Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι μαραθώνιοι βιντεοπαιχνιδιών και οι ατελείωτες ώρες παρακολούθησης βίντεο στο YouTube φαίνεται να μην είναι απλώς μια φυσιολογική συμπεριφορά των εφήβων, αλλά ενδέχεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Μια νέα τριετής έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, ανάλυσε δεδομένα από περισσότερα από 9.000 παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η υπερβολική χρήση ψηφιακών συσκευών, όπως τηλέφωνα, tablet και υπολογιστές, μπορεί να σχετίζεται με μανιακά συμπτώματα που συνδέονται με διαταραχές του διπολικού φάσματος.
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και άλλες ερευνητικές ομάδες, επισημαίνουν ότι τα παιδιά που περνούν περισσότερες ώρες σε οθόνες, ειδικά στα κοινωνικά δίκτυα και τα βιντεοπαιχνίδια, έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα σε δύο χρόνια. Αυτά περιλαμβάνουν ακανόνιστες εκρήξεις ενέργειας, ανησυχητικές σκέψεις, υπερβολική αυτοεκτίμηση, συνεχείς αφηρημένες σκέψεις, γρήγορη ομιλία, αυξημένη σωματική δραστηριότητα και μειωμένο ύπνο.
Η μελέτη εντόπισε ότι η κρίσιμη ηλικία για τις αρνητικές επιδράσεις λόγω της ψηφιακής χρήσης ήταν μεταξύ 10 και 11 ετών. Οι συμμετέχοντες αφιέρωναν κατά μέσο όρο 4,6 ώρες ημερησίως μπροστά από οθόνες, με τον χρόνο αυτό να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Ενώ προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει την σύνδεση μεταξύ της χρήσης οθόνης και των προβλημάτων άγχους και κατάθλιψης, η τρέχουσα μελέτη εστιάζει στη σχέση διαφορετικών τύπων ψηφιακής δραστηριότητας και των μανιακών συμπτωμάτων.
Οι συμπερασματικές παρατηρήσεις των ερευνητών ήταν ότι:
- οι επιρροές του «χρόνου οθόνης» σε κάθε ασχολία είναι διαφορετικές στα παιδικά συναισθήματα
- τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν την ισχυρότερη σχέση με τα μανιακά συμπτώματα, ακολουθούμενα από την αποστολή μηνυμάτων, την παρακολούθηση βίντεο και τα βιντεοπαιχνίδια
- η παρακολούθηση τηλεόρασης δεν παρουσίασε σημαντική σύνδεση, ενώ η συνομιλία μέσω βίντεο έδειξε ασθενέστερη συσχέτιση συγκριτικά με άλλες δραστηριότητες
- αν και τα συμπτώματα αυτά δεν ήταν αρκετά σοβαρά ώστε να υποδηλώνουν κλινική διάγνωση, μπορεί να αποτελούν πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια δυσκολιών στη ρύθμιση της διάθεσης
- η προβληματική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εξηγούσε το 47,7% της συσχέτισης, ενώ τα βιντεοπαιχνίδια εξηγούσαν το 58,0%. Η διαταραχή ύπνου έπαιξε επίσης ρόλο, αν και σε μικρότερο βαθμό, αντιπροσωπεύοντας το 9,0% της σχέσης
- η προεφηβεία είναι μια κρίσιμη περίοδος για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και λειτουργεί ως η έναρξη ενός ψυχιατρικού χρόνου στο παιδί, κατά τον οποίο εμφανίζονται για πρώτη φορά διαταραχές της διάθεσης, όπως η διπολική διαταραχή
- τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα παιχνίδια τείνουν να ενισχύουν την καταναγκαστική χρήση μέσω μηχανισμών ανταμοιβής, καθιστώντας δυσκολότερο για τα παιδιά να απεμπλακούν. Οι πλατφόρμες έχουν σχεδιαστεί για να μεγιστοποιούν την συμμετοχή, προσφέροντας άμεση ικανοποίηση μέσω των likes, των σχολίων και των επιτευγμάτων, γεγονός που μπορεί να συμβάλει σε πρότυπα υπερβολικής χρήσης.
