ΦΠΑ στα νησιά:Δεν παίρνει πίσω η κυβέρνηση την ληστρική αύξησή του

Η κυβερνηση δια στόματος του υπουργού οικονωμικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και του αναπληρωτή Γιώργου Χουλιαράκη απάντησε σε ερωτήσεις που έγιναν με ένα ξερό όχι αν θα μειώσουν τον φπα στα νησιά.Τόνισαν ότι θα βρούν καλύτερα μέτρα για να στηρίξουν τα νησια και ότι θέλουν να πειστούν το κόμμα του και οι ΑΝΕΛ.

Άφησαν πάντως ανοικτό το ενδεχόμενο, να αντικατασταθούν κάποια μέτρα που συμφωνήθηκαν από τους δανειστές, με τον προϋπολογισμό του της επόμενης χρονιάς. Παρουσιάζοντας σε συνέντευξη Τύπου τα αποτελέσματα του Eurogroup της 24ης Μαΐου, οι κ.κ. Τσακαλώτος και Χουλιαράκης επεσήμαναν πως ταυτόχρονα, την Πέμπτη το απόγευμα, υπήρχαν σε εξέλιξη τηλεδιασκέψεις και για το πώς θα εφαρμοστούν ή θα αλλάξουν και άλλα προαπαιτούμενα, όπως να μη δοθούν σε funds τα εγγυημένα από το δημόσιο «κόκκινα δάνεια», αλλά και να μην επιστρέψουν το ΕΚΑΣ όσοι τους κόπηκε.

Αν και ο κ.Τσακαλώτος παρέλειψε να πει πως «πρώτη φορά» το ΕΚΑΣ ζητείται πίσω αναδρομικά λόγω αλλαγής των κριτηρίων, υποστήριξε πως θα βρεθεί τρόπος να μη χρειαστεί να ζητηθεί πίσω (ή να αποζημιωθούν αν συμβεί, όπως έλεγε άλλο στέλεχος της κυβέρνησης) είτε από το νέο Κοινωνικό Ταμείο, είτε με άλλο τρόπο που δεν τον προσδιόρισε.

«Το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης θα γίνει όπως είπε και ο πρωθυπουργός» τόνισε ο υπουργός Οικονομικών, αλλά δεν είπε το «πότε» θα δημιουργηθεί, αφού τα λεφτά που θα έχει θα προέρχονται από τυχόν υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα. Αυτό φαντάζει μάλλον μακρινό, αφού και ο κύριος Χουλιαράκης ανέφερε πως το 2018 θα πιάσουμε το πλεόνασμα 3,5% αλλά μετά είναι δύσκολο να διατηρηθεί.

Ανοιχτό άφησε επίσης ο κύριοςΤσακαλώτος να αντικατασταθεί και το μέτρο της αύξησης του πετρελαίου θέρμανσης, όχι όμως από φέτος ή λόγω τυχόν αύξησης των τιμών των καυσίμων, αλλά εφόσον κριθεί αναποτελεσματικό –προφανώς το 2017 και ενόψει του προϋπολογισμού του 2018.

«Δεν θα δουν όφελος οι φτωχοί»

Η συνέντευξη είχε στόχο να τονίσει και να πείσει, πως με τη νέα συμφωνία του Eurogroup μπαίνουν οι βάσεις για «να γυρίσουμε όλοι μαζί σελίδα».

Παραδέχτηκε όμως ότι «το πακέτο μέτρων δεν βοηθά τους φτωχούς που δεν τα βγάζουν πέρα» και πως «δεν κάναμε ό,τι καλύτερο θα μπορούσαμε, δεχτήκαμε πολλά αλλά δεν δεχτήκαμε κάποια άλλα όπως το «κούρεμα» των Ταμείων» στο παρελθόν.

Όπως τόνισε και ο κ.Τσακαλώτος,

(α) «για πρώτη φορά» αναγνωρίστηκε στο Eurogroup επισήμως πως δεν είναι βιώσιμο το χρέος

(β) «για πρώτη φορά» ορίστηκε πότε είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, δηλαδή αν ξεπεράσουν οι ανάγκες πληρωμών το 15%-20% του ΑΕΠ.

Αυτό αποτελεί μεταστροφή της κυβέρνησης πάντως, αφού και το 2011-2012 ίσχυε σαν κριτήριο βιωσιμότητος να πέσει το χρέος κάτω από 120% του ΑΕΠ. αλλά τότε ΔΝΤ και ΣΥΡΙΖΑ έλεγαν πως απαιτείται «κούρεμα» ενώ ο Κλάους Ρέγκλινγκ του ΕΜΣ και οι άλλοι ευρωπαίοι έλεγαν αυτό που συμφωνήθηκε τώρα, πως δηλαδή μεγαλύτερη σημασία έχουν πόσο μεγαλες είναι οι ανάγκες πληρωμών κάθε χρόνο και όχι πόσο μεγάλο ή «κουρεμένο» είναι το χρέος. Και τότε προβλεπόταν πως το 2020 θα πέσει στο 123% του ΑΕΠ,

Τα «πώς» και «πόσο» όμως παραμένουν ανοικτά, αφού θα καθοριστούν ως το 2018 με τις επόμενες εκθέσεις βιωσιμότητας που θα γίνουν τότε.

Σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο κύριος Χουλιαράκης, για να τονίσει πόσο σπουδαίος είναι ο «κόφτης» πληρωμών για χρέη στο 15% του ΑΕΠ (ή στο 20% από το 2038 όπως υπολογίζει η κυβέρνηση):

(α) το 2038 το δημόσιο χρέος θα πέσει κάτω και από το 100% του ΑΕΠ

(β) αντιθέτως, οι ανάγκες πληρωμών τα επόμενα χρόνια θα αυξάνονται εκρηκτικά, λόγω αύξησης των επιτοκίων (που σήμερα είναι πολύ χαμηλά για τη χώρα μας)

– ως το 2018 το ελληνικό χρέος θα είναι κάτω από το όριο του «κόφτη χρέους» του 15% του ΑΕΠ για πληρωμές χρεών.

– το 2020 θα ξεπεράσει ελαφρώς το όριο 15%

– το 2029 θα είναι στο 20%

– το 2040 στο 30%

– το 2060 στο 60%

Είπε δε, πως εάν η δέσμευση για «κόφτη» πληρωμών στο χρέος υπήρχε από το 2011, τότε οι ανάγκες χρηματοδότησης θα ήταν χαμηλότερες κατά 18- 27 δισ. ευρώ ετησίως.

Οι κινήσεις για το χρέος, όπως υποστήριξε ο κύριος Τσακαλώτου, θα είναι βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες (με την ύπαρξη και ενός μηχανισμού- «κόφτη» που θα αποφασιστεί το 2018 και θα καθιστά βιώσιμο το χρέος σε μακροπρόθεσμη βάση).

Με τα δεδομένα αυτά, ανέφερε, «επιδίωξη είναι να γίνει η έξοδος στις αγορές σιγά- σιγά εντός του 2017. Δεν είναι επιδίωξη να βγούμε γρήγορα, όπως έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά να εμπεδωθεί κλίμα εμπιστοσύνης» τόνισε.

Αναγνωρίστηκε η μη βιωσιμότητα του χρέους

Δεν αμφισβητείται από κανέναν ότι η αξιολόγηση τελείωσε, τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ενώ υπογράμμισε ότι για πρώτη φορά υπάρχει επίσημη αναγνώριση από το Eurogroup και τους θεσμούς ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο.

Ο υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε ότι, στο πλαίσιο των ενεργειών για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, θα υπάρξει και μακρά περίοδος χάριτος και ωρίμανσης, αλλά και επιμήκυνση της αποπληρωμής, ενώ εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι η Ελλάδα θα μπει πολύ σύντομα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Υπογράμμισε, δε, ότι θα υπάρξουν και αγορές παλιού χρέους.

Δεν αρνήθηκε, ωστόσο, ότι η απόφαση είχε και συμβιβασμούς. Χαρακτηριστικά, ο κ. Τσακαλώτος παραδέχθηκε ότι υπάρχουν καποια σημεία, κάποιες «ουρές», όπως και σε όλες τις προηγουμενες αξιολογήσεις, όμως τόνισε ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι θα γίνει εκταμίευση.

Ο υπουργός Οικονομικών ανέφερε ακόμη πως ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο, «έχουμε ένα πλαίσιο που χρειάζεται, για να αντιμετωπίσει αυτό το γεγονός».

Ο κ. Τσακαλώτος παραδέχθηκε γενικότερα για τη συμφωνία ότι είναι αποτέλεσμα συμβιβασμού, έκανε όμως λόγο για μεγαλύτερη σαφήνεια και ασφάλεια για τη χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος.

Τα επιτόκια

Ενας τρόπος να μειωθούν τα επιτόκια είναι να δανειστεί ο ESM για ένα κομμάτι του χρέους και να το δανείσει στην Ελλάδα για πιο μακροπρόθεσμη περίοδο, εκτίμησε ο κ. Τσακαλώτος.

Μπορεί να κοστίζει οριακά περισσότερο αλλά ουσιαστικά «κλειδώνει» το επιτόκιο τώρα που τα επιτόκια είναι ιστορικά χαμηλά, σημείωσε. Αυτό δεν είναι απομείωση του χρέους αλλά μειώνει τον κίνδυνο από μελλοντική αύξηση επιτοκίων. Στις αναλύσεις βιωσιμότητας χρέους παίζει σημαντικό ρόλο πιθανή απότομη αλλαγή στα επιτόκια, εξήγησε.

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ, Γιώργος Χουλιαράκης, υπογράμμισε ότι δεν θα χρειαστούν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα μέχρι το τέλος του προγράμματος, καθώς και ότι 1,7 δισ. ευρώ από κάθε υποδόση θα κατευθυνθεί στην ιδιωτική οικονομία.

Ο κ. Χουλιαράκης, κινούμενος στην ίδια γραμμή με τον κ. Τσακαλώτο, σημείωσε ότι θα υπάρξει ελάφρυνση του χρέους μέσα από περίοδο χάριτος και ωρίμανσης, καθώς και χαμηλότερων επιτοκίων, ενώ και εκείνος μίλησε για αγορές παλιού χρέους της Ελλάδας (σ.σ. όπως προβλέπει η πρόταση του ESM για την εξαγορά χρέους της χώρας προς το ΔΝΤ από το πρώτο Μνημόνιο).

Ερωτηθείς αν υπάρχει σκέψη απόσυρσης της διάταξης για την αύξηση του ΦΠΑ στα νησιά, ο κ. Χουλιαράκης απάντησε αρνητικά. Σημείωσε ακόμη ότι προτεραιότητα, όσο ανακάμπτει η οικονομία, είναι η εισοδηματική στήριξη των χαμηλών εισοδημάτων ανεξάρτητα από το αν αυτά τα στρώματα είναι κάτοικοι των νησιών ή της ηπειρωτικής χώρας.

Ηταν μνημονιακή υποχρέωση που ψηφίστηκε το καλοκαίρι συμπλήρωσε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Το ερώτημα είναι αν ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να βοηθήσεις τους νησιώτες είναι η έκπτωση του ΦΠΑ.

Οι εκκρεμότητες

Σε ότι αφορά τις εκκρεμότητες για την εκταμίευση, ο κος Χουλιαράκης ανέφερε ότι υπάρχει ένας αριθμός που προκύπτει από το ότι το πολυνομοσχέδιο που ψηφίστηκε είναι τεράστιο. Ετσι, ο μεγάλος όγκος αφορά νομοτεχνικές βελτιώσεις του νομοσχεδίου της Κυριακής.

Υπάρχουν τρία θέματα που θα λυθούν τις επόμενες ημέρες:

* Το Ελληνικό, που προέβλεπε συμφωνία μέχρι 23 Μαϊου. Ζητήσαμε παράταση ενός μήνα. Μπορεί να ολοκληρωθεί γρηγορότερα.

* Τα κόκκινα δάνεια με εγγυήσεις δημοσίου. Το θέμα προέκυψε γιατί δεν είχε συζητηθεί με τους θεσμούς σε τεχνικό επίπεδο. Ελλάδα και ΤτΕ έχουν κοινή στάση για το θέμα. Υπάρχει τηλεδιάσκεψη για το θέμα ώστε να βρεθεί κοινή λύση.

* Νομικές διατυπώσεις για το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων σε θέματα προσδιορισμού του νομικού συμβουλίου και νομικής κάλυψης του συμβουλίου.

Ερωτηθείς σχετικά με την άρση των capital controls, ο κ. Τσακαλώτος είπε ότι θα πρέπει να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες και να αισθανθεί ο κόσμος ότι οι τράπεζες είναι απολύτως εξασφαλισμένες. Όπως τόνισε, όταν συμβεί αυτό και όταν τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα ενταχθούν στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, αλλά και αφότου δοθεί λύση στο ζήτημα των «κόκκινων δανειών», τότε θα ανοίξει και ο δρόμος για την άρση του περιορισμού στην κίνηση κεφαλαίων, χωρίς ωστόσο να προσδιορίσει χρονικά το πότε θα συμβεί αυτό.

Μάλιστα, έκανε και μαθήματα… δημοσιογραφίας στους εκπροσώπους του Τύπου, καλώντας τους να… «βάλουν ένα χεράκι» για την άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, με το να αναλύσουν σωστά το τι σημαίνει για την οικονομία της χώρας η συμφωνίαα που επετεύχθη στο Eurogroup της 24ης Μαΐου. Με λίγα λόγια, ο κ. Τσακαλώτος εκτίμησε ότι η άρση των capital controls είναι άμεσα συνυφασμένη με το πώς θα παρουσιάσουν τα ελληνικά ΜΜΕ τη συμφωνία των ΥΠΟΙΚ της ευρωζώνης, ασχέτως με το ποια είναι η πραγματική εικόνα.