Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ικανοποίησαν την απαίτηση των δανειστών για την εκχώρηση κινητών περιουσιακών στοιχείων και ακινήτων,χωρίς αντιδράσεις πολιτών.Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί από το δημόσιο,ξεκίνησαν σε μία προσπάθεια πίεσης οφειλετών,να ρυθμίσουν τα χρέη τους,χωρίς να εξετάζεται εάν υφίσταται πραγματική αδυναμία πληρωμής.
Πραγματική αδυναμία που προκύπτει πολλές φορές με ευθύνη του κράτους που επιβάλει υπέρογκους φόρους(αδικαιολόγητους) και με την γραφειοκρατεία στερεί από τον πολίτη το δικαίωμα επένδυσης. Επένδυση που θα αποφέρει έσοδα και στο κράτος. Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί οδήγησαν σε επιθέσεις πολιτών κατά δικαστικών επιμελητών.
Πολλές φορές δικαιολογημένες,διότι αυτόν βλέπει ο πολίτης ως εκπρόσωπο του κράτους,τη στιγμή της αγανακτησής του.Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί κατήργησαν ουσιαστικά το ανθρώπινο πρόσωπο του κράτους. Την περίοδο προ των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, οι πλειστηριασμοί συλλήβδην ματαιώνονται, από αγανακτησμένους πολίτες,κοινωνικές ομάδες και φορείς.
Στις διατάξεις του νόμου της κυβέρνησης, προβλέπεται ότι η προδικασία για τους πλειστηριασμούς ισχύει ως έχει σε ό,τι αφορά προθεσμίες και άλλες ευχέρειες ή νομικές δυνατότητες που παρέχει η νομοθεσία μας. Ομως η έδρα του πλειστηριασμού, που γίνεται με ηλεκτρονικό τρόπο, δεν θα είναι στο εξής το Ειρηνοδικείο, αλλά το γραφείο του συμβολαιογράφου. Επίσης, θα παρέχεται ευχέρεια για την υποβολή όχι μόνον μίας σφραγισμένης προσφοράς, αλλά πολλών, προκειμένου να επιτυγχάνεται, κάθε φορά, το μεγαλύτερο δυνατό ποσό για το εκπλειστηρίασμα.
Παράλληλα, με το νέο ηλεκτρονικό σύστημα, πλειστηριασμοί ακινήτων θα διενεργούνται όχι μόνον κάθε Τετάρτη, όπως γίνεται σήμερα, αλλά και τις Πέμπτες και τις Παρασκευές. Αρκεί εκείνος που επισπεύδει τον πλειστηριασμό να δηλώνει από νωρίς –κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας– τη βούλησή του ότι θέλει ο πλειστηριασμός να γίνει με ηλεκτρονικό τρόπο.Θα μπορούν να μετέχουν ενδιαφερόμενοι όχι μόνον από την ημεδαπή αλλά και την αλλοδαπή .Προβλέπεται η επιβολή ειδικού τέλους συμμετοχής, τα ποσά του οποίου θα κατατίθενται στο ΤΑΧΙΔΙΚ (Ταμείο για τα Δικαστικά Κτίρια).
Την καθιέρωση της ηλεκτρονικής διενέργειας πλειστηριασμών προώθησε η
κυβέρνηση,προκειμένου να παρακάμψουν τις αντιδράσεις κατά των
πλειστηριασμών στα Ειρηνοδικεία της χώρας,κάθε Τετάρτη.Με προεδρικό
διάταγμα που φέρει την υπογραφή του Δημ Παπαγγελόπουλου,ρυθμίζεται ο
τρόπος πρόσβασης στο πληροφοριακό σύστημα και η καταχώρηση των
στοιχείων του πλειστηριασμού.
Το προεδρικό διάταγμα Παπαγγελόπουλου,δεν
έχει ακόμα ενεργοποιηθεί.Προβλέπεται η δημιουργία ηλεκτρονικής
πλατφόρμας,ώστε να μην απαιτείται η φυσική παρουσία
συμβολαιογράφου.
Μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα,θα μπορεί κάθε
ενδιαφερόμενος που είναι επισπέυδων σε ένα πλειστηριασμό να προχωράει
στην διαδικασία,χωρίς να είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία
συμβολαιογράφου.Οι προσφορές θα γίνονται ηλεκτρονικά.Οι ενδιαφερόμενοι
θα υποβάλουν ηλεκτρονικά αίτηση συμμετοχής στον
πλειστηριασμό.
Ηλεκτρονικά θα υποβάλλονται η εγγυητική επιστολή
συμμετοχής και οι προσφορές από τους πλειοδότες.
Τις τελευταίες εβδομάδες,διενεργούνται πλειστηριασμοί ακινήτων για χρέη
προς την εφορία,τα ασφαλιστικά ταμεία,τους δήμους κ.α..Εκτός από τις
κατασχέσεις λογαριασμών έχουν αναρτηθεί στο Διαδίκτυο και πλειστηριασμοί
ακινήτων σε ολόκληρη την επικράτεια.
Σημειώνεται ότι οι πλειστηριασμοί
γίνονται πλέον στην εμπορική αξία των ακινήτων. Δηλαδή η τιμή πρώτης
προσφοράς είναι στα επίπεδα της εμπορικής αξίας, όπως αυτή προσδιορίζεται
από ειδικούς εμπειρογνώμονες.Είναι άδικη η επιλογή της εμπορικής αξίας του
ακινήτου ως τιμή πρώτης προσφοράς, ενώ την ίδια στιγμή όλοι οι φόροι
υπολογίζονται στην αντικειμενική αξία των ακινήτων που είναι από 30% έως
και 60% υψηλότερη από τις εμπορικές.
Δηλαδή το Κράτος ζητεί από τους
φορολογουμένους να πληρώνουν τους φόρους των ακινήτων με τις πλασματικές
αντικειμενικές αξίες, ενώ στους πλειστηριασμούς χρησιμοποιούν τις εμπορικές
τιμές, με αποτέλεσμα ο οφειλέτης να χάνει σημαντικά ποσά που θα μπορούσαν
να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή μεγαλύτερου τμήματος του χρέους τους.Το
πλέον ενδιαφέρον στοιχείο, όμως, γύρω από το κύμα πλειστηριασμών που
φουντώνει αφορά τη στάση του Δημοσίου.Το Δημόσιο προβαίνει σε κατασχέσεις
και πλειστηριασμούς έως και για 500 ευρώ.
Με το νέο πλαίσιο που προωθείται, όσοι έχουν πρώτη κατοικία και οφειλές
προς το Δημόσιο, δεν θα βγαίνουν σε πλειστηριασμό ακίνητα, μέχρι ένα όριο
300.000 ευρώ. Πάνω από το όριο των 300.000 θα ενεργοποιούνται οι
πλειστηριασμοί.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο,το υπουργείο Οικονομίας επιδιώκει να κλείσει τα
όποια νομικά κενά για την προστασία της κύριας κατοικίας από
πλειστηριασμούς νοικοκυριών, εμπόρων και επιχειρηματιών.Προϋπόθεση είναι οι
οφειλέτες είτε να βρίσκονται σε μόνιμη οικονομική αδυναμία είτε να είναι
συνεργάσιμοι στις ρυθμίσεις των χρεών τους προς το Δημόσιο και τις
τράπεζες.
Πιο συγκεκριμένα, με εγκύκλιο που ετοιμάζονται να εκδώσουν τα
υπουργεία Οικονομικών και Οικονομίας δεν θα βγαίνει στο «σφυρί» για
ληξιπρόθεσμα χρέη προς την Εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία και τους
οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης η πρώτη και μοναδική στέγη οικογενειών,
ελέυθερων επαγγελματιών και εμπόρων που δεν έχουν πτωχευτική ιδιότητα.
Μέσω του αναθεωρημένου νόμου Κατσέλη -γνωστός και ως νόμος Σταθάκη- δικαίωμα
εξαίρεσης της κύριας κατοικίας από την εκποίηση περιουσιακών τους στοιχείων
για τη διευθέτηση οφειλών τους προς το Δημόσιο θα έχουν φυσικά πρόσωπα,
ελεύθεροι επαγγελματίες και έμποροι που δεν έχουν πτωχευτική ιδιότητα.
Οι προαναφερόμενοι οφειλέτες θα μπορούν προσφεύγοντας στα Ειρηνοδικεία και με
τη διαδικασία του νόμου 4354/2015 να διασώζουν την κύρια κατοικία τους
ακόμη κι αν έχουν χρέη μόνο προς το Δημόσιο.Ο προαναφερόμενος νόμος
επέκτεινε τη διευθέτηση των οφειλών όχι μόνο προς τις τράπεζες αλλά και
προς τις εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία και δήμους. Ωστόσο, επειδή, φαίνεται
να υπάρχει παρερμηνεία, δηλαδή να θεωρείται ότι ο οφειλέτης πρέπει να έχει
χρέη είτε μόνο προς τις τράπεζες είτε και προς αυτές και το Δημόσιο, θα
εκδοθεί η προαναφερόμενη εγκύκλιος των υπουργείων Οικονομικών και
Οικονομίας.
Βέβαια, οι οφειλέτες προς το Δημόσιο για να προστατέψουν την
κύρια κατοικία τους από τους πλειστηριασμούς θα πρέπει να βρίσκονται σε
μόνιμη οικονομική αδυναμία αλλά και να πληρούν τα ακόλουθα εισοδηματικά και
περιουσιακά κριτήρια, τα οποία κλιμακώνονται ανάλογα με την οικογενειακή
τους κατάσταση και την αξία της στέγης τους.
Σύμφωνα με τα βασικότερα σημεία της εγκυκλίου, για την διενέργεια
πλειστηριασμού σε ακίνητο που κατασχέθηκε για ληξιπρόθεσμα χρέη προς το
Δημόσιο πρέπει να ακολουθούνται τα ακόλουθα βήματα: Ορισμός τιμής πρώτης
προσφοράς 1. Ο επισπεύδων Διευθυντής της αρμόδιας για την είσπραξης της
οφειλής υπηρεσίας και ο Ελεγκτής Εσόδων διά κοινής πράξεως αναγράφουν κάτω
από την έκθεση κατασχέσεως όλα τα βεβαιωμένα χρέη του οφειλέτη,
περιλαμβανόμενα ή μη στην παραγγελία κατασχέσεως, και ορίζουν το ποσό της
«πρώτης προσφοράς» του επικείμενου πλειστηριασμού. 2. Το ποσό που ορίζεται
ως «πρώτη προσφορά» δεν μπορεί να είναι μικρότερο του οφειλομένου χρέους
αυξημένου κατά τα προϋπολογιζόμενα δικαιώματα και έξοδα εκτελέσεως, και τον
φόρο μεταβιβάσεως ακινήτων.
Σε κάθε περίπτωση, το ποσό της πρώτης προσφοράς
δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 50% της αξίας του ακινήτου, όπως
αναγράφεται στην έκθεση κατασχέσεως, ούτε υψηλότερο των 4/5 αυτής. 3. Εάν η
εκτιμειθήσα στην έκθεση κατασχέσεως αξία του ακινήτου είναι μικρότερη του
χρέους του οφειλέτη, ως «πρώτη προσφορά» ορίζεται ποσόν ίσον προς τα 4/5
της εκτιμηθείσας αξίας του ακινήτου. 4. Αντίγραφο της έκθεσης κατασχέσεως
αφού συμπληρωθεί με τον καθορισμό της «πρώτης προσφοράς» επιδίδεται στον
αρμόδιο Υποθηκοφύλακα, ο οποίος εγγράφει το ακίνητο στο βιβλίο κατασχέσεων
που τηρεί. 5. Το ποσό της πρώτης προσφοράς μπορεί να τροποποιηθεί από τον
Διευθυντή της αρμόδιας φοροεισπρακτικής υπηρεσίας. Κατά το νέο αυτό
καθορισμό της πρώτης προσφοράς λαμβάνονται υπ` όψη όλα τα χρέη του οφειλέτη
προς το Δημόσιο, ληξιπρόθεσμα και μη, που έχουν βεβαιωθεί μέχρι της
χρονολογίας εκδόσεως του προγράμματος πλειστηριασμού. 6. Για τα ακίνητα που
βρίσκονται σε περιοχή, όπου ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού
προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων για τον υπολογισμό του φόρου
μεταβίβασης, η τιμή πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται της
αντικειμενικής αξίας, όπως ισχύει κατά το χρόνο επιβολής της κατάσχεσης ή
κατά το χρόνο έκδοσης του προγράμματος πλειστηριασμού αντίστοιχα.
Τον τρόπο διενέργειας των πλειστηριασμών ακινήτων που έχουν κατασχεθεί από
το Δημόσιο για χρέη προς τις Δ.Ο.Υ. ή τα Τελωνεία θα παρουσιάζει αναλυτικά
εγκύκλιος που ετοιμάζεται να εκδώσει και να κοινοποιήσει σε όλες τις
φοροεισπρακτικές υπηρεσίες της η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων εντός
των προσεχών εβδομάδων.
Η εγκύκλιος αυτή θα περιγράφει λεπτομερώς τη
διαδικασία των πλειστηριασμών όπως αυτή τροποποιήθηκε με το ν. 4335/2015
για το νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Σύμφωνα με τα βασικότερα σημεία της
εγκυκλίου, για την διενέργεια πλειστηριασμού σε ακίνητο που κατασχέθηκε για
χρέη προς το Δημόσιο πρέπει να ακολουθούνται τα ακόλουθα
βήματα: Ορισμός τιμής πρώτης προσφοράς 1. Ο επισπεύδων Διευθυντής της
αρμόδιας για την είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας και ο Ελεγκτής Εσόδων διά
κοινής πράξεως αναγράφουν κάτω από την έκθεση κατασχέσεως όλα τα βεβαιωμένα
χρέη του οφειλέτη, περιλαμβανόμενα ή μη στην παραγγελία κατασχέσεως, και
ορίζουν το ποσό της «πρώτης προσφοράς» του επικείμενου πλειστηριασμού. 2.
Το ποσό που ορίζεται ως «πρώτη προσφορά» δεν μπορεί να είναι μικρότερο του
οφειλομένου χρέους αυξημένου κατά τα προϋπολογιζόμενα δικαιώματα και έξοδα
εκτελέσεως, και τον φόρο μεταβιβάσεως ακινήτων.
Σε κάθε περίπτωση, το ποσό
της πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να είναι μικρότερο του 50% της αξίας του
ακινήτου, όπως αναγράφεται στην έκθεση κατασχέσεως, ούτε υψηλότερο των 4/5
αυτής. 3. Εάν η εκτιμηθείσα στην έκθεση κατασχέσεως αξία του ακινήτου είναι
μικρότερη του χρέους του οφειλέτη, ως «πρώτη προσφορά» ορίζεται ποσόν ίσον
προς τα 4/5 της εκτιμηθείσας αξίας του ακινήτου. 4. Αντίγραφο της έκθεσης
κατασχέσεως αφού συμπληρωθεί με τον καθορισμό της «πρώτης προσφοράς»
επιδίδεται στον αρμόδιο Υποθηκοφύλακα, ο οποίος εγγράφει το ακίνητο στο
βιβλίο κατασχέσεων που τηρεί. 5. Το ποσό της πρώτης προσφοράς μπορεί να
τροποποιηθεί από τον Διευθυντή της αρμόδιας φοροεισπρακτικής υπηρεσίας.
Κατά το νέο αυτό καθορισμό της πρώτης προσφοράς λαμβάνονται υπ` όψη όλα τα
χρέη του οφειλέτη προς το Δημόσιο, ληξιπρόθεσμα και μη, που έχουν βεβαιωθεί
μέχρι της χρονολογίας εκδόσεως του προγράμματος πλειστηριασμού. 6.
Για τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχή, όπου ισχύει το σύστημα του
αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων για τον υπολογισμό του
φόρου μεταβίβασης, η τιμή πρώτης προσφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται της
αντικειμενικής αξίας, όπως ισχύει κατά το χρόνο επιβολής της κατάσχεσης ή
κατά το χρόνο έκδοσης του προγράμματος πλειστηριασμού αντίστοιχα. Πρόγραμμα
πλειστηριασμού.
1. Ο Διευθυντής της επισπεύδουσας υπηρεσίας (της
Ε.Μ.ΕΙΣ.,του Κ.Ε.ΦΟ.ΜΕ.Π., του Κ.Ε.ΜΕ.ΕΠ. ή της Δ.Ο.Υ.) μετά την παρέλευση
40 ημερών και το αργότερο σε 4 μήνες από την κατάσχεση, εκδίδει πρόγραμμα
πλειστηριασμού, που περιέχει την περιγραφή και την εκτίμηση του
κατασχεθέντος κατά την κατασχετήρια έκθεση, και ορίζει ημερομηνία
πλειστηριασμού το αργότερο σε 5 μήνες από την ημερομηνία έκδοσης του
προγράμματος. Εάν ο πλειστηριασμός δεν διενεργηθεί την ορισθείσα με το
πρόγραμμα ημέρα, ο Διευθυντής της υπηρεσίας εκδίδει νέο πρόγραμμα το
αργότερο εντός έτους από την ημέρα του μη διενεργηθέντος πλειστηριασμού ή
επί αναστολής αυτού, από την ημέρα που έπαυσε η αναστολή και ορίζει
ημερομηνία πλειστηριασμού κατά τα ανωτέρω. Οι ανωτέρω προθεσμίες δεν
τηρούνται, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος, που αναφέρεται σε
αιτιολογημένη έκθεση του Διευθυντή της υπηρεσίας. Σε κάθε περίπτωση, η
έκδοση προγράμματος πλειστηριασμού μετά την πάροδο των ανωτέρω προθεσμιών,
δεν επιφέρει ακυρότητα αυτού. 2. Το πρόγραμμα του πλειστηριασμού
κοινοποιείται : α) προς τον οφειλέτη, β) προς τον τρίτον κύριο, εάν από τα
βιβλία μεταγραφών προκύπτει η ύπαρξή του και γ) προς τους εγγεγραμμένους
ενυπόθηκους δανειστές μέχρι την προηγούμενη μέρα από την κοινοποίηση της
> κατασχέσεως.
Η Συντονιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος σε συνεδρίασή
της,αποφάσισε την αποχή των συμβολαιογράφων από τη διενέργεια πλειστηριασμών,απαιτώντας από την ελληνική πολιτεία και από όλο το πολιτικό και δικαιϊκό σύστημα να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις προκειμένου να επιλυθεί το μείζον ζήτημα των πλειστηριασμών και ειδικότερα των πλειστηριασμών της πρώτης κατοικίας και
να διασφαλίσει τη νομιμότητα και την ομαλότητα της διαδικασίας.
Είναι δεδομένο ότι η συμμετοχή του Συμβολαιογράφου στη διαδικασία του
πλειστηριασμού είναι η μόνη που εγγυάται τη νομιμότητα της εκτελεστικής
διαδικασίας και την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών.
