Περισσότερα από 700.000 αυτοκίνητα εκτιμάται ότι κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα χωρίς να έχουν περάσει τον υποχρεωτικό έλεγχο ΚΤΕΟ, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία των αρμόδιων αρχών. Ο αριθμός αυτός αποτυπώνει ένα χρόνιο και βαθύ πρόβλημα, που αφορά τόσο την οδική ασφάλεια όσο και τη λειτουργία της αγοράς, καθώς χιλιάδες οχήματα κινούνται χωρίς να πληρούν τις βασικές προδιαγραφές.
Η νομοθεσία προβλέπει ότι τα επιβατικά Ι.Χ. πρέπει να ελέγχονται ανά διετία, ενώ τα επαγγελματικά κάθε χρόνο. Παρά την τυπική αυτή υποχρέωση, η συμμόρφωση είναι εξαιρετικά χαμηλή, γεγονός που συνδέεται με την ελλιπή διασταύρωση στοιχείων μεταξύ των υπηρεσιών του Δημοσίου. Το αποτέλεσμα είναι να κυκλοφορούν οχήματα χωρίς ΚΤΕΟ, χωρίς ασφάλιση ή ακόμη και χωρίς την πληρωμή τελών κυκλοφορίας, δημιουργώντας έναν «αόρατο» στόλο εκτός πλαισίου νομιμότητας.
Όπως αναφέρουν πηγές του Υπουργείου Μεταφορών, το φαινόμενο αγγίζει όλο το φάσμα των οχημάτων: από παλιά αυτοκίνητα ηλικίας 30 και πλέον ετών που παραμένουν ενεργά στα μητρώα, μέχρι οχήματα που έχουν καταστραφεί ή ακινητοποιηθεί χωρίς να δηλωθεί επίσημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, τα οχήματα εμφανίζονται ασφαλισμένα, ενώ στην πραγματικότητα δεν κυκλοφορούν καν.
Η εικόνα αυτή δημιουργεί πολλαπλές παρενέργειες. Σε επίπεδο ασφάλειας, ο κίνδυνος είναι προφανής: ένα όχημα που δεν έχει περάσει από τεχνικό έλεγχο μπορεί να παρουσιάζει σοβαρές βλάβες στα φρένα, στο σύστημα διεύθυνσης, στην ανάρτηση ή στα φώτα – όλα κρίσιμα για την ασφαλή μετακίνηση οδηγών και επιβατών. Σε περιβαλλοντικό επίπεδο, πολλά από αυτά τα οχήματα είναι παλαιά και ρυπογόνα, επιβαρύνοντας σημαντικά την ατμόσφαιρα και υπονομεύοντας τις προσπάθειες ανανέωσης του στόλου.
Η οικονομική διάσταση του προβλήματος είναι επίσης έντονη. Το Δημόσιο χάνει έσοδα από τέλη κυκλοφορίας, πρόστιμα και ασφαλιστικές εισφορές, ενώ παράλληλα δημιουργείται μια άνιση κατάσταση: οι πολίτες που συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους επιβαρύνονται, ενώ οι παραβάτες συχνά μένουν ατιμώρητοι.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες προσπαθούν να προχωρήσουν σε διασταυρώσεις στοιχείων, αποστέλλοντας ειδοποιήσεις σε ιδιοκτήτες οχημάτων που δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ ή δεν έχουν πληρώσει τέλη. Ωστόσο, η διαδικασία συχνά αποδεικνύεται αναποτελεσματική, καθώς πολλές περιπτώσεις αφορούν αυτοκίνητα που έχουν αλλάξει χέρια ή βρίσκονται σε αχρηστία χωρίς να έχει δηλωθεί επίσημα.
Ενιαίο μητρώο για αυτοκίνητα και λοιπά οχήματα
Η κυβέρνηση εξετάζει πλέον τη δημιουργία ενός ενιαίου μητρώου οχημάτων, όπου θα διασυνδέονται όλες οι εμπλεκόμενες βάσεις δεδομένων: Υπουργείο Μεταφορών, ΑΑΔΕ, Αστυνομία, ασφαλιστικές εταιρείες και ΚΤΕΟ. Ένα τέτοιο εργαλείο θα επιτρέψει τον καλύτερο έλεγχο της κατάστασης κάθε οχήματος, από την ασφάλιση έως τον τεχνικό έλεγχο, μειώνοντας τα περιθώρια παρατυπιών.
Σήμερα, το μόνο μέτρο πίεσης προς τους ιδιοκτήτες είναι το πρόστιμο των 150 ευρώ για μη έγκαιρο έλεγχο, το οποίο όμως σπάνια αποδίδει. Η απουσία επαρκών ελέγχων στους δρόμους, αλλά και η δυσκολία εντοπισμού οχημάτων που βρίσκονται σε «γκρίζες ζώνες», καθιστούν το μέτρο αναποτελεσματικό.
Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πρόβλημα που δεν είναι απλώς γραφειοκρατικό, αλλά αφορά την καθημερινή ασφάλεια και τη δικαιοσύνη στην αγορά. Ο «αόρατος στόλος» των εκατοντάδων χιλιάδων αυτοκινήτων που κινούνται χωρίς έλεγχο, χωρίς συντήρηση και με άγνωστο τεχνικό ιστορικό, αποτελεί σοβαρή απειλή. Η αντιμετώπιση του ζητήματος δεν μπορεί να γίνει αποσπασματικά· απαιτείται συντονισμένη πολιτική βούληση, τεχνολογική υποδομή και αυστηρή εφαρμογή των κανόνων, ώστε να αποκατασταθεί η τάξη και να διασφαλιστεί η ισονομία μεταξύ όλων των οδηγών.
