Ποιός είναι ο λόγος που ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ έχουν ρίξει όλα τους τα “όπλα” στις ευρωεκλογές που θα πραγματοποιηθούν σε 15 ημέρες από σήμερα; Παραδοσιακά, με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις, η μάχη της ευρωκάλπης αποτελεί τον οδηγό με βάση τον οποίο το εκλογικό σώμα πηγαίνει και στις βουλευτικές εκλογές. Η έννοια της “χαλαρής” ψήφου ή της ψήφου διαμαρτυρίας απέναντι στην κυβέρνηση υπάρχει, ωστόσο η πόλωση που επικρατεί δημιουργεί ευρύτερες συσπειρώσεις γύρω από τα κόμματα.
Οι πολίτες δείχνουν όχι μόνο τις προθέσεις τους απέναντι στον εκάστοτε πρωθυπουργό, αλλά και αν η αξιωματική αντιπολίτευση έχει τις δυνατότητες και το απαιτούμενο “ρεύμα” να κατακτήσει την εξουσία.
1989
Οι ευρωεκλογές του 1989 ήταν οι τελευταίες που πραγματοποιήθηκαν παράλληλα με τις εθνικές εκλογές, στις 18 Ιουνίου (είχε συμβεί άλλη μια φορά τον Οκτώβριο του 1981). Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης είχε αποκτήσει ένα σαφές προβάδισμα απέναντι στον μεγάλο αντίπαλό του Ανδρέα Παπανδρέου και η κάλπη τότε είχε δώσει ένα ποσοστό 40,41% (10) στη ΝΔ και 35,96% (9) στο ΠΑΣΟΚ. Δεν αποτέλεσαν “προάγγελο” της ανόδου της ΝΔ στην εξουσία τον Απρίλιο του 1990 μετά από δυο οικουμενικές κυβερνήσεις, αφού και στις εθνικές εκλογές της ίδιας ημέρας η ΝΔ με ποσοστό 44,28% είχε βγει πρώτη με διαφορά 5,15 μονάδων από το ΠΑΣΟΚ.
1994
Με τον Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία από το 1993 το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει και πάλι κεφάλι από τη ΝΔ μετά την τρίχρονη διακυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Οι ευρωεκλογές του Ιουνίου του 1994 ήρθαν σχεδόν δυο χρόνια πριν τις εθνικές εκλογές για να δείξουν πως η ΝΔ με τον Μιλτιάδη Έβερτ στο “τιμόνι” δεν είχε το “ρεύμα” που χρειαζόταν για να πάρει την εξουσία. Το ΠΑΣΟΚ με 37,64% έδωσε το “εισιτήριο” σε 10 βουλευτές να βρεθούν στις Βρυξέλλες και η ΝΔ με 32,66% σε 9. Το όριο του 3% είχαν περάσει η Πολιτική Άνοιξη 8,65% (2), το ΚΚΕ 6,29% (2) και ο Συνασπισμός 6,25% (2). Το “δημοψήφισμα” των ευρωεκλογών του 1994 ήταν προφητικό αφού ακολούθησε η νίκη του Κώστα Σημίτη στις 22 Σεπτεμβρίου του 1996 με 41,49% (162) έναντι 38,12% της ΝΔ (108). Το ΠΑΣΟΚ παρέμεινε στην εξουσία και ο Κώστας Καραμανλής ανέλαβε τον Μάρτιο του 1997 την ηγεσία της γαλάζιας παράταξης.
1999
Η μάχη των Βρυξελλών τον Ιούνιο του 1999 είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά. Είναι σαφές πως λειτούργησε ως ψήφος “διαμαρτυρίας” κατά της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και ένα “καμπανάκι” προς τον Κώστα Σημίτη ένα χρόνο πριν τις εθνικές κάλπες. Ο Κώστας Καραμανλής είχε οδηγήσει τη ΝΔ στην πρώτη νίκη της μετά από 9 χρόνια με ποσοστό 36% (9) και το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε με 32,91% (9). Στην οδό Ρηγίλλης εκείνο το καλοκαίρι τα χαμόγελα περίσσευαν, αλλά όχι για πολύ. Η εικόνα αντιστράφηκε στις βουλευτικές εκλογές του 2000, 9 μήνες μετά. Το ΠΑΣΟΚ ήρθε και πάλι πρώτο με 43,79% (158) και η ΝΔ οριακά δεύτερη με 42,74% (125), στην τότε τετρακομματική Βουλή που την συμπλήρωναν το ΚΚΕ 5,52% (11) και ο Συνασπισμός 3,2% (6).
2004
Πιο ξεκάθαρη ήταν η εικόνα των ευρωεκλογών του Ιουνίου του 2004 με τον Κώστα Καραμανλή να τις κερδίζει με διαφορά σχεδόν 9 μονάδων, στις 7 Μαρτίου και να δηλώνει έτοιμος να φέρει το κόμμα του στην πρώτη θέση και στις εθνικές κάλπες. Η ΝΔ σημείωσε ποσοστό 43,01% (11) και το ΠΑΣΟΚ 34,03% (8). Μετά από 8 μήνες η ευρεία νίκη της ΝΔ στις ευρωεκλογές αποδεικνύεται πως δεν ήταν τυχαία και με ποσοστό 45,36% (166) κερδίζει τον Γιώργο Παπανδρέου που είχε διαδεχτεί τον Κώστα Σημίτη, αφού πήρε το 40,55% (116) των ψηφοφόρων.
Η μεγάλη διαφορά της ευρωκάλπης είχε θεωρηθεί μη αναστρέψιμη και αυτός είναι ένας από τους λόγους που στον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα επιθυμούν, σε περίπτωση ήττας του κόμματος στις 26 Μαΐου, να είναι “διαχειρίσιμη” προκειμένου οι ισορροπίες να μπορέσουν να αλλάξουν το σύντομο διάστημα που απομένει μέχρι τις εθνικές κάλπες.
2009
Ίδια τα μηνύματα και στις ευρωεκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 7 Ιουνίου του 2009. Είχαν μεσολαβήσει οι εκλογές που είχε κερδίσει τον Σεπτέμβριο του 2007 η ΝΔ, όμως η κοινή γνώμη είχε αρχίσει και πάλι να στρέφεται προς το ΠΑΣΟΚ. Πολλοί μάλιστα, κάνοντας παραλληλισμό με το πλάνο που φαίνεται να έχει σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας, υποστήριξαν τότε πως ο Κώστας Καραμανλής έκανε λάθος που επέλεξε να στήσει τις ευρωκάλπες ξεχωριστά και 3 μήνες μετά να προσφύγει σε πρόωρες εθνικές εκλογές. Στις 7 Ιουνίου πρώτο κόμμα στις ευρωεκλογές ήρθε το ΠΑΣΟΚ με 36,65% (8) και η ΝΔ ακολούθησε με 32,30% (8). Ο Κώστας Καραμανλής στις αρχές Σεπτεμβρίου επικαλούμενος τις ανάγκες της οικονομίας και τη δεδηλωμένη πρόθεση του ΠΑΣΟΚ να οδηγήσει ούτως ή άλλως τη χώρα σε εκλογές με αφορμή την προεδρική εκλογή προσέφυγε σε πρόωρες κάλπες. Οι ευρωεκλογές είχαν παγιώσει ένα αποτέλεσμα και τα πράγματα δεν άλλαξαν στις 4 Οκτωβρίου με τον Γιώργο Παπανδρέου να μετακομίζει στο Μέγαρο Μαξίμου με ποσοστό 43,92% (160) έναντι 33,47% (91) της ΝΔ.
2014
Αναμφισβήτητα η μεγάλη ανατροπή για τον ΣΥΡΙΖΑ και η πρώτη φορά που ο Αλέξης Τσίπρας έδειξε πως μπορεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας ήταν στις ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014. Μετά την ανάδειξη του κόμματος του στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δυο χρόνια πριν, ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε κεφάλι στη μάχη των Βρυξελλών με ποσοστό 26,56% (6) και τη ΝΔ να ακολουθεί με 22,72% (5). Ο δικομματισμός, με την παλιά του μορφή, από το 2012 είχε τελειώσει και ήταν η πρώτη φορά που την πόρτα της Ευρωβουλής πέρασαν συνολικά 7 κόμματα. Οι ευρωεκλογές είχαν καθαρά δημοψηφισματικό χαρακτήρα με τον Αντώνη Σαμαρά να χάνει, λίγους μήνες μετά, τον Ιανουάριο του 2015. 27,81% (76) ήταν το ποσοστό για τη ΝΔ με τον ΣΥΡΙΖΑ να βγαίνει πρώτος με ποσοστό 36,34% (149) και να αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας μαζί με τους ΑΝΕΛ.
