Όταν ο άνθρωπος… φυτρώνει εκεί που δεν τον σπέρνουν, τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν. Και η Σελήνη δεν αποτελεί εξαίρεση.
Μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Κάνσας πιστεύει ότι η ανθρώπινη παρέμβαση – όπως τα πάνω από 100 διαστημικά σκάφη που έχουμε στείλει στον φυσικό μας δορυφόρο τα τελευταία 64 χρόνια – μας καθιστά μία από τις πιο κυρίαρχες δυνάμεις που διαμορφώνουν τη Σελήνη. Κάτι που δικαιολογεί την αναγνώριση μιας νέας εποχής: της «Σεληνιακής Ανθρωπόκαινου» (Lunar Anthropocene), αναφέρει το Popular Mechanics.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Geoscience, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η Σελήνη δεν αποτελεί το αμετάβλητο περιβάλλον που επηρεάζεται ελάχιστα από την ανθρωπότητα, όπως μερικές φορές πιστεύουμε. Από τον Σεπτέμβριο του 1959, όταν το σοβιετικό σκάφος Luna 2 προσέκρουσε στην επιφάνειά της, οι άνθρωποι έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή της.
«Αυτή η ιδέα είναι παρόμοια με τη συζήτηση για την Ανθρωπόκαινο στη Γη – την εξερεύνηση του βαθμού στον οποίο οι άνθρωποι έχουν επηρεάσει τον πλανήτη μας», δήλωσε ο Justin Holcomb, κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Με περισσότερα από 100 διαστημικά σκάφη έχουν έρθει σε επαφή με το σεληνιακό έδαφος, είτε μέσω ελεγχόμενων προσεδαφίσεων είτε μέσω συγκρούσεων, έχει υπάρξει αρκετή αλληλεπίδραση για να σηματοδοτήσει μια γεωλογική εποχή. Εκτός από τις επανδρωμένες αποστολές, η παρουσία εγκαταλελειμμένων σκαφών, ρόβερ και εξοπλισμού έχει ήδη επιφέρει μετακινήσεις ιζημάτων και σημαντικές διαταραχές στην επιφάνεια.
Η μελέτη τονίζει ότι, στο πλαίσιο της νέας «διαστημικής κούρσας», το σεληνιακό τοπίο αναμένεται να αλλάξει δραστικά μέσα στα επόμενα 50 χρόνια. Πολλές χώρες και ιδιωτικοί φορείς σχεδιάζουν αποστολές, γεγονός που ενδέχεται να αυξήσει την πίεση στο ήδη ευαίσθητο περιβάλλον της Σελήνης, τη στιγμή μάλιστα που δεν υφίσταται ολοκληρωμένο νομικό ή θεσμικό πλαίσιο προστασίας της από καταστροφικές παρεμβάσεις.
Τα καυσαέρια από μελλοντικές αποστολές ενδέχεται να επηρεάσουν σοβαρά αυτά τα συστήματα, γεγονός που, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό νέων αποστολών.
Με την πρόταση για την αναγνώριση της Σεληνιακής Ανθρωπόκαινου, η ερευνητική ομάδα επιδιώκει επίσης την πλήρη καταγραφή κάθε ανθρώπινου αποτυπώματος στη Σελήνη, από τα ίχνη των αστροναυτών έως τα αντικείμενα που έχουν παραμείνει στην επιφάνεια. Στόχος είναι η διατήρηση ενός αναλυτικού αρχείου της ανθρώπινης παρουσίας, σε συνεργασία με αρχαιολόγους και ανθρωπολόγους, ώστε η εξερεύνηση της Σελήνης να αντιμετωπιστεί ως αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας και της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους.
