Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα τεθεί την ερχόμενη εβδομάδα αντιμέτωπη με τη δεύτερη πρόταση μομφής σε λιγότερο από τρεις μήνες. Παρά την αυξανόμενη κριτική, οι κεντρώοι ευρωβουλευτές αναμένεται να προτιμήσουν τη σταθερότητα αντί της ανατροπής της.
Παρότι αρκετοί ευρωβουλευτές — ακόμη και από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), στο οποίο ανήκει η φον ντερ Λάιεν — γίνονται ολοένα και πιο επικριτικοί απέναντι στην ηγεσία της, είναι πιθανότερο να χρησιμοποιήσουν τη συζήτηση της Δευτέρας στην Ολομέλεια για να εκφράσουν τα παράπονά τους, παρά να ταυτιστούν με την άκρα δεξιά και την άκρα αριστερά που επιδιώκουν την καθαίρεσή της στην ψηφοφορία της Πέμπτης.
«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να ασκηθεί κριτική στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν», δήλωσε στο Politico ο επικεφαλής των Γερμανών Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο, Έρικ Μαρκουάρτ. «Αλλά δεν πιστεύουμε ότι ένας διάδοχος θα ήταν απαραίτητα καλύτερος από την τρέχουσα πρόεδρο της Κομισιόν».
Πρόκειται για πρωτοφανές γεγονός, η ηγεσία της ΕΕ να έρχεται αντιμέτωπη με δύο προτάσεις μομφής σε τόσο σύντομο διάστημα (η προηγούμενη έγινε τον Ιούλιο). Αυτό δεν δείχνει μονάχα την αυξανόμενη επιρροή των πολιτικών άκρων που χρησιμοποιούν τέτοιες διαδικασίες για να προκαλέσουν αναταράξεις, αλλά και την ανησυχία που επικρατεί στις Βρυξέλλες και σε ολόκληρη την Ευρώπη για την πορεία της Επιτροπής υπό τη Φον ντερ Λάιεν.
Στις 9 Οκτωβρίου θα διεξαχθούν δύο ξεχωριστές ψηφοφορίες για πρόταση μομφής: η μία από την ακροδεξιά ομάδα Patriots for Europe (Πατριώτες για την Ευρώπη) και η άλλη από την ομάδα The Left, η οποία τοποθετείται πιο αριστερά ακόμη και από τους Σοσιαλιστές & Δημοκράτες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αριθμεί 719 ευρωβουλευτές. Για να απομακρυνθεί η Φον ντερ Λάιεν, απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων από όσους ψηφίσουν. Οι Patriots, η Αριστερά και μια δεύτερη ακροδεξιά ομάδα (ESN) διαθέτουν συνολικά 158 έδρες — αριθμός που υπολείπεται σημαντικά, αν δεν στηρίξει μέρος του κέντρου.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ενδείξεις πως και κεντρώοι ευρωβουλευτές γίνονται πιο επικριτικοί, σύμφωνα με συνομιλίες του Politico με 11 ευρωβουλευτές και κοινοβουλευτικούς αξιωματούχους, η τάση αυτή δεν αρκεί για να προκαλέσει την πτώση της.
Οι δύο ομάδες που υπέβαλαν τις προτάσεις μομφής στο Στρασβούργο κατηγορούν την πρόεδρο της Επιτροπής για αποδυνάμωση της ΕΕ, έλλειψη διαφάνειας, κακή κρίση σε εμπορικές συμφωνίες με τις ΗΠΑ και τη Λατινική Αμερική, τη στάση της απέναντι στη Γάζα, εγκατάλειψη των αγροτών και αποδυνάμωση των κλιματικών κανόνων.
Ακόμη και οι Σοσιαλιστές, οι Φιλελεύθεροι του Renew, οι Πράσινοι και το ΕΛΚ — που την είχαν στηρίξει στην εκλογή της — εκφράζουν πλέον δυσαρέσκεια για διάφορες επιλογές της.
Πολλοί στο ίδιο της το κόμμα εξακολουθούν να αντιδρούν στην αιφνιδιαστική ανακοίνωσή της ότι η ΕΕ θα διακόψει τις σχέσεις με το Ισραήλ και θα προτείνει κυρώσεις λόγω της εισβολής στη Γάζα, απόφαση που δεν είχε κοινοποιηθεί εκ των προτέρων.
«Μερικές φορές είναι δύσκολο να «καταπιείς» τις ενέργειές της», είπε χαρακτηριστικά στέλεχος του ΕΛΚ. Άλλος ευρωβουλευτής του ΕΛΚ σημείωσε ότι η Φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει «αυξανόμενη αντίθεση» μέσα στις εθνικές αντιπροσωπείες του κόμματος.
Αυτό που φαίνεται να ενοχλεί σε όλες τις πολιτικές ομάδες είναι η αίσθηση ότι η Φον ντερ Λάιεν προωθεί μια ατζέντα σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις, παρακάμπτοντας το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η προηγούμενη πρόταση μομφής, που είχε κατατεθεί πριν από το καλοκαίρι από τις πολωνικές και ρουμανικές αντιπροσωπείες των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, απέτυχε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, αλλά κατέδειξε το περιορισμένο επίπεδο στήριξης στην Επιτροπή: από τους 719 ευρωβουλευτές, μόλις 553 ψήφισαν, εκ των οποίων 175 κατά της φον ντερ Λάιεν.
Τον Ιούλιο, αν και πολλοί κεντρώοι ευρωβουλευτές εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την ηγεσία της, είτε απουσίασαν (86), είτε απείχαν (11), είτε ψήφισαν υπέρ της (355), θεωρώντας ότι η πρόταση μομφής ήταν κίνηση της άκρας δεξιάς για να προκαλέσει χάος. Μόνο δύο ευρωβουλευτές από το κέντρο ψήφισαν εναντίον της.
Στις πόσες μομφές εξαφανίζονται τα σκουπίδια;;