Το Deja-vu ή αλλιώς η προμνησία, είναι η αίσθηση που έχει κάποιος ότι μία κατάσταση που βιώνει στο παρόν έχει επαναληφθεί ακριβώς στο παρελθόν.
Συχνότερα χρησιμοποιείται ο όρος déjà-vu (ντεζά-βι) που στη γαλλική γλώσσα σημαίνει «ήδη ιδωμένο».
Η προμνησία έχει συνήθως μια «παράξενη», ονειρική αίσθηση, παρά το γεγονός ότι η βιωμένη εμπειρία έχει πραγματικά υπάρξει στο παρελθόν. Η εμπειρία της προμνησίας συνοδεύεται συνήθως από μία αίσθηση “παράξενου”, και αποδίδεται από το υποκείμενο της εμπειρίας σε όνειρό του, παρότι υπάρχει η αίσθηση ότι η εμπειρία έχει πραγματικά υπάρξει στο παρελθόν.
Το φαινόμενο περιγράφεται ως μια «ανωμαλία», ένα «σχίσμα του εγκεφάλου ανάμεσα στο τμήμα του συνειδητού και του ασυνείδητου», που προκαλεί μια στιγμιαία καθυστέρηση στην επεξεργασία εξωτερικών ερεθισμάτων. Έρευνες έχουν δείξει ότι περισσότερο από το 70% των ανθρώπων το έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά.
Το αντίθετο του deja-vu όμως;
Είναι το “jamais-vu”, δηλαδή το «ουδέποτε ιδωμένο» και αναφέρεται σε μια κατάσταση, όπου βλέπεις ένα οικείο πρόσωπο, ή όταν βιώνεις κάτι γνώριμο, και ξαφνικά δεν τα αναγνωρίζεις. Το φαινόμενο αυτό το παθαίνουν συχνά οι μουσικοί, όταν έρχονται σε επαφή με ένα πασίγνωστο κομμάτι. Το πιο σύνηθες είναι όταν βρίσκεσαι σε μια τοποθεσία που έχεις ξαναβρεθεί, και ξαφνικά ξεχνάς, μπερδεύεσαι, την αντιμετωπίζεις με «νέα μάτια»
