος του Δία. Το τεράστιο μέγεθος και η αέρια σύνθεσή του το καθιστούσαν ιδιαίτερα ευάλωτο στις βαρυτικές δυνάμεις που ασκούσε το αστέρι του.
Αυτές οι δυνάμεις πιθανότατα επιτάχυναν την τροχιακή διάσπαση, φέρνοντας τον πλανήτη όλο και πιο κοντά στο αστέρι μέχρι να καταναλωθεί τελικά.
Το μεγάλο μέγεθος του πλανήτη πιθανότατα έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δραματική φύση της καταστροφής του.
Οι μεγαλύτεροι πλανήτες, όπως οι αέριοι γίγαντες, έχουν μεγαλύτερες βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με τα αστέρια τους, γεγονός που μπορεί να επιταχύνει διαδικασίες όπως η τροχιακή αποσύνθεση.
