Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα θα μπορούσε να περιγραφεί η στάση της Ουάσιγκτον έναντι της Ανατολής και ειδικά της Ινδίας όσον αφορά την ενεργειακή πολιτική. Οι πιθανές αποφάσεις με βασικά εργαλεία τις κυρώσεις και τους δασμούς θα στραφούν εναντίον τους.
Όταν οι δυτικές χώρες άρχισαν να μποϊκοτάρουν το ρωσικό πετρέλαιο το 2022, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, η Ινδία διέκρινε μια ευκαιρία. Αύξησε τις αγορές πετρελαίου από τη Ρωσία σχεδόν 19 φορές μεταξύ 2021 και 2024 -από 100.000 σε 1,9 εκατ. βαρέλια την ημέρα- ενώ οι αντίστοιχες αγορές της Κίνας αυξήθηκαν κατά 50%, φτάνοντας τα 2,4 εκατ. βαρέλια.
Μπορεί στα τρία χρόνια του πολέμου οι σύμμαχοι της Ουκρανίας να μην αντιδρούσαν, αλλά πλέον ο Ντόναλντ Τραμπ αναθεωρεί αυτή την πολιτική.
Ενοχλημένος από το γεγονός ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν κάνει καμία προσπάθεια να τερματίσει την εκστρατεία του στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε στις 6 Αυγούστου επιπλέον δασμούς 25% στην Ινδία, την οποία κατηγορεί ότι χρηματοδοτεί τη ρωσική «πολεμική μηχανή».
Νομοσχέδιο που προβλέπει δασμούς έως και 500% σε χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο προχωρά στο Κογκρέσο.
Παράλληλα, το 18ο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ προβλέπει από τον Ιανουάριο απαγόρευση των εξευγενισμένων προϊόντων που προέρχονται από ρωσικό πετρέλαιο.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, λυγίσει ή όχι η Ινδία στις απειλές τις Δύσης, το αποτέλεσμα θα είναι εις βάρος των Δυτικών. Πως είναι όμως αυτό δυνατόν;
Στο πρώτο σενάριο, η Κίνα δεν θα υποχωρήσει στις δυτικές απειλές, για πολύ σημαντικούς λόγους. Περίπου 2,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα αργού πετρελαίου, που προηγουμένως προορίζονταν για την Ευρώπη, έγιναν διαθέσιμα — και μάλιστα με γενναία έκπτωση μετά το 2022. Η Ινδία, η οποία το 2021 σχεδόν δεν αγόραζε καθόλου ρωσικό πετρέλαιο, άδραξε τη στιγμή.
Έκτοτε παραμένει ο μεγαλύτερος πελάτης της Ρωσίας. Σήμερα, το 35–40% των συνολικών εισαγωγών της προέρχονται από τη Ρωσία.
Αυτή η προμήθεια μειώνει το κόστος των εισαγωγών της χώρας, σε μια περίοδο που η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία του κόσμου καταναλώνει όλο και περισσότερο πετρέλαιο.
Μιλώντας στη DW ο Λιθουανός αναλυτής από το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα (CREA) Πέτρας Κατίνας, είπε πως εξοικονόμησε έως και 33 δισ. δολ. σε ενεργειακό κόστος μεταξύ 2022 και 2024, καθώς η Μόσχα προσέφερε μεγάλες εκπτώσεις στις τιμές όταν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη μείωσαν την εξάρτησή τους από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Τα ινδικά διυλιστήρια -που προτιμούν το ρωσικό πετρέλαιο- αποκομίζουν τεράστια κέρδη μετατρέποντάς το σε καύσιμα, τα οποία εξάγουν στη συνέχεια με τιμές αγοράς.
Επίσης, τα ινδικά διυλιστήρια -πλην εκείνων που υποστηρίζονται από τη ρωσική Rosneft- προμηθεύονται την πλειονότητα του πετρελαίου τους από χώρες εκτός Ρωσίας, έτσι, σύμφωνα με τον Economist, μπορούν να ισχυριστούν ότι τα προϊόντα τους δεν προέρχονται από ρωσικό πετρέλαιο, ακόμα κι αν περιέχουν ένα μικρό ποσοστό. Αυτό καθιστά δύσκολη την επιβολή της απαγόρευσης της ΕΕ.
Ωστόσο, αν εμποδιστεί η πρόσβαση του ρωσικού πετρελαίου στις ξένες αγορές, ο Economist προειδοποιεί ότι παγκόσμιες τιμές μπορεί να αυξηθούν, κάτι πολιτικά δυσάρεστο για τον Αμερικανό πρόεδρο. Αυτό ίσως εξηγεί γιατί οι αγορές παραμένουν ήρεμες.
Υποχώρηση Ινδίας, ενδυνάμωση Κίνας
Ωστόσο, ο Economist, εξετάζει και το σενάριο να υποχωρήσει η Ινδία στους αμερικανικούς δασμούς και απειλές και να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.
Τότε, το βρετανικό δημοσίευμα εκτιμά πως η Ινδία θα σπεύσει να βρει νέες πηγές προμήθειας, καθώς ήδη οι χώρες της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαν να βοηθήσουν επιπλέον, μαζί με παραγωγούς από την Αφρική και άλλες περιοχές.
Κατά συνέπεια, η Ρωσία, θα δυσκολευόταν να βρει νέους αγοραστές κάτι όμως που σύμφωνα με τον Economist θα ωφελούσε το Πεκίνο, καθώς θα μπορούσε να απορροφήσει περισσότερη ποσότητα, λόγω των υποδομών που έχει να παρακάμπτει τις κυρώσεις. — όμως οι ηγέτες της δεν επιθυμούν να εξαρτώνται από έναν μόνο προμηθευτή.
Με βάση αυτή την ανάλυση, αν οι ΗΠΑ απαιτούσαν άμεση συμμόρφωση, οι τιμές πετρελαίου παγκοσμίως θα εκτοξεύονταν —ενδεχομένως πάνω από τα 80 δολάρια ανά βαρέλι.
Ωστόσο, ακόμα και αν ο Τραμπ δώσει χρόνο στους Ινδούς να απεξαρτηθούν σταδιακά από τη Ρωσία, ο Eocnomist εκτιμά ότι τα περιθώρια κέρδους των ινδικών διυλιστηρίων θα συμπιεστούν.
Έτσι, καθώς θα αποχωρούν από την αγορά, οι μεγάλοι κερδισμένοι θα είναι οι Κινέζοι ανταγωνιστές τους, οι οποίοι έχουν ήδη ενισχύσει τα αποθέματά τους τους τελευταίους μήνες και διαθέτουν μεγάλη ρευστότητα.
Καθώς είναι λιγότερο εκτεθειμένοι σε αμερικανικές κυρώσεις, οι Κινέζοι θα συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο όλο και πιο φτηνά και συνεπώς, ο μεγαλύτερος αντίπαλος των ΗΠΑ θα βγει κερδισμένος από την προσπάθεια του Τραμπ να πλήξει τη Ρωσία.
