Ιστορικά κειμήλια στα χέρια του νέου Μητροπολίτη Σμύρνης

Η ενθρόνιση του νέου Μητροπολίτη Σμύρνης Βαρθολομαίου, του πρώτου μετά το μαρτύριο το 1922 του Αγίου Ιερομάρτυρος, Χρυσοστόμου (Καλαφάτη) από την Τρίγλια της Μικράς Ασίας, επισφραγίστηκε με την παράδοση σε αυτόν δύο ιστορικών και ανεκτίμητης σημασίας κειμηλίων του Ιερομάρτυρος Χρυσοστόμου.

Το πρώτο δωρίθηκε στον κ. Βαρθολομαίο από τον Οικουμενικό Πατριάρχη και είναι αντίγραφο της χειρόγραφης εναισίμου διατριβής (υποβάλλεται σε κάποιο πανεπιστήμιο, προκειμένου να γίνει ο συντάκτης διδάκτορας) του Χρυσοστόμου στην Ιερά Θεολογική της Χάλκης, στην οποία ο Ιερομάρτυρας σπούδασε την ιερά επιστήμη της Θεολογίας. Το πρωτότυπο της διατριβής σώζεται στην βιβλιοθήκη της Χάλκης. Θέμα της είναι: «Θέσις Θεολογική περί του ότι Μόνη των τριών μεγάλων Εκκλησιών η Ορθόδοξος Ανατολική έστι η αληθής». Στον νέο Μητροπολίτη ο Οικουμενικός Πατριάρχης προσέφερε και ένα αργυρό Άγιο Ποτήριο.

Το δεύτερο σημαντικό κειμήλιο προσφέρθηκε από τον καθηγητή Θεολογίας, σύμβουλο των αοιδίμων Πατριαρχών Αθηναγόρου, Δημητρίου και του σημερινού πατριάρχη Βαρθολομαίου, και άρχοντα Μεγάλο Ιερομνήμονα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κ. Αριστείδη Πανώτη.

Ο αρχαιότερος των αξιωματούχων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Αριστείδης Πανώτης, δώρισε στον Μητροπολίτη Βαρθολομαίο έγγραφο του Ιερομάρτυρα Χρυσοστόμου, με την υπογραφή του. Το έγγραφο κατέληξε στον κ. Πανώτη από τον ιδιαίτερο γραμματέα του Ιερομάρτυρος Σμύρνης Χρυσοστόμου, Λεωνίδα Φιλιππίδη, μετέπειτα καθηγητή της Θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ακολούθησαν ο πολυχρονισμός του Οικουμενικού Πατριάρχη και του νέου Μητροπολίτη, ενώ οι πιστοί τους επευφημούσαν με την ευχή «ΑΞΙΟΣ-ΑΞΙΟΣ!». Με την άφιξη του Οικουμενικού Πατριάρχη στον ιστορικό ναό του Αγίου Βουκόλου, ο οποίος ως εκ θαύματος σώθηκε στην καταστροφή του 1922 και πριν μερικά χρόνια αναστηλώθηκε εκ βάθρων και συντηρήθηκε από τον Μητροπολιτικό Δήμο Σμύρνης, σήμανε χαρμόσυνα η καμπάνα, όπως και αυτή του ναϊδρίου της Αγίας Φωτεινής, δώρα του Μητροπολίτη Νέας Σμύρνης Συμεών.

Απευθυνόμενος στον νέο Μητροπολίτη Σμύρνης , Βαρθολομαίο, ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας τόνισε: «Ο δρόμος μακρύς καί ανάντης, στενός και τεθλιμμένος, όμως, ημείς πορευόμεθα η Εκκλησία πορεύεται, κατά την έκφρασιν του αειμνήστου μεγάλου Πατριάρχου Αθηναγόρου. Και επέστη το πλήρωμα του χρόνου καί ήλθεν η ευλογημένη στιγμή και διά την Μητρόπολιν της Σμύρνης να ακουσθή καί πάλιν φήμη Δεσποτική, εν προκειμένω του Βαρθολομαίου ως Μητροπολίτου και Ποιμενάρχου Σμύρνης, υπερτίμου καί Εξάρχου Ασίας, διά νά μνημονεύη ο Αρχιερεύς εις την Μεγάλην Είσοδον «ζώντων και κεκοιμημένων» καί «των μακαρίων καί αοιδίμων προκατόχων» αυτού, διά να μη είναι το «μικρόν ποίμνιον ωσεί πρόβατα μη έχοντα ποιμένα»».

Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, υπογράμμισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, υπήρξεν ανέκαθεν δύναμις ειρηνοποιός και αγαθοποιός, παράγων ενότητος και καταλλαγής, κήρυξ της αδελφοσύνης και της φιλίας ανθρώπων και λαών, μάλιστα δε γειτόνων. «Ουδέποτε υπέθαλψεν εθνοτικὰς καί άλλας διχοστασίας, ουδέποτε εκαλλιέργησε το θρησκευτικὸν ή άλλο μίσος, ουδέποτε εξέθρεψε τας αντιθέσεις», επεσήμανε.

Και ο Οικουμενικός Πατριάρχης συνέχισε:
«Ιερώτατε καί πολυφίλητε αδελφέ άγιε Σμύρνης, πρωτίστως καλείσαι εις: «κοινωνίαν των παθημάτων αυτού» του Χριστου δηλονότι, καθώς η αρχιερωσύνη είναι όχι θώκος εξουσιαστικός καί αξίωμα δυναστικόν, αλλά διακονία σταυρική και θυσιαστική. Το αρχιερατικόν ωμοφόριον είναι λέντιον διακονίας και η αρχιερατική μίτρα «στέφανος εξ ακανθών». Σύ, άγιε αδελφέ, ως κληρούχος Επαρχίας φερούσης νωπούς εις έτι «τούς τύπους των ήλων», καλείσαι να βαστάσης περισσοτέρον στερρώς καί ακλονήτως τόν Σταυρόν του Κυρίου μας ως άλλος σύγχρονος Κυρηναίος. Επαξίως ενθρονίζεσαι καί αναλαμβάνεις επισήμως την αρχιερατικήν σου διακονίαν επ᾽ ελπίσι χρησταίς καί προσδοκίαις μεγάλαις».

Επίσης, ο κ. Βαρθολομαίος σημείωσε: «η αρχοντική ταπείνωσις του Φαναρίου, το μαρτύριον της Μεγάλης Εκκλησίας και τα μαρτύρια των αγίων Προκατόχων σου συνιστούν τα οροθέσια της αρχιερατείας σου».

Η Μήτηρ Αγία Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, υπογράμμισε ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας, «συλλαμβάνουσα τα σημεία των καιρών, εφρόντισε σοφώς διά την προοδοποίησιν της αποστολής σου και την προλείανσιν του εδάφους, αποστέλλουσα ενταύθα τον τότε Αρχιμανδρίτην καί ήδη εψηφισμένον Επίσκοπον Ερυθρών κ. Κύριλλον, όστις και θα συνεχίση μετά την τελεσθησομένην αύριον χειροτονίαν αυτού τήν διακονίαν του εν τη Μητροπόλει Σμύρνης υπό την σεσοφισμένην καί ανύστακτον καθοδήγησιν της υμετέρας Ιερότητος.

Και ο Παναγιώτατος κατέληξε:

«Ιερώτατε άγιε Σμύρνης, τέκνον πεφιλημένον,
Ενωτίζου μετά προσοχής τί λέγει τω αγγέλω της εν Σμύρνη εκκλησίας ο πρώτος καί ο έσχατος, ος εγένετο νεκρός καί έζησεν· οίδα σου τά έργα και την θλίψιν και την πτωχείαν· αλλά πλούσιος ει» (Ἀπ. 2, 8-9). Ἀναλαμβάνεις την διαποίμανσιν της ιεράς ταύτης και μεγαλωνύμου Μητροπόλεως, γεγυμνωμένης ούσης εκ των αρχαίων μεγαλείων και απωρφανισμένης εκ του θάλλοντος ποιμνίου της, αλλ᾽ όμως «πλούσιος ει» διότι, σε συνοδεύουν η προστασία των αγίων Προκατόχων Σου Βουκόλου, Πολυκάρπου, Γρηγορίου – του μετέπειτα μάρτυρος Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε´ -, και Χρυσοστόμου, η σκέπη Φωτεινής της Μεγαλομάρτυρος, οι αλάλητοι στεναγμοί των προγόνων μας πού αναπαύονται εις την εύλογημένην γην της Ιωνίας, η μυχιοκάρδιος ευχή και η στοργή του Πατριάρχου Σου, αι ευχαί καί προσευχαί των αγίων αρχιερέων ως και συμπάσης της Πατριαρχικής Αυλής».

Ο νέος Μητροπολίτης Σμύρνης , Βαρθολομαίος στον επιβατήριο λόγο του τόνισε ότι: «πρόκειται για μια ευλογημένη και συγκινητική στιγμή, καθώς ο Θεός με αξιώνει με απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχου και της Αγίας Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, να έρθω εδώ στη Σμύρνη και παράλληλα προς τα καθήκοντά μου, τα οποία θα ασκώ στην Κωνσταντινούπολη, να ασχοληθώ με τις πνευματικές ανάγκες των ορθοδόξων Χριστιανών, οι οποίοι διαβιούν σήμερα στη Σμύρνη». Χαρακτήρισε την Σμύρνη ιστορική πόλη, κοιτίδα του πολιτισμού, του ελληνικού γένους και της Ορθοδόξου εκκλησίας και εν γένει του Χριστιανισμού.
Αναφερόμενος στο συμβολισμό της διαδοχής ενός μάρτυρα του Χρυσοστόμου Καλαφάτη, στο θρόνο της Σμύρνης, 94 χρόνια μετά το μαρτύριο του, ο κ. Βαρθολομαίος δήλωσε «πολύ συγκινημένος». Απευθυνόμενος στους Σμυρνιούς, όπου γης, έστειλε χαιρετισμό αγάπης και διαβεβαίωσε: «θα προσεύχομαι γι’ αυτούς και ότι είμαι ανοιχτός σε κάθε ευχή, σε κάθε προσπάθεια, που θα βοηθήσει τους ορθοδόξους εδώ στη Σμύρνη».

Υπενθυμίζεται ότι ο Άγιος Ιερομάρτυρας Χρυσόστομος αρνήθηκε να εγκαταλείψει το ποίμνιό του, παρά την προσφορά ασφαλούς διαφυγής σε αυτόν από τις Μεγάλες Δυνάμεις, και κατακρεουργήθηκε από τον φανατισμένο τουρκικό όχλο κατά την ανακατάληψη της Σμύρνης από τον τουρκικό στρατό στη Μικρασιατική Καταστροφή, στις 27 Αυγούστου (με το παλαιό ημερολόγιο) του 1922, μετά από εντολή του Νουρεντίν Πασά.