Μετ΄εμποδίων τελέστηκε τελικά σήμερα εορτή της Αποδόσεως της Κοινήσεως της Θεοτόκου (“εννιάμερα της Παναγίας”) η Θεία Λειτουργία τελέστηκε στην ιστορική Μονή Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, παρά τις προηγούμενες τουρκικές προκλήσεις.
Ο Μητροπολίτης Σαράντα Εκκλησιών κ. Ανδρέας τέλεσε την ακολουθία ενώ οι λιγοστοί συμμετέχοντες έφτασαν στο μοναστήρι με μίνι λεωφορείο το πρωί και έγιναν δεκτοί υπό αυστηρά μέτρα ασφαλείας χρησιμοποιώντας κάρτες εισόδου που εκδόθηκαν από το Γραφείο του Κυβερνήτη της Τραπεζούντας. Δυνάμεις της Χωροφυλακής έλαβαν μέτρα ασφαλείας γύρω από το μοναστήρι.
Όπως αναφέρουν τουρκικά ΜΜΕ στη Θεία Λειτουργία συμμετείχαν μόνο 50 άτομα.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, ο Μητροπολίτης τόνισε τη σημασία της ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ διαφορετικών θρησκειών, λέγοντας: «Εκφράζουμε τη βαθιά μας ευγνωμοσύνη στον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που κατέστησε δυνατή αυτή τη συγκέντρωση. Αυτή η χειρονομία αποτελεί έκφραση σεβασμού για την πνευματική κληρονομιά των διαφορετικών κοινοτήτων και παραδόσεων της χώρας. Είναι επίσης ένα μήνυμα ειρήνης, κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ λαών και πολιτισμών» . Ο Μητροπολίτης ευχαρίστησε επίσης τον Ερντογάν, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού και το Κυβερνείο Τραπεζούντας για το έργο συντήρησης και αποκατάστασης του μοναστηριού.
Συγκεκριμένα ανέφερε:
Είναι επίσης ένα μήνυμα ειρήνης, κατανόησης και συνεργασίας μεταξύ λαών και πολιτισμών. Ως ελληνορθόδοξη κοινότητα, είμαστε και συνεχίζουμε να είμαστε υπερασπιστές αυτού του μηνύματος. Ακολουθώντας το παράδειγμα των Σουλτάνων που ήταν προστάτες της Μονής στο παρελθόν, ο Πρόεδρός μας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει αυτή την παράδοση και είναι επίσης επιμελής στην ανακαίνισης, αποκατάστασης και διατήρησης αυτού του ιερού τόπου. Γι’ αυτό, του είμαστε ευγνώμονες. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στον Υπουργό Τουρισμού και Πολιτισμού, στον Κυβερνήτη της Τραπεζούντας και στους συναδέλφους τους, υπό την ευθύνη του, για όλη τη διευκόλυνση και την προσοχή που παρείχαν για τη σημερινή ιερή τελετή. Θα ήθελα να επαναλάβω τα λόγια που είπε ο Πατριάρχης μας πριν από πολλά χρόνια: «Διαβεβαιώνουμε τους τοπικούς διοικητές και τους ανθρώπους που ζουν εδώ ότι βρισκόμαστε σήμερα ανάμεσά σας ως πρεσβευτές και αγγελιοφόροι ειρήνης και αλληλεγγύης, γεμάτοι με αισθήματα αγάπης και φιλίας. Προσευχόμαστε στον Παντοδύναμο Θεό, με τη μεσιτεία της Παναγίας, να χαρίσει ειρήνη, υγεία και επιτυχία στον Πρόεδρο και σε όλους τους συναδέλφους του και να ενισχύσει τις προσπάθειές τους για την ευημερία της χώρας. Προσευχόμαστε με όλη μας την καρδιά στον Παντοδύναμο Θεό, με τη μεσιτεία της Παναγίας, να χαρίσει υγεία, ειρήνη και ευημερία σε όλους και να μας κάνει άξιους να ερχόμαστε εδώ κάθε χρόνο με βαθιά συγκίνηση και ευγνωμοσύνη στη Σουμελά, για να ανανεώσουμε τη σύνδεσή μας με την ιστορία και την πίστη των προγόνων μας».
Μετά την ολοκλήρωση της τελετής, το ιστορικό μοναστήρι άνοιξε ξανά για τους επισκέπτες.
Γιατί δεν έγινε ούτε φέτος η Θεία Λειτουργία τον 15Αύγουστο;
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία απαγόρευσε και φέτος, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, την τέλεση της Θείας Λειτουργίας για την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα ανήμερα του 15Αύγουστου
Η εορτή συμπίπτει με την πτώση της Τραπεζούντας, η οποία στην Τουρκία θεωρείται «νίκη των Οθωμανών» και λόγος απαγόρευσης τέλεσης της σημαντικής για τον ελληνισμό Λειτουργίας. Η εορτή, η οποία κανονικά συγκεντρώνει Ορθόδοξους προσκυνητές από όλο τον κόσμο, συμπίπτει με την επέτειο της πτώσης της Τραπεζούντας το 1461. Στην Τουρκία, η ημερομηνία αυτή χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την άρνηση τέλεσης λειτουργιών σε ένα από τα κύρια ιερά του ποντιακού ελληνισμού.
Τουρκικές προκλήσεις πριν τη Θεία Λειτουργία
Πριν τελεστεί τελικά σήμερα η Θεία Λειτουργία, οι Τούρκοι επιχείρησαν να…φτιάξουν κλίμα. Το Ινστιτούτο Ερευνών Μαύρης Θάλασσας στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο Καραντενίζ εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την ορθόδοξη λειτουργία που θα τελεστεί στη Μονή Σουμελά. Η δήλωση περιγράφει λεπτομερώς τον ιστορικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, την οικουμενικότητα του οποίου δεν αναγνωρίζουν επ΄ουδενί οι Τούρκοι, και τα σημερινά του σύνορα.
Το Ινστιτούτο ισχυρίστηκε ότι το Πατριαρχείο είχε προηγουμένως μια περίοδο επιρροής υπό οθωμανική κυριαρχία, αλλά συμμετείχε σε αυτονομιστικές δραστηριότητες στην Ανατολία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και κατά τη διάρκεια των ετών της Ανακωχής. Η δήλωση ανέφερε: «Κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας, το Πατριαρχείο ενέτεινε τις αυτονομιστικές και καταστροφικές του δραστηριότητες σε πολλά μέρη της Ανατολίας, με επίκεντρο την Κωνσταντινούπολη. Μυστική στρατιωτική εκπαίδευση διεξήχθη σε σεμινάρια, σχηματίστηκαν ένοπλες συμμορίες σε ελληνικά χωριά και ορισμένες εκκλησίες στην Κωνσταντινούπολη μετατράπηκαν σε αποθήκες όπλων και πυρομαχικών, διανέμοντας κρυφά όπλα στους επαναστάτες».
Η δήλωση, η οποία τόνισε ότι η Συνθήκη της Λωζάνης εξουσιοδότησε το Πατριαρχείο μόνο να διεξάγει θρησκευτικές υποθέσεις, ανέφερε επίσης: «Σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες, το Πατριαρχείο Φαναριού (σ.σ. έτσι αποκαλούν οι Τούρκοι το Οικουμενικό Πατριαρχείο) δεν μπορεί να ασκήσει οικουμενική εξουσία χωρίς την άδεια της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Μια τέτοια πρακτική αποτελεί σαφή παραβίαση της Σύμβασης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, που υπογράφηκε το 1969».
Τι αναφέρει για την Παναγία Σουμελά;
Σημαντική έμφαση δόθηκε επίσης στη δήλωση σχετικά με την λειτουργία στη Μονή Σουμελά:
Η Μονή Σουμελά είναι ένα ιστορικό οικοδόμημα εντός των συνόρων της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Μια τελετή που τελείται από τον Πατριάρχη στη Μονή δεν μπορεί να υπερβαίνει το να είναι μια θρησκευτική τελετή που ορίζεται και εξουσιοδοτείται από τη Δημοκρατία της Τουρκίας. Εφόσον η τελετή στη Σουμελά τελείται καλή τη πίστει, ειρηνικά και χωρίς πολιτικές προεκτάσεις, μπορεί να υπηρετήσει το νόημα και τη σημασία του ιερού οικοδομήματος. Οποιαδήποτε αντίθετη προσέγγιση δεν μπορεί να εξυπηρετήσει κανέναν άλλο σκοπό παρά να τροφοδοτήσει ιστορικές διαφωνίες.
Στο τέλος της ανακοίνωσής του, το Ινστιτούτο υπενθύμισε ιστορικές και νομικές προοπτικές και τόνισε ότι η τελετή που θα πραγματοποιηθεί στη Μονή Σουμελά θα πρέπει να αξιολογηθεί αποκλειστικά σε θρησκευτικό και πολιτιστικό πλαίσιο.
Προκλητικός Τούρκος δημοσιογράφος
Την ίδια στιγμή Τούρκος δημοσιογράφος πήγε ένα βήμα παραπέρα.
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Erol Kara, εκπρόσωπος του Τουρκικού Κέντρου Ναυτιλιακής και Παγκόσμιας Στρατηγικής (TÜRK DEGS) στο Ελαζίγκ , επέκρινε έντονα τη Λειτουργία. Ο Kara δήλωσε ότι η Λειτουργία ήταν απαράδεκτη και ότι η Ελληνική Εκκλησία είχε υπερβεί τις εξουσίες της.
«Τα τζαμιά είναι κλειστά στην Ελλάδα, αλλά στη χώρα μας επιτρέπονται οι λειτουργίες στα μουσεία.», είπε μεταξύ άλλων.
Στη συνέχεια επέκρινε τις πρακτικές στην Ελλάδα δηλώνοντας:
«Ενώ τα τζαμιά στην Ελλάδα μετατρέπονται σε αχυρώνες, δεν υπάρχει ούτε ένα ανοιχτό τζαμί στην Αθήνα. Ενώ οι εκλεγμένοι μουφτήδες φυλακίζονται, είναι απαράδεκτο να επιτρέπεται η τέλεση λειτουργιών στο Μουσείο Σουμελά στην Τραπεζούντα, όπου δεν υπάρχει ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα. Σύμφωνα με την ορθόδοξη πίστη, οι λειτουργίες τελούνται σε εκκλησίες. Αυτό δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται σε μουσείο».
