Η Θεσσαλονίκη, για πολλούς αιώνες η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ανατολικής Ρωμαϊκής (Βυζαντινής) Αυτοκρατορίας, έπεσε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία στις 29 Μαρτίου 1430 μετά από πολιορκία υπό τον Σουλτάνο Μουράτ Β’.
Η πόλη παρέμεινε στα χέρια των Οθωμανών για τους επόμενους πέντε αιώνες, μέχρι που τελικά έγινε μέρος του Βασιλείου της Ελλάδας το 1912 μετά την απελευθέρωση της πόλης από τον Ελληνικό Στρατό στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.
Η Θεσσαλονίκη ήταν ήδη υπό οθωμανικό έλεγχο από το 1387 έως το 1403 προτού επιστρέψει στη βυζαντινή κυριαρχία μετά τη Μάχη της Άγκυρας.
Το 1422 ο Μουράτ επιτέθηκε στη Θεσσαλονίκη αφότου οι Βυζαντινοί υποστήριξαν τον αντίπαλο του, Μουσταφά Τσελεμπή.
Μη μπορώντας να βρει ανθρώπινο δυναμικό ή πόρους για την άμυνα της πόλης, ο ηγεμόνας της, Ανδρόνικος Παλαιολόγος, την παρέδωσε στη Δημοκρατία της Βενετίας τον Σεπτέμβριο του 1423.
Οι Βενετοί προσπάθησαν να πείσουν τον Σουλτάνο να αναγνωρίσει την κυριαρχία τους, αλλά απέτυχαν καθώς ο Μουράτ θεωρούσε την πόλη δική του.
Αυτό το αδιέξοδο οδήγησε στον οθωμανικό αποκλεισμό της Θεσσαλονίκης, ο οποίος κατά καιρούς συνοδευόταν από άγριες επιθέσεις στην πόλη.
Η σύγκρουση διεξήχθη ως μια σειρά επιδρομών και από τις δύο πλευρές εναντίον των εδαφών της άλλης στα Βαλκάνια και στα νησιά του Αιγαίου.
Οι Ενετοί προσπάθησαν επανειλημμένα να ασκήσουν πίεση εμποδίζοντας τη διέλευση των οθωμανικών πλοίων απ’ τα Δαρδανέλια στην Καλλίπολη, με ελάχιστη επιτυχία.
Ο αποκλεισμός έφερε έντονο λιμό στους κατοίκους και πολλοί εγκατέλειψαν την πόλη.
Η πολιορκία, η αδυναμία της Βενετίας να προμηθεύσει και να φυλάξει σωστά την πόλη, οι παραβιάσεις των εθιμικών τους δικαιωμάτων και η αχαλίνωτη κερδοσκοπία από Βενετούς αξιωματούχους οδήγησαν στη σύσταση ενός κόμματος υπέρ της παράδοσης, το οποίο κέρδισε έδαφος μεταξύ των κατοίκων.
Ο μητροπολίτης της πόλης, Συμεών , ενθάρρυνε το ποίμνιό του να αντισταθεί.
Ωστόσο, μέχρι το 1426, με την εμφανή αδυναμία της Βενετίας να εξασφαλίσει την ειρήνη, η πλειοψηφία του τοπικού πληθυσμού είχε αρχίσει να προτιμά να παραδοθεί για να αποφύγει τη λεηλασία που θα συνόδευε μια βίαιη κατάκτηση.
Οι προσπάθειες της Βενετίας να βρει συμμάχους εναντίον των Οθωμανών απέτυχαν επίσης: οι υπόλοιποι ισχυροί της περιοχής είτε ακολούθησαν τη δική τους πορεία, είτε ήταν ανταγωνίζονταν τους Ενετούς είτε είχαν ηττηθεί από τους Οθωμανούς.
Μετά από χρόνια ατελείωτων διαπραγματεύσεων, οι δύο πλευρές προετοιμάστηκαν για την τελική αντιπαράθεση το 1429.
Τον Μάρτιο, η Βενετία κήρυξε επίσημα τον πόλεμο στους Οθωμανούς, αλλά ακόμη και τότε η συντηρητική εμπορική αριστοκρατία που διοικούσε τη Δημοκρατία δεν ενδιαφερόταν να συγκεντρώσει στρατό για προστατεύσει τη Θεσσαλονίκη, πόσο μάλλον να αντισταθεί στον Σουλτάνο.
Στις αρχές του 1430, ο Μουράτ κατάφερε να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του εναντίον της Θεσσαλονίκης, καταλαμβάνοντας την στις 29 Μαρτίου 1430.
Οι απώλειες της πολιορκίας και η επακόλουθη λεηλασία μείωσαν τον πληθυσμό της πόλης από ίσως και 40.000 κατοίκους σε περίπου 2.000.
Η Βενετία συνήψε συνθήκη ειρήνης με τον Σουλτάνο τον Ιούλιο, αναγνωρίζοντας το νέο status quo. Τις επόμενες δεκαετίες, η διαμάχη μεταξύ της Βενετίας και των Οθωμανών μετατοπίστηκε δυτικά, για τον έλεγχο της Αλβανίας.
Η Θεσσαλονίκη παρέμεινε στα χέρια των Οθωμανών μέχρι τον Οκτώβριο του 1912, οπότε και απελευθερώθηκε από το Βασίλειο της Ελλάδας κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο. Ο υπόλοιπος μουσουλμανικός πληθυσμός της, εγκατέλειψε την πόλη κατά τη διάρκεια της ελληνοτουρκικής ανταλλαγής πληθυσμών το 1923.
