Η ελληνική αγορά πληρωμών βρίσκεται σε μια περίοδο σημαντικών αλλαγών, με κύρια χαρακτηριστικά τη μείωση της χρήσης μετρητών, την σταθερά αυξητική πορεία των ψηφιακών πληρωμών και την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών, όπως η πλατφόρμα IRIS, οι πληρωμές σε μέσα μαζικής μεταφοράς μέσω κάρτας και οι αναλήψεις μετρητών από καταστήματα της γειτονιάς.
Αυτή τη νέα πραγματικότητα παρουσίασε ο Παναγιώτης Πολύδωρος, Country Manager Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας της Mastercard, σε συνάντηση με τα ΜΜΕ, επισημαίνοντας τα οφέλη της ψηφιοποίησης για τα φορολογικά έσοδα και τη μείωση της παραοικονομίας. Το “κενό ΦΠΑ” έχει περιοριστεί σημαντικά, από 29,1% το 2017 σε 11% σήμερα.
Τρεις κρίσιμες μεταμορφώσεις
Ο κ. Πολύδωρος τόνισε ότι τρεις βασικοί παράγοντες διαμόρφωσαν την ελληνική αγορά πληρωμών:
Κυριαρχία της κάρτας: Η σταθερή αύξηση της χρήσης καρτών ενίσχυσε τη διαφάνεια και περιορίσε τη φοροδιαφυγή.
Είσοδος νέων παικτών και τεχνολογιών: Η ενίσχυση του ανταγωνισμού μέσω νέων παρόχων και τεχνολογικών εταιρειών εμπλούτισε το οικοσύστημα και επέτρεψε μεγαλύτερη ποικιλία υπηρεσιών για τους καταναλωτές.
Ενίσχυση της προστασίας του καταναλωτή: Η δημιουργία ασφαλών και σταθερών μηχανισμών προστασίας βελτίωσε την εμπιστοσύνη και συνέβαλε στην ομαλή λειτουργία της αγοράς.
Ψηφιοποίηση και φορολογικά οφέλη
Η ψηφιοποίηση της οικονομίας απέφερε σημαντικά οφέλη, με 400 έως 500 εκατ. ευρώ επιπλέον ετησίως στα φορολογικά έσοδα. Παράλληλα, άλλαξε τη συμπεριφορά των πολιτών, οι οποίοι πλέον ζητούν απόδειξη για κάθε συναλλαγή, συμβάλλοντας στη μείωση της παραοικονομίας.
Υπάρχουν δύο βασικές μορφές φοροδιαφυγής:
Παθητική φοροδιαφυγή: Όπου η μη έκδοση αποδείξεων συμβαίνει λόγω αμέλειας.
Ενεργητική φοροδιαφυγή: Όπου τα εμπλεκόμενα μέρη συνεννοούνται για τη μη καταβολή φόρων.
Παρά την πρόοδο, τα μετρητά εξακολουθούν να αποτελούν το 42% των συναλλαγών, σύμφωνα με την ΕΚΤ, γεγονός που δείχνει ότι η πλήρης ψηφιοποίηση είναι ακόμη μακριά.
Αποκέντρωση πρόσβασης σε μετρητά
Με τη συρρίκνωση των τραπεζικών δικτύων και των ΑΤΜ, η Mastercard προτείνει ένα μοντέλο αποκέντρωσης, όπου τα καταστήματα της γειτονιάς μπορούν να λειτουργούν ως σημεία ανάληψης και κατάθεσης μετρητών. Το μοντέλο αυτό, που εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, στοχεύει στη διεύρυνση της πρόσβασης σε μετρητά, ιδιαίτερα σε περιοχές με περιορισμένη τραπεζική παρουσία.
Ωρίμανση της αγοράς καρτών και νέες τάσεις
Η αύξηση των πληρωμών με κάρτα επιβραδύνεται, όχι λόγω πτώσης της ζήτησης, αλλά επειδή η αγορά έχει φτάσει σε επίπεδα ωρίμανσης. Νέα προϊόντα και υπηρεσίες, όπως το IRIS, ενισχύουν την ανάπτυξη του οικοσυστήματος.
Οι κύριοι μοχλοί ανάπτυξης για το 2025 ήταν:
Κοινωνικές πληρωμές μέσω καρτών.
Υποχρεωτική αποδοχή καρτών σε νέους κλάδους, όπως τα ταξί.
Ψηφιοποίηση πληρωμών λογαριασμών κοινής ωφέλειας.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο πλέον αντιστοιχεί σε περίπου το ένα τρίτο των συνολικών συναλλαγών, ενώ η τεχνολογία AI-driven commerce αναμένεται να μετασχηματίσει τον τρόπο αγορών των καταναλωτών, προσφέροντας προσωποποιημένες και αυτοματοποιημένες εμπειρίες.
Προτεραιότητες για το 2026
Το 2026, η έμφαση θα δοθεί σε:
Εκσυγχρονισμό των πληρωμών σε δημόσιους φορείς.
Ενίσχυση των καρτών στις εταιρικές συναλλαγές.
Τουρισμό, μέσω συνεργασίας με την Bank of China για πρόσβαση σε 50 εκατ. πελάτες.
Υπεραστικά ΚΤΕΛ, με σύστημα tap-in/tap-out σε 3.500 οχήματα, φέρνοντας την Ελλάδα πιο κοντά σε ευρωπαϊκά πρότυπα μετακινήσεων.
Ασφάλεια, εμπειρία και καινοτομία
Η Mastercard εστιάζει σε τρεις βασικούς άξονες:
Ασφάλεια: Επενδύσεις 11 δισ. δολαρίων σε τεχνολογίες κυβερνοασφάλειας.
Εμπειρία χρήστη: Ελαχιστοποίηση καθυστερήσεων και απλούστευση διαδικασιών.
Καινοτομία: Προοδευτική εφαρμογή tokenization για όλες τις συναλλαγές έως το 2030.
Στήριξη επιχειρήσεων και ΜμΕ
Η υιοθέτηση ψηφιακών πληρωμών υποστηρίζει το επιχειρείν, καθώς επιτρέπει αύξηση πωλήσεων και τζίρων, ιδιαίτερα για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Η Mastercard φιλοδοξεί να καταστήσει την Ελλάδα πεδίο εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών πληρωμών, πριν από άλλες ευρωπαϊκές αγορές.
