Με μια πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα διαδικασία, το υπουργείο Περιβάλλοντος δρομολογεί την έγκριση αιολικού πάρκου 58 ανεμογεννητριών στη νότια Σκύρο, σε μια παρθένα περιοχή. Μετά τις αρνητικές γνωμοδοτήσεις φορέων, κυρίως λόγω της ύπαρξης εκεί της μεγαλύτερης αποικίας μαυροπετρίτη στη χώρα μας.
Το προτεινόμενο έργο της εταιρείας Αιολική Νότιας Σκύρου Α.Ε. αφορά τη δημιουργία έξι αιολικών πάρκων με 58 ανεμογεννήτριες (ύψους 150-180 μέτρων εκάστη) στο όρος Κόχυλας στη νότια Σκύρο. Πρόκειται για μια παρθένα περιοχή, η οποία ανήκει στη Μονή Μεγίστης Λαύρας. Μεγάλο μέρος της επίμαχης περιοχής έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 εξαιτίας της παρουσίας σημαντικών ειδών της ορνιθοπανίδας, με κύριο είδος τον μαυροπετρίτη (καθώς εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη αποικία του στην Ελλάδα).
Σύμνφωνα με την Καθημερινή, η μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων εμφανίζει τις συνέπειες στα απειλούμενα είδη ως αντιμετωπίσιμες εφόσον εφαρμοστούν τα μέτρα που προτείνει. Ανάμεσα σε αυτά, η εγκατάσταση αυτοματοποιημένου συστήματος αποφυγής πρόσκρουσης, η παύση λειτουργίας 19 ανεμογεννητριών που βρίσκονται στις διαδρομές του μαυροπετρίτη από τέλη Σεπτεμβρίου έως τέλη Οκτωβρίου, η διακοπή λειτουργίας 45 ανεμογεννητριών που βρίσκονται στην περιοχή τροφοληψίας του μαυροπετρίτη από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο υπό συγκεκριμένες συνθήκες ανέμου, και άλλα.
Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), ωστόσο, στη γνωμοδότησή του απορρίπτει τα μέτρα αυτά. Οσον αφορά το αυτοματοποιημένο σύστημα συγκρούσεων, «υπάρχουν πλέον αρκετά στοιχεία ότι δεν είναι πάντα αποτελεσματικό».
Αναφορικά με την ευεργετική επίπτωση που εκτιμάται ότι θα έχει η περιοδική διακοπή λειτουργίας των ανεμογεννητριών, «κρίνεται μη αποδεκτή», καθώς λαμβάνει ως δεδομένη τη συμπεριφορά του είδους με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Αναλόγως απορρίπτει τα μέτρα αυτά και για τα υπόλοιπα είδη για την προστασία των οποίων θεσμοθετήθηκε η Natura, όπως το σμυρνοτσίχλονο, ο σπιζαετός. Για παράδειγμα, για τον τελευταίο αναφέρει ότι «οι επιπτώσεις τού υπό εξέταση έργου στα άτομα του σπιζαετού ως προς την αναπαραγωγή και την τροφοληψία θα είναι σημαντικές και όχι ασθενείς όπως αναφέρεται στην Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση».
Ο ΟΦΥΠΕΚΑ επισημαίνει ότι η περιοχή είναι ουσιαστικά ανέγγιχτη (και γι’ αυτό το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων είχε προτείνει την ένταξή της στις «περιοχές άνευ δρόμων», χωρίς όμως ακολούθως το ΥΠΕΝ να την εντάξει στα «Απάτητα βουνά»). Τέλος, «η φύση και η κλίμακα μεγέθους των υποδομών και των συνοδών έργων θα οδηγήσει σε ανεπανόρθωτη αλλοίωση του υψηλής αισθητικής αξίας φυσικού τοπίου της προστατευόμενης περιοχής».
Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι το έργο έχει προταθεί και στο παρελθόν (με σαφώς μεγαλύτερη κλίμακα, 111 ανεμογεννήτριες) και απορρίφθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Ακολούθως θεσμοθετήθηκαν προσωρινά μέτρα προστασίας μέσω της εκπόνησης ενός προγράμματος LIFE με τη συμμετοχή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Η εταιρεία προσέφυγε κατά των μέτρων προστασίας, αλλά η προσφυγή απορρίφθηκε από το ΣτΕ.
Όμως, η προσωρινή προστασία έληξε χωρίς το ΥΠΕΝ να την ανανεώσει ή να θεσμοθετήσει προεδρικό διάταγμα για την περιοχή. «Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα, όταν εκδοθεί, να ορίζει ότι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών δεν είναι συμβατή με την προστασία της βιοποικιλότητας. Η λογική ορίζει ότι πρώτα πρέπει να εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα και μετά να αδειοδοτηθούν τα αιολικά πάρκα», σημειώνει το Τμήμα Κλιματικής Αλλαγής του ΥΠΕΝ στη γνωμοδότησή του.
Και ενώ η υπόθεση έδειχνε να οδηγείται προς την ίδια κατάληξη με το παρελθόν, το ΥΠΕΝ επικαλέστηκε τον πρόσφατο, επείγοντα κοινοτικό κανονισμό για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ (για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία). Και ζήτησε από τον ΟΦΥΠΕΚΑ να ορίσει αντισταθμιστικά μέτρα, ώστε να ενισχυθεί… σε άλλα σημεία της Ελλάδας ο πληθυσμός του μαυροπετρίτη, υποστηρίζοντας ότι η ανάπτυξη του αιολικού πάρκου στη νότια Σκύρο εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον. Oλα δείχνουν ότι η υπόθεση θα οδηγηθεί για ακόμη μια φορά στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σε ένα πλαίσιο που το ανώτατο δικαστήριο θα κληθεί για πρώτη φορά να χειριστεί.
