Με αυτή την ονομασία (Gunpowder Plot στα αγγλικά) έμεινε στην ιστορία… η απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά της Αγγλίας Ιάκωβου Α’ από μία ομάδα φανατικών Καθολικών στις 5 Νοεμβρίου του 1605 στο Λονδίνο.

Η άνοδος στο θρόνο του σκληροπυρηνικού προτεστάντη βασιλιά Ιάκωβου Α’ το 1603 ανησύχησε τους Καθολικούς της Αγγλίας. Τον επόμενο χρόνο ένας δυναμικός Καθολικός, ο Ρόμπερτ Κέιτσμπι, διαπιστώνοντας ότι οι Καθολικοί κινδυνεύουν να γίνουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας μέσα στην ίδια τους την πατρίδα, άρχισε να επεξεργάζεται ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ανατροπή του βασιλιά. Θα ανατίναζε τη Βουλή των Λόρδων, την ώρα που ο βασιλιάς θα απηύθυνε χαιρετισμό προς το σώμα. Στη συνέχεια θα προκαλούσε λαϊκή εξέγερση και θα ανέβαζε στο θρόνο την 9χρονη κόρη του Ιάκωβου, Ελισάβετ, που ήταν Καθολική.

Στρατολόγησε αρκετά μέλη για τον σκοπό αυτό και μεταξύ αυτών τον Γκάι Φοκς, που θα αναλάμβανε το επιχειρησιακό σκέλος της συνωμοσίας, ως πρώην στρατιωτικός. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό των συνωμοτών, ο Φοκς θα τοποθετούσε βαρέλια με πυρίτιδα στο υπόγειο του Κοινοβουλίου και θα τα ανατίναζε στις 5 Νοεμβρίου του 1605, την ώρα που ο βασιλιάς θα μιλούσε στους λόρδους.

Η συνωμοσία, όμως, αποκαλύφθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1605, όταν μια ανώνυμη επιστολή έφθασε στα χέρια του βαρώνου Μόντιγκλ. Αποστολέας της ίσως να ήταν ένας καθολικός ιερέας, στον οποίο ένας από τους συνωμότες είχε αποκαλύψει το σχέδιο κατά τη διάρκεια της εξομολόγησης. Οι αρχές άρχισαν αμέσως τις έρευνες και στις 4 Νοεμβρίου συνέλαβαν τον Φοκς στο υπόγειο της Βουλής δίπλα σε 36 βαρέλια με πυρίτιδα, ικανά να ισοπεδώσουν το κτίριο.

Μόλις έμαθαν για την αποκάλυψη του σχεδίου και τη σύλληψη του Φοκς, οι υπόλοιποι συνωμότες αναχώρησαν εσπευσμένα από το Λονδίνο. Καταδιώχθηκαν, όμως, από απόσπασμα του σερίφη του Γουόρσεστερ και ο μεν Κέιτσμπι σκοτώθηκε κατά την ανταλλαγή πυρών, ενώ οι υπόλοιποι συνελήφθησαν.

Οι οκτώ επιζώντες της συνωμοσίας, ανάμεσά τους και ο Φοκς, οδηγήθηκαν σε δίκη στις 27 Ιανουαρίου 1606. Την ίδια ημέρα καταδικάσθηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού, πνιγμού ή διαμελισμού. Μετά το περιστατικό, ο Ιάκωβος έλαβε σκληρά μέτρα κατά των Καθολικών, αν και πολλοί σημαίνοντες Καθολικοί διορίσθηκαν σε σημαντικές θέσεις του κρατικού μηχανισμού.

Σε ανάμνηση της αποτυχημένης «Συνωμοσίας της Πυρίτιδας», από τότε και μέχρι σήμερα διοργανώνονται λαϊκές γιορτές με την ονομασία Νύχτα του Γκάι Φοκς, (τη μάσκα με το πρόσωπο χρησιμοποιούν οι Anonymous) με σαφές αντι-Παπικό περιεχόμενο, τουλάχιστον τα παλαιότερα χρόνια. Ήταν μια ευκαιρία για τους Άγγλους να εκφράσουν τα πατριωτικά τους συναισθήματα.

Η Νύχτα του Γκάι Φοκς

Η Νύχτα του Γκάι Φοκς γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Νοεμβρίου στη Μεγάλη Βρετανία και σε άλλες αγγλόφωνες χώρες, σε ανάμνηση της αποτυχημένης Συνωμοσίας της Πυρίτιδας, όταν μια ομάδα Καθολικών με επικεφαλής τον Γκάι Φοκς θα επιχειρούσε να ανατινάξει τη Βουλή των Λόρδων και να σκοτώσει τον βασιλιά Ιάκωβο Α’ την ημερομηνία αυτή του 1605. Όμως, το σχέδιο των συνωμοτών αποκαλύφθηκε, ο Γκάι Φοκς συνελήφθη και απαγχονίστηκε.

Η γιορτή περιλαμβάνει άναμμα πυρών, ρίψη πυροτεχνημάτων, χορούς και τραγούδια, πολλά από τα οποία είναι μια ευκαιρία για τους Αγγλικανούς Προτεστάντες να εκφράσουν τα αντι-Παπικά τους αισθήματα, αν και στη σύγχρονη εποχή η γιορτή έχει απολέσει το θρησκευτικό και πατριωτικό της υπόβαθρο και έχει μόνο χαρακτήρα παιδιάς.

Σχετικά τραγούδια της γιορτής:

Remember, remember the Fifth of November,
The Gunpowder Treason and Plot,
I know of no reason
Why the Gunpowder Treason
Should ever be forgot.
Guy Fawkes, Guy Fawkes, t’was his intent
To blow up the King and Parli’ment.
Three-score barrels of powder below
To prove old England’s overthrow;
By God’s providence he was catch’d
With a dark lantern and burning match.
Holla boys, Holla boys, let the bells ring.
Holloa boys, holloa boys, God save the King!
And what should we do with him? Burn him!

                    ~~~

Α penny loaf to feed the Pope
A farthing o’ cheese to choke him.
A pint of  beer to rinse it down.
A fagot of sticks to burn him.
Burn him in a tub of tar.
Burn him like a blazing star.
Burn his body from his head.
Then we’ll say ol’ Pope is dead.
Hip hip hoorah!
Hip hip hoorah hoorah!

                    ~~~

A traitor to the Crown by his action,
No Parli’ment mercy from any faction,
His just end should’st be grim,
What should we do? Burn him!
Holler boys, holler boys, let the bells ring,
Holler boys, holler boys, God save the King!

                    ~~~

Guy, guy, guy
Poke him in the eye,
Put him on the bonfire,
And there let him die.