Από την έναρξη της αιφνιδιαστικής του επίθεσης στο Ιράν στις 13 Ιουνίου, το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει πλήθος αεροπορικών χτυπημάτων σε πυρηνικές εγκαταστάσεις σε όλη την ασιατική χώρα. Οι επιθέσεις σε ερευνητικούς αντιδραστήρες, σε μονάδες εμπλουτισμού ουρανίου και άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις έχουν οδηγήσει σε σημαντικές ζημιές ορατές από δορυφορικές εικόνες και σε ανησυχίες για πιθανή διαρροή ραδιενέργειας και άλλων επικίνδυνων χημικών ουσιών, οι οποίες επιτείνονται μετά τις αμερικανικές επιθέσεις σήμερα τα ξημερώματα στις εγκαταστάσεις των Φορντό, Νατάνζ και Ισφαχάν.
Μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πριν δύο ημέρες, ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA), δήλωσε ότι «καμία έκλυση ραδιενέργειας δεν έχει επηρεάσει το κοινό», προσθέτοντας, ωστόσο, ότι «οι ισραηλινές επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις έχουν προκαλέσει απότομη υποβάθμιση της πυρηνικής ασφάλειας».
Αρκετές από τις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν έχουν υποστεί ζημιές, συμπεριλαμβανομένων των δύο εγκαταστάσεων εμπλουτισμού στο Νατάνζ, τεσσάρων κτιρίων στο Ισφαχάν και ενός ερευνητικού αντιδραστήρα στο Κοντάμπ. Σύμφωνα με τον Γκρόσι, δεν καταγράφηκε αύξηση των επιπέδων ακτινοβολίας εκτός των κατεστραμμένων εγκαταστάσεων, αν και τοξικές χημικές ουσίες και ραδιενεργοί ρύποι ενδέχεται να έχουν διασκορπιστεί μέσα σε ορισμένες από αυτές τις εγκαταστάσεις.
Σύμφωνα με τον ΙΑΕΑ, το συνολικό απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν στις 17 Μαΐου ήταν περίπου 9.250 κιλά. Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει περίπου 8.400 κιλά εξαφθοριούχου ουρανίου, από τα οποία τα 400 περίπου έχουν ήδη εμπλουτιστεί στο 60% – ένα επίπεδο που θεωρείται ιδιαίτερα εμπλουτισμένο, αλλά χωρίς να είναι ακόμη κατάλληλο για όπλα. Το συγκεκριμένο υλικό βρίσκεται εκτός διεθνούς εποπτείας, αναφέρουν οι ειδικοί, και είναι αρκετό για την κατασκευή περίπου 10 πυρηνικών όπλων.
Η τοποθεσία που βρίσκεται το ουράνιο υψηλού βαθμού εμπλουτισμού είναι άγνωστη, αλλά θα μπορούσε να βρίσκεται ήδη στα χέρια του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και να έχει αποθηκευτεί σε μία ή περισσότερες από τις διάφορες μυστικές εγκαταστάσεις του επίλεκτου στρατιωτικού σώματος του Ιράν. Άλλωστε, μόλις την Πέμπτη, ένας ανώτερος αξιωματούχος των Φρουρών φέρεται να δήλωσε ότι είχαν μεταφέρει προληπτικά όλο το εμπλουτισμένο ουράνιο σε κρυφές τοποθεσίες, όπου είναι πιθανό να βρίσκονται και φυγοκεντρητές, με σκοπό τον περαιτέρω εμπλουτισμό του αποθέματος ουρανίου.
Η μετατροπή αυτού του υλικού σε όπλο, αν και αποτελεί μια εξαιρετικά επείγουσα ανησυχία, δεν είναι ο μόνος πιθανός κίνδυνος που σχετίζεται με το πυρηνικό απόθεμα του Ιράν, καθώς το ουράνιο υψηλού εμπλουτισμού ενέχει για τους ανθρώπους κίνδυνο μόλυνσης ή έκθεσης σε ακτινοβολία, ανεξάρτητα από το αν το υλικό αποτελεί στόχο επίθεσης.
Μια μεγάλη ποσότητα εμπλουτισμένου εξαφθοριούχου ουρανίου αποθηκευμένη σε δεξαμενές σε σχετικά μικρή περιοχή θα αποτελούσε σημαντικό χημικό κίνδυνο σε περίπτωση επίθεσης. Το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε πόσο από αυτό το υλικό βρίσκεται μέσα σε δεξαμενές ή τις συνθήκες υπό τις οποίες αποθηκεύεται, καθιστά αυτόν τον κίνδυνο ακόμη μεγαλύτερο.
Η βιαστική μεταφορά και οι ακατάλληλες συνθήκες αποθήκευσης θα μπορούσαν επίσης να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο έκθεσης σε τοξικές χημικές ουσίες. Ενώ το εξαφθοριούχο ουράνιο δεν είναι άμεσα σχάσιμο, εάν εισέλθει υγρασία στους κυλίνδρους μεταφοράς ή αποθήκευσης, το ουράνιο, και ιδιαίτερα το εμπλουτισμένο ουράνιο, αντιδρά πιο εύκολα, δημιουργώντας συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορούσε να συμβεί αλυσιδωτή αντίδραση πυρηνικής σχάσης. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε χημική έκρηξη των κυλίνδρων, με αποτέλεσμα τη σημαντική διασπορά του εξαφθοριούχου ουρανίου στην εγκατάσταση και ενδεχομένως στο περιβάλλον – ένα σενάριο πιθανό ακόμη και χωρίς επίθεση.
