Δεν έχουν τέλος οι καθυστερήσεις για την πλήρη εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου, καθώς ο ιδιωτικός Φορέας Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, στον οποίο θα περνούν τα ακίνητα όσων δανειοληπτών αποφασίσουν να ενταχθούν σε διαδικασία πτώχευσης, αντί να ενεργοποιηθεί στο τέλος Μαρτίου, όπως είχε προγραμματιστεί, αναμένεται να λειτουργήσει τελικά, στις αρχές του 2023.
Το θέμα βρέθηκε στο επίκεντρο της χθεσινής τηλεδιάσκεψης των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, καθώς υπήρχε ο κίνδυνος από τον Απρίλιο να βγαίνει στο «σφυρί» η πρώτη κατοικία όλων των ευάλωτων νοικοκυριών.
Σημειώνεται ότι η μόνη προστασία α’ κατοικίας προσφέρεται -σε ένα άτυπο καθεστώς- από τις τράπεζες αποκλειστικά προς όσους ευάλωτες δανειολήπτες έχουν δηλώσει πρόθεση πτώχευσης, με την προστασία να διαρκεί έως τη δημιουργία του νέου φορέα. Αυτό σημαίνει πως τα υπόλοιπα ευάλωτα νοικοκυριά απειλούνται άμεσα με πλειστηριασμούς, ακόμα και για την πρώτη κατοικία τους.
Άτυπη προστασία
Χιλιάδες ευάλωτα νοικοκυριά στηρίζονται πλέον σε μια άτυπη συμφωνία της κυβέρνησης με τις τράπεζες, οι οποίες είχαν συμφωνήσει το περασμένο καλοκαίρι να μην προχωρούν σε πλειστηριασμούς μόνο όσων δηλώνουν πως θέλουν να πτωχεύσουν.
Πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, πως το οικονομικό επιτελείο ζήτησε από τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών να υπάρξει σχετική διάταξη που να αποτυπώνει σε… χαρτί την προστασία της πρώτης κατοικίας, ωστόσο οι θεσμοί απέρριψαν αυτή την πρόταση.
Για να θεωρηθεί κάποιος ευάλωτος θα πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια:
ο άγαμος θα πρέπει να έχει ετήσιο εισόδημα έως 7.000 ευρώ και η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ
για ζευγάρι το εισόδημα δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 10.500 ευρώ και η αξία της κατοικίας τα 135.000 ευρώ
για τριμελή οικογένεια το εισόδημα αυξάνεται στις 14.000 ευρώ και αξία κατοικίας στα 150.000 ευρώ
για τετραμελή οικογένεια στα 17.500 ευρώ και τα 165.000 ευρώ η αξία κατοικίας
Οι «κρυφές» παγίδες της «δεύτερης ευκαιρίας»
Μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν το σύνολο της περιουσίας τους βρίσκονται χιλιάδες δανειολήπτες, οι οποίοι επιθυμούν να ενταχθούν στον νέο Πτωχευτικό Κώδικα, αναζητώντας τη λεγόμενη «δεύτερη ευκαιρία», δηλαδή να κάνουν μια νέα αρχή απαλλαγμένοι από τα χρέη τους, δηλώνοντας πτώχευση. Ωστόσο, φαίνεται πως επί της διαδικασίας υπάρχουν συγκεκριμένοι αστερίσκοι και κρυφά σημεία, τα οποία θα πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα οι δανειολήπτες.
Όπως επισημαίνει η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας της ΓΣΕΕ για να απαλλαγεί από τα χρέη του ένας οφειλέτης με χαμηλή περιουσία, θα πρέπει να περάσουν τρία χρόνια από την κήρυξη της πτώχευσης ή την καταχώριση της απόφασης του δικαστηρίου που απέρριψε την αίτηση πτώχευσης για τον λόγο ότι δεν υπήρχε αρκετή περιουσία για να καλυφθούν τα έξοδα της διαδικασίας.
Αυτό αφορά όσα νοικοκυριά διαθέτουν μικρή περιουσία, αλλά αυτή δεν περιλαμβάνει την κύρια κατοικία του ή δεν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία που αντιπροσωπεύουν αξία άνω του 10% των συνολικών οφειλών και ταυτόχρονα έχουν αξία άνω των 100.000 ευρώ.
Για παράδειγμα, οφειλέτης που πτωχεύει με χρέη 500.000 ευρώ και στην περιουσία του δεν περιλαμβάνεται κύρια κατοικία ή τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχει είναι κάτω των 50.000 ευρώ, τότε η πλήρης απαλλαγή του από τα χρέη επέρχεται σε τρία χρόνια από την πτώχευση.
Σε αντίθετη περίπτωση, αν ο οφειλέτης έχει κάποια αξιόλογη περιουσία και συγκεκριμένα την κύρια κατοικία ή περιουσιακά στοιχεία που αντιπροσωπεύουν αξία άνω του 10% των συνολικών χρεών του και ανέρχονται σε ποσό άνω των 100.000 ευρώ, τότε η απαλλαγή επέρχεται σε ένα έτος από την κήρυξη της πτώχευσης.
Με βάση τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό πως η «δεύτερη ευκαιρία» θα έρθει καθυστερημένα για έναν οφειλέτη με μικρή περιουσία, που είχε την… ατυχία να μείνει άνεργος ή να έχει ιδιαίτερα χαμηλό εισόδημα έπειτα από δέκα χρόνια Μνημονίων και δύο χρόνια lockdown, ενώ την ίδια ώρα ένας οφειλέτης με μεγάλη περιουσία θα μπορεί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα δύο χρόνια νωρίτερα.
