Οι καρχαρίες είναι συχνοί επισκέπτες σε όλους σχεδόν τους ωκεανούς και τις θάλασσες του κόσμου.
Η Μεσόγειος, για παράδειγμα, «σφύζει» από θαλάσσια ζωή και φιλοξενεί σημαντική ποικιλία ειδών.
Αν όμως κοιτάξουμε ανατολικότερα, παρατηρούμε κάτι παράδοξο: στη Μαύρη Θάλασσα οι καρχαρίες μοιάζουν να έχουν εξαφανιστεί.
Γιατί οι θαλάσσιοι αυτοί θηρευτές δεν κολυμπούν εκεί, παρότι η διαδρομή μέσω του Βοσπόρου είναι σχεδόν απευθείας;
Οι λόγοι είναι περισσότεροι – και σοβαρότεροι – απ’ όσο φαίνεται με μια πρώτη ματιά.
1. Ο Βόσπορος: Ένα φράγμα από ατσάλι και θόρυβο
Στον χάρτη, το Στενό του Βοσπόρου φαίνεται ως εύκολη δίοδος ανάμεσα στις θάλασσες.
Στην πράξη όμως αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για τους καρχαρίες. Η υπερβολική κίνηση πλοίων, οι δονήσεις, ο υποβρύχιος θόρυβος και η ρύπανση δημιουργούν ένα περιβάλλον που οι καρχαρίες αποφεύγουν.
Παρά το γεγονός ότι είναι θηρευτές, πρόκειται για πλάσματα που επηρεάζονται έντονα από τέτοιες συνθήκες.
2. Έλλειψη επαρκούς τροφής
Οι καρχαρίες αγαπούν τα δροσερά νερά, όμως χρειάζονται και άφθονη τροφή.
Η Μαύρη Θάλασσα δεν μπορεί να τους προσφέρει τα μεγάλα, λιπαρά ψάρια που αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής τους.
Η περιορισμένη ιχθυοπανίδα σημαίνει ότι δεν αξίζει τον κόπο για τους μεγάλους θηρευτές να εγκατασταθούν εκεί.
3. Πολύ χαμηλή αλατότητα
Η Μαύρη Θάλασσα είναι διάσημη για τη χαμηλή αλατότητά της, λόγω των τεράστιων ποσοτήτων γλυκού νερού που καταλήγουν σ’ αυτή από ποτάμια.
Για τους καρχαρίες, όμως, το περιβάλλον αυτό είναι δυσάρεστο.
Η χαμηλή αλατότητα επηρεάζει την ικανότητά τους να προσανατολίζονται, να κυνηγούν και γενικά να κινούνται με άνεση.
Το επίπεδο αλατότητας είναι απλώς πολύ χαμηλότερο από αυτό που απαιτούν οι περισσότεροι θαλάσσιοι θηρευτές.
4. Βαθιές ζώνες χωρίς ζωή
Από τα 90-100 μέτρα βάθος και κάτω, η Μαύρη Θάλασσα είναι γεμάτη υδρόθειο, μια τοξική ουσία που καθιστά τα βαθύτερα στρώματα της θάλασσας εντελώς ακατάλληλα για ζωή.
Οι καρχαρίες συχνά καταδύονται σε μεγάλα βάθη, αλλά εδώ κάτι τέτοιο θα ήταν επικίνδυνο και εντελώς άσκοπο.
5. Ναι, υπάρχουν καρχαρίες – αλλά όχι οι γνωστοί «γίγαντες»
Δεν σημαίνει ότι η Μαύρη Θάλασσα είναι εντελώς απαλλαγμένη από καρχαρίες. Υπάρχουν μερικά μικρά είδη, όπως τα σκυλόψαρα ή οι καρχαρίες-γάτες.
Ωστόσο, αυτά τα είδη είναι μικρά, ζουν στον βυθό και δεν αποτελούν απειλή για τον άνθρωπο.
Δεν θυμίζουν καθόλου τα «αστέρια» των ταινιών τρόμου – πρόκειται περισσότερο για αργούς, βενθικούς καρχαρίες παρά για επιθετικούς θηρευτές.
Συνοψίζοντας, η Μαύρη Θάλασσα παραμένει μια περιοχή που, για πολλούς φυσικούς και περιβαλλοντικούς λόγους, οι καρχαρίες αποφεύγουν.
Και μάλλον, οι κολυμβητές και οι ψαράδες δεν έχουν κανένα πρόβλημα μ’ αυτό!
