Η γιγάντια τρύπα που βρέθηκε πριν από περίπου 20 χρόνια στον βυθό της Βόρειας Θάλασσας ανατολικά της Βρετανίας όντως δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση αστεροειδή, εκτιμά νέα μελέτη, σύμφωνα με την οποία το συμβάν προκάλεσε ένα καταστροφικό τσουνάμι με ύψος 100 μέτρα.
Ο κρατήρας του Σίλβερπιτ ανακαλύφθηκε το 2002 στη διάρκεια σεισμικών ερευνών για υδρογονάνθρακες 80 χιλιόμετρα ανατολικά του Γιόρκσαϊρ της Βρετανίας. Η τρύπα έχει διάμετρο 20 χιλιομέτρων και περιβάλλεται από ζώνες ομόκεντρων ρηγμάτων σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων.
Οι αρχικές υποψίες ότι πρόκειται για κρατήρα πρόσκρουσης είχαν αμφισβητηθεί από γεωλόγους, οι οποίοι υποστήριζαν ότι η κοιλότητα δημιουργήθηκε είτε από τη μετακίνηση μεγάλων ποσοτήτων αλατιού είτε από την κατάρρευση του βυθού λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature Communications, η οποία βασίστηκε σε νέα σεισμικά δεδομένα και αναλύσεις πετρωμάτων, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο κρατήρας σχηματίστηκε πριν από 43-46 εκατ. χρόνια από την πρόσκρουση διαστημικού βράχου με διάμετρο γύρω στα 160 μέτρα.
Ο αστεροειδής «χτύπησε τον βυθό υπό μικρή γωνία από τα δυτικά» ανέφερε σε δελτίο Τύπου ο Ούστιν Νίκαλσεν του Πανεπιστημίου Heriot Watt στο Εδιμβούργο.
«Μέσα σε λίγα λεπτά, δημιούργησε ένα παραπέτασμα πετρωμάτων και νερού, ύψους 1,5 χιλιομέτρων, το οποίο στη συνέχεια κατέρρευσε στη θάλασσα και δημιούργησε τσουνάμι ύψους 100 μέτρων».
Κύριο πειστήριο, είπε ο ερευνητής, είναι οι κρύσταλλοι χαλαζία που ανασύρθηκαν από γεώτρηση στον βυθό και βρέθηκαν να περιέχουν ίχνη κρουστικής παραμόρφωσης.
«Ήμασταν εξαιρετικά τυχεροί που τους βρήκαμε –ήταν σαν να ψάχνεις βελόνα στα άχυρα» είπε ο Νίκαλσεν για τους κρυστάλλους χαλαζία. «Αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολία την υπόθεση του κρατήρα πρόσκρουσης, δεδομένου ότι η δομή τους μπορεί να δημιουργηθεί μόνο από ακραίες κρουστικές πιέσεις» εξήγησε.
Ο αστεροειδής είχε αρκετή ενέργεια για να προκαλέσει καταστροφή σε τοπικό επίπεδο, ήταν όμως πολύ μικρότερος από το διαστημικό αντικείμενο των 10-15 χιλιομέτρων που προσέκρουσε στο Τσιξουλούμπ του Μεξικού πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια και οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Ο κρατήρας του Σίλβερπιτ είναι ασυνήθιστα καλοδιατηρημένος και σημαντικός για τους γεωλόγους, είπε ο Νίκαλσον, επισημαίνοντας ότι «περίπου 200 επιβεβαιωμένοι κρατήρες πρόσκρουσης υπάρχουν στην ξηρά και μόνο 33 έχουν ανακαλυφθεί κάτω από τον ωκεανό».
«Μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα ευρήματα για να κατανοήσουμε πώς οι προσκρούσεις αστεροειδών διαμόρφωσαν τον πλανήτη μας, καθώς και για να προβλέψουμε τι θα συνέβαινε αν είχαμε μια νέα πρόσκρουση αστεροειδή στο μέλλον».
