Μια νέα έρευνα και μάλιστα από καθηγητές οικονομομολόγους δίνει μια άλλη διάσταση στις χρεοκοπίες των κρατών. Όπως αναφέρεται σε αυτήν στις συντριπτικά περισσότερες περιπτώσεις κράτη που κηρύσσουν στάση πληρωμών δεν θέτουν σε κίνδυνο την ευημερία των επερχόμενων γενεών καθώς συνήθως βρίσκουν σχεδόν αμέσως νέους δανειστές.
Όπως αναφέρεται σε ανάρτηση στον ιστότοπο της deutsche welle δύο οικονομολόγοι, η καθηγήτρια στο Χάρβαρντ Κάρμεν Ράινχαρτ και ο γερμανός συνάδελφος της Κρίστοφ Τράμπες, ανέλυσαν μια σειρά από χρεοκοπίες του παρελθόντος θέτοντας το εξής βασικό ερώτημα: πώς επιδρά μια απομείωση χρέους ή χρεοκοπία μιας χώρας στην ανάπτυξη και στην ευημερία του λαού της;
Η απάντηση υπάρχει σε μια ερευνητική μελέτη των δύο οικονομολόγων με τον τίτλο «A distant mirror of debt, default and relief» που μόλις δημοσιεύτηκε και γίνεται αναφορά σε αυτή στην αυστριακή εφημερίδα der Standard. Την αναλυτική μετάφραση της έρευνας διαβάσαμε στο koolnews.gr
Στις περισσότερες περιπτώσεις, υποστηρίζουν οι δύο συγγραφείς, οι χρεοκοπίες επιφέρουν ένα μικρό οικονομικό θαύμα. Χώρες που κηρύσσουν στάση πληρωμών και, με ή χωρίς τη συναίνεση των δανειστών τους, κουρεύουν τμήμα του χρέους τους, αναπτύσσονται στη συνέχεια με γρηγορότερο ρυθμό από ότι πριν.
Τα ιστορικά στοιχεία
Στη μελέτη τους οι Ράινχαρτ και Τρέμπες ανέλυσαν συνολικά 47 χρεοκοπίες χωρών, οι περισσότερες στο διάστημα του μεσοπολέμου και στη Λατινική Αμερικής των δεκαετιών του 80 και του 90. Από τα 47 κράτη τα 39 κατέγραψαν γοργούς ρυθμούς ανάπτυξη μετά την κήρυξη μερικής ή ολικής στάσης πληρωμών. Σε 6 περιπτώσεις παρατηρήθηκε στασιμότητα και μόνο σε δύο χώρες συρρικνώθηκε η οικονομία. Τα αξιοπερίεργο είναι ότι η ανάπτυξη κινήθηκε με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Στα πρώτα 4 χρόνια μετά την χρεοκοπία στο διάστημα του μεσοπολέμου ο μέσος όρος ήταν της τάξης του 16% και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής 9%. Οι δύο οικονομολόγοι αποδεικνύουν με βάση ιστορικά δεδομένα ότι η διαγραφή χρεών έλαβε μεγάλες διαστάσεις. Το 1934 πολλές ευρωπαϊκές χώρες δήλωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν άλλο τα δάνεια από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έναντι της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Και ενώ για παράδειγμα το χρέος της Αυστρίας ήταν σχετικά μικρό, 23 εκ. δολάρια το 1934, η Γαλλία εξοικονόμησε ποσό της τάξης των δισεκατομμυρίων, μειώνοντας το χρέος της κατά 50% μετά το 1934.
«Καθαρό κούρεμα»
Μια συνηθισμένη αντίρρηση για τις διαγραφές χρεών είναι ότι ναι μεν οι βιομηχανικές χώρες εξοικονομούν μικροπρόθεσμα χρήματα, μακροπρόθεσμα όμως «υποφέρουν» γιατί μετά τη χρεοκοπία κανείς δεν τις εμπιστεύεται, αφού έχουν διακινδυνεύσει την αξιοπιστία τους. Αλλά και αυτό φαίνεται να μην ισχύει, σύμφωνα με την μελέτη. Μετά από μια χρεοκοπία το 1980 χρειάζονταν 4 χρόνια για να πάρει η χώρα νέα δάνεια. Την δεκαετία του ’90 οι χώρες που κήρυξαν στάση πληρωμών πήραν σχεδόν αμέσως φρέσκο χρήμα. Για τους νέους δανειστές ήταν προφανώς αδιάφορο εάν οι προηγούμενοι «αιμορράγησαν».
Το συμπέρασμα της μελέτης των Ράινχαρντ και Τρέμπερ είναι σαφές: όταν οι χώρες είναι υπερχρεωμένες εκείνο που χρειάζεται είναι ένα καθαρό κούρεμα και όχι μακροχρόνιοι πολιτικοί τακτικισμοί.
