Η Παγκόσμια Εβδομάδα Ευαισθητοποίησης για την Αντιμικροβιακή Αντίσταση (AMR) ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, με στόχο την ενημέρωση για τη χρήση αντιμικροβιακών φαρμάκων, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρόληψη και θεραπεία λοιμωδών νοσημάτων.
Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν αντιβιοτικά, αντιικά, αντιμυκητιασικά και αντιπαρασιτικά, και χρησιμοποιούνται για την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών.
Η φυσική αντίσταση στα αντιμικροβιακά συμβαίνει λόγω γενετικών αλλαγών στους παθογόνους οργανισμούς, ωστόσο, η υπερβολική και λανθασμένη χρήση αυτών των φαρμάκων μπορεί να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία, με επικίνδυνες συνέπειες για την υγεία.
Όταν οι άνθρωποι δεν ολοκληρώνουν πλήρως τη θεραπεία ή χρησιμοποιούν αντιβιοτικά χωρίς επαρκή ένδειξη, ενδέχεται να εμφανιστούν ανθεκτικά στελέχη βακτηρίων, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή των ασθενών και την ικανότητα αντιμετώπισης συνηθισμένων λοιμώξεων.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ, η οποία αναλύει τις πρακτικές συνταγογράφησης αντιβιοτικών σε διάφορες χώρες, παρατηρούνται σημαντικές ανισότητες στη χρήση αυτών των φαρμάκων.
Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, καταγράφηκε η υψηλότερη συνταγογράφηση αντιβιοτικών το 2023, με 26,7 καθορισμένες ημερήσιες δόσεις (DDD) ανά 1.000 άτομα, αριθμός που είναι πολύ υψηλότερος από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (16 DDDs).
Η Ελλάδα κατατάσσεται πολύ πάνω από χώρες όπως η Σουηδία και η Ολλανδία, όπου οι αντίστοιχοι δείκτες είναι 8,7 και 8,8 DDDs ανά 1.000 άτομα.
Μείωση των αντιβιοτικών
Αν και ο συνολικός όγκος αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται έχει μειωθεί στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ, οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφηκαν στη Φινλανδία (-5,8 DDDs/1.000) και τον Καναδά (-5,6 DDDs/1.000) από το 2013 έως το 2020.
Ο ΟΟΣΑ επισημαίνει ότι τα αντιβιοτικά θα πρέπει να συνταγογραφούνται μόνο όταν υπάρχει ξεκάθαρη επιστημονική ένδειξη για την ανάγκη τους.
Η αντίσταση στα αντιβιοτικά μπορεί επίσης να αναπτυχθεί μέσω έμμεσων τρόπων, όπως η κατανάλωση κρέατος από ζώα που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με αντιβιοτικά ή η κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων που περιέχουν ανθεκτικούς παθογόνους μικροοργανισμούς.
Δεδομένα του 2020 δείχνουν ότι χώρες όπως η Ταϊλάνδη, η Κίνα και η Αυστραλία χρησιμοποιούν αντιβιοτικά σε ζωικά τρόφιμα σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα σε σύγκριση με χώρες όπως η Νορβηγία, η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η έκθεση καταδεικνύει την ανάγκη για την ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών, προκειμένου να περιοριστεί η ανάπτυξη ανθεκτικών μικροοργανισμών και να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων στο μέλλον.
