Το πείραμα της Σουηδίας την εποχή του πρώτου lockdown τη μετέτρεψε ως γνωστόν σε case study, η αξιολόγηση του όμως είναι ένα σύνθετο ζήτημα που θα παραμένει ανοιχτό όσο διαρκεί η πανδημική περίοδος.
Το βέβαιο είναι ότι η απόφαση να επιδιωχθεί κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος – άνευ περιορισμών – η περίφημη ανοσία της αγέλης, δίχασε την κοινή γνώμη και την επιστημονική κοινότητα της χώρας.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και τώρα, που η σουηδική κυβέρνηση αποφάσισε να άρει όλα τα μέτρα για τον περιορισμό της διασποράς. Στο μεσοδιάστημα έριξε νερό στο κρασί της, μπορεί να μην υιοθέτησε ποτέ πρακτικές καθολικού lockdown επέβαλε όμως αρκετές απαγορεύσεις, κυρίως σε εστίαση και ψυχαγωγία. Αν συγκριθεί με τις υπόλοιπες σκανδιναβικές χώρες, το εγχείρημα είναι αποτυχημένο, καθώς ο αριθμός θανάτων είναι αναλογικά με τον πληθυσμό πολύ μεγαλύτερος. Αν όμως τεθεί σε αντιπαράθεση με χώρες όπως η Ελλάδα (που έχει πάνω-κάτω τον ίδιο πληθυσμό), το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι δεν τα πήγε καθόλου άσχημα. Ο αριθμός θανάτων είναι κάτω από 16.500 και φυσικά τα μέτρα καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας πολύ πιο ελαστικά.
Από χθες, Τρίτη, 9 Φεβρουαρίου, οι Σουηδοί κύρηξαν την επιστροφή στην «κανονικότητα», ακολουθώντας μεν το παράδειγμα της Δανίας, αλλά ξεχωρίζοντας ξανά απ’ όλες σχεδόν τις χώρες του δυτικού κόσμου, που εξακολουθούν να δέχονται πίεση στα συστήματα υγείας τους. Κανένα μέτρο δεν είναι σε ισχύ εδώ και λίγες ώρες, ούτε καν η υποχρέωση χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς χώρους. «Η πανδημία θα έλεγα ότι έληξε με τη μορφή που τη γνωρίζαμε. Περνάμε σε μια τελείως καινούρια φάση. Η γνώση για την παραλλαγή Όμικρον έχει βελτιωθεί και πολλές μελέτες δείχνουν ότι προκαλεί σαφώς πιο ήπια νόσο», δήλωσε η πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον, κατά την ανακοίνωση «λήξης» της πανδημίας.
Μπαρ και εστιατόρια μπορούν πλέον ξανά να παραμένουν ανοιχτά μετά τις 23:00 το βράδυ και χωρίς περιορισμούς στον αριθμό των πελατών. Τα όρια προσέλευσης για μεγαλύτερους εσωτερικούς χώρους καταργούνται, όπως και η χρήση του πάσου εμβολιασμού. Μαζί με αυτά σταμάτησε και η δωρεάν χορήγηση αυτοδιαγνωστικών ελέγχων. Η κυβέρνηση έκρινε ότι το τεράστιο κόστος που απαιτείται προκαλεί τελικά μεγαλύτερη ζημιά, παρά οφέλη. Η Σουηδία ξόδεψε εβδομαδιαίως περίπου 500 εκατομμύρια σουηδικές κορώνες (55 εκατομμύρια δολάρια) σε τεστ για τις πρώτες πέντε εβδομάδες του τρέχοντος έτους και περίπου 24 δισεκατομμύρια κορώνες από την έναρξη της πανδημίας. «Αν πρέπει να επεκτείνουμε τη δωρεάν χορήγηση τεστ σε όποιον έχει covid-19 θα χρειαζόμασταν δύο εκατομμύρια κορώνες (306 εκατ. δολάρια) κάθε μήνα», είπε ο υπεύθυνος του Δημόσιου Οργανισμού Υγείας, Τέγκμαρκ Βίσελ.
Πάντως ο αριθμός κρουσμάτων και θανάτων από covid τον Ιανουάριο σε σχέση με το Δεκέμβριο και το Νοέμβριο είχε αυξηθεί σημαντικά και η πίεση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης παραμένει υψηλή, με τον αριθμό των ατόμων που νοσηλεύονται να «αγγίζει» τους 2.200, νούμερο εφάμιλλο με το τρίτο κύμα την άνοιξη του 2021. Για αυτούς τους λόγους αρκετοί επιστήμονες της χώρας απευθύνουν έκκληση για περισσότερη υπομονή στην μάχη κατά της νόσου, διαφωνώντας ξανά με την κυβερνητική γραμμή.
«Θα έπρεπε να έχουμε λίγη περισσότερη υπομονή, να περιμένουμε τουλάχιστον μια-δυο εβδομάδες ακόμα. Και είμαστε μια αρκετά πλούσια χώρα για να συνεχίσουμε τα τεστ. Η ασθένεια εξακολουθεί να είναι μια τεράστια δοκιμασία για την κοινωνία», είπε χαρακτηριστικά ο Φρέντρικ Έλγκ, καθηγητής Ιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουμέα και ένας από τους πιο ένθερμους επικριτές της πολιτικής της σουηδικής κυβέρνησης για τη μη επιβολή περιορισμών κατά της εξάπλωσης της νόσου.
Τις εννιά πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου η κατάσταση είναι αρκετά βελτιωμένη σε σχέση με τον Ιανουάριο, σε αριθμούς νέων κρουσμάτων και θανάτων. Ωστόσο αρκετοί ειδικοί θεωρούν ότι η κυβέρνηση βιάστηκε να κρίνει νικηφόρα την «έκβαση της μάχης», κινδυνολογώντας για επιστροφή σε καταστάσεις Ιανουαρίου.
Σε κάθε περίπτωση, αυτή τη φορά η… Όμικρον θα κρίνει ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο.
