Οι New York Times δημοσιεύουν μια ανάλυση σχετικά με την επίθεση που εξαπέλυσε το Ισραήλ κατά του Ιράν, ξεκινώντας από χθες.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, πέρα από τους στρατιωτικούς στόχους, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, φαίνεται να επιδιώκει και την ενίσχυση της πολιτικής του κληρονομιάς.
Για χρόνια, ο Νετανιάχου έχει διαχειριστεί μια μυστική σύγκρουση με το Ιράν, όπου κάθε κίνηση υπολογιζόταν προσεκτικά για να αποφευχθεί μια ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ των δύο κρατών. Ακόμη και πέρυσι, όταν οι δύο πλευρές αντάλλαξαν επιθέσεις για πρώτη φορά, το Ισραήλ απέφυγε ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια παρατεταμένη σύγκρουση.
Χαρακτηρίζοντας την επίθεση κατά του Ιράν ως «θρασύτατη και ευρεία», η εφημερίδα επισημαίνει ότι η αναταραχή σε ολόκληρη την περιοχή θα διαρκέσει εβδομάδες ή και περισότερο. Κατ’ εντολή του Νετανιάχου, το Ισραήλ έχει στοχεύσει όχι μόνον τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά και την αεροπορική άμυνα, τις στρατιωτικές βάσεις και την ανώτατη στρατιωτική ηγεσία της χώρας.
Με αυτήν την ενέργεια, σύμφωνα με αναλυτές, ο Νετανιάχου έχει βραχυπρόθεσμα κίνητρα: να υπονομεύσει τις διπλωματικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν και να αποτρέψει την άμεση επέκταση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.
Όμως, πέραν αυτών, έχει και πολύ μεγαλύτερες φιλοδοξίες. Εδώ και δεκαετίες, ο Νετανιάχου παρουσιάζει το ιρανικό καθεστώς ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ, τόσο λόγω των εγχώριων προσπαθειών του να κατασκευάσει πυρηνική βόμβα, όσο και λόγω της υποστήριξης που παρέχει το Ιράν στις παλαιστινιακές πολιτοφυλακές και σε άλλες αραβικές ομάδες που αντιτίθενται στο Ισραήλ.
Μετά από χρόνια που υποστήριζε τη χρήση συντριπτικής βίας για την εξουδετέρωση αυτού του κινδύνου, ο Νετανιάχου φαίνεται τελικά έτοιμος να μετατρέψει τις απειλές του σε πράξεις. Αναλυτές εκτιμούν ότι έχει το βλέμμα στραμμένο στην προσωπική του θέση στην ιστορία του Ισραήλ.
Πλέον, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός διακινδυνεύει να εμπλέξει την περιοχή και ενδεχομένως και τις ΗΠΑ σε σύγκρουση, την ώρα που ο ίδιος αντιμετωπίζει εσωτερικές ταραχές στη χώρα του και μεγαλύτερη διεθνή καταδίκη για τα πεπραγμένα του κατά της Χαμάς στη Γάζα.
«Για αυτόν, είναι προσωπικό θέμα — 25 χρόνια μιλάει γι’ αυτό», δήλωσε ο Ναντάβ Στραουχλερ, πρώην σύμβουλος του Νετανιάχου και ισραηλινός πολιτικός αναλυτής. «Αυτή είναι η μεγάλη εικόνα που επιδιώκει. Αυτή είναι η κληρονομιά του».
Ο Νετανιάχου είχε σχεδιάσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση κατά του Ιράν πριν από περισσότερο από μια δεκαετία, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του ως πρωθυπουργός. Ωστόσο, υπό την πίεση της τότε κυβέρνησης Ομπάμα και εν μέσω ανησυχιών στο υπουργικό του συμβούλιο, σχετικά με τις στρατιωτικές ικανότητες του Ισραήλ, την ακύρωσε. Το 2015, είχε ρισκάρει να χαλάσει τις σχέσεις του με τον Ομπάμα, όταν σε ομιλία του στο Κογκρέσο είχε επικρίνει τις προσπάθειες του τότε Αμερικανού προέδρου να περιορίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μέσω διπλωματίας.
Το πλεονέκτημα με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ
Πάντως, τα πρόσφατα γεγονότα διευκόλυναν τις επιθέσεις του ισραηλινού στρατού. Η χώρα έχει αποδυναμώσει τις περιφερειακές συμμαχίες του Ιράν και έχει μειώσει τις αμυντικές του δυνατότητες. Σοβαρά αποδυναμωμένη είναι η Χεζμπολάχ, που ήταν σύμμαχος του Ιράν στον Λίβανο, ενώ η συριακή κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ ανατράπηκε τον Δεκέμβριο.
Παράθυρο ευκαιρίας δημιουργήθηκε και με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, που αν και ζήτησε αναβολή της επίθεσης, έχει φανεί κατά καιρούς πιο πρόθυμος από τον Μπάιντεν να εξετάσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
«Σε διπλωματικό επίπεδο, η εκλογή του Τραμπ έδωσε στον Νετανιάχου έναν πρόεδρο πρόθυμο να υποστηρίξει ρητορικά μια αξιόπιστη στρατιωτική απειλή», δήλωσε ο Μάικλ Κόπλοου, αναλυτής στο Israel Policy Forum, μια ερευνητική ομάδα με έδρα τη Νέα Υόρκη και πρόσθεσε ότι βρήκε την τέλεια ευκαιρία στο να αντιμετωπίσει στρατιωτικά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Οι προσωπικές του επιδιώξεις
Στο εσωτερικό του Ισραήλ, αναφέρει η ανάλυση, ο Νετανιάχου θα ωφεληθεί από μια επίθεση κατά του Ιράν. Η εικόνα του δέχθηκε μεγάλο πλήγμα στην επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023. Ωστόσο σήμερα, σκοτώθηκαν δύο Ιρανοί πυρηνικοί επιστήμονες. Αν καταφέρει να περιορίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, θα μπορούσε να ενισχύσει το προφίλ του ενόψει των εκλογών που αναμένονται τον επόμενο χρόνο, υποστηρίζουν αναλυτές.
«Ο Νετανιάχου θέλει να ξεκινήσει την προεκλογική του χρονιά με ένα ορατό πλεονέκτημα», δήλωσε η Μαζάλ Μουαλέμ, βιογράφος του Νετανιάχου και πολιτική σχολιάστρια και πρόσθεσε ότι αντί να αναλάβει την ευθύνη για τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου «θέλει να χαράξει το ρόλο του στην ιστορία του Ισραήλ ως ο πολιτικός που νίκησε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα». Ωστόσο όλα αυτά εξαρτώνται από την εξέλιξη των γεγονότων.
Σύμφωνα με τον Στράουχλερ, η επίθεση στο Ιράν θα μπορούσε να του δώσει την ευκαιρία να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα. Εδώ και πάνω από έναν χρόνο, ο Νετανιάχου αρνείται να εξετάσει το ενδεχόμενο μόνιμης εκεχειρίας στη Γάζα χωρίς την πλήρη ήττα της Χαμάς στην περιοχή. Επιφέροντας όμως σημαντικές απώλειες στο Ιράν, που είναι και ο μεγαλύτερος ευεργέτης της Χαμάς, ενδεχομένως θα καταφέρει πιο εύκολα να συμβιβαστεί στη Γάζα.
