Κρεατίνη: Τι αποκαλύπτει η επιστήμη για τα οφέλη της στον εγκέφαλο και τους μύες
Η κρεατίνη αποτελεί εδώ και χρόνια ένα από τα πιο ευρέως διαδεδομένα διατροφικά συμπληρώματα, όμως η πρόσφατη επιστημονική συζήτηση γύρω από αυτήν αναδεικνύει πτυχές που ξεπερνούν το πεδίο της αθλητικής απόδοσης. Ολοένα και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι η κρεατίνη μπορεί να ωφελήσει όχι μόνο τους μύες αλλά και τον εγκέφαλο – και μάλιστα σε άτομα κάθε ηλικίας.
Η Ευαγγελία Μαντζιώρη, Διευθύντρια Προγράμματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας και διαπιστευμένη διαιτολόγος, υπογραμμίζει σε άρθρο της στο The Conversation ότι τα οφέλη της κρεατίνης τεκμηριώνονται επιστημονικά και δεν περιορίζονται στους αθλητές υψηλών επιδόσεων.
Η ίδια εξηγεί ότι η κρεατίνη είναι μια φυσική ουσία, την οποία το ανθρώπινο σώμα παράγει ενδογενώς σε ποσότητες 1 έως 1,5 γραμμαρίων την ημέρα. Περίπου το 95% της συνολικής ποσότητας που βρίσκεται στο σώμα αποθηκεύεται στους σκελετικούς μύες, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό υπάρχει στον εγκέφαλο. Οι υπόλοιπες ανάγκες καλύπτονται μέσω της διατροφής – κυρίως από την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και ψαριών.
Η συμβολή στην αθλητική απόδοση
Η κύρια δράση της κρεατίνης εντοπίζεται στην ενίσχυση της σύνθεσης της ATP (τριφωσφορικής αδενοσίνης), της βασικής πηγής ενέργειας για τους μύες. Κατά την έντονη σωματική δραστηριότητα, η κρεατίνη επιτρέπει στο σώμα να αναπληρώνει τα ενεργειακά του αποθέματα πιο γρήγορα, προσφέροντας αυξημένη ισχύ και αντοχή. Αυτός είναι και ο λόγος που αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα μεταξύ των ατόμων που ασκούνται συστηματικά με αντιστάσεις ή σε υψηλής έντασης προπονήσεις.
Ενίσχυση της μυϊκής υγείας στην τρίτη ηλικία
Πέρα από τη χρήση της στον αθλητισμό, η Μαντζιώρη αναφέρεται και στην εφαρμογή της κρεατίνης για την υποστήριξη των ηλικιωμένων. Η συμπληρωματική λήψη, σε συνδυασμό με ασκήσεις αντίστασης, έχει συσχετιστεί με μείωση της σαρκοπενίας – της φυσιολογικής απώλειας μυϊκής μάζας που παρατηρείται με την πάροδο της ηλικίας.
Σύμφωνα με μελέτες που επικαλείται, ημερήσιες δόσεις από 5 έως 20 γραμμάρια μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση της μυϊκής μάζας κατά περίπου 1,4 κιλά, καθώς και στη βελτίωση της λειτουργικής δύναμης. Τα δεδομένα για την επίδραση της κρεατίνης στην οστική πυκνότητα είναι λιγότερο ξεκάθαρα, ωστόσο παρατηρείται βελτίωση στην κινητικότητα και πιθανή μείωση του κινδύνου πτώσεων.
Νοητική λειτουργία και γνωσιακή υποστήριξη
Η επίδραση της κρεατίνης στον εγκέφαλο είναι ένα πεδίο που τα τελευταία χρόνια έχει τραβήξει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας. Η κρεατίνη φαίνεται να ενισχύει τη μνήμη, την προσοχή και τη γνωσιακή ταχύτητα – ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους, αλλά και σε άτομα που αντιμετωπίζουν νευρολογικά ή μεταβολικά προβλήματα.
Όπως σημειώνει η Μαντζιώρη, οι βελτιώσεις στη νοητική απόδοση δεν σχετίζονται άμεσα με τη δόση, καθώς θετικά αποτελέσματα έχουν καταγραφεί σε ένα εύρος από 3 έως 20 γραμμάρια την ημέρα. Η ουσία φαίνεται να λειτουργεί ενισχυτικά για τον εγκέφαλο, ειδικά όταν οι απαιτήσεις για ενέργεια είναι αυξημένες.
Ασφάλεια και καθοδήγηση
Η κρεατίνη, σύμφωνα με τις διαθέσιμες επιστημονικές μελέτες, θεωρείται ασφαλής για χρήση σε υγιή άτομα όταν λαμβάνεται στις συνιστώμενες δόσεις. Ωστόσο, η λήψη της πρέπει να γίνεται με καθοδήγηση, ειδικά σε άτομα με προβλήματα νεφρικής λειτουργίας ή άλλες χρόνιες παθήσεις.
Η αυξανόμενη χρήση της στην καθημερινότητα, όχι μόνο από αθλητές αλλά και από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, καθιστά σημαντική την ανάγκη για σωστή ενημέρωση και επιστημονική τεκμηρίωση.
Όπως καταλήγει η Μαντζιώρη, η κρεατίνη δεν αποτελεί απλώς μια διατροφική «μόδα», αλλά ένα εργαλείο με πολλαπλές δυνατότητες υποστήριξης της ανθρώπινης υγείας – από τη μυϊκή δύναμη μέχρι τη γνωσιακή ενίσχυση.
