Οι χώρες επιστρέφουν στην ασφάλεια του χρυσού εν μέσω των παγκόσμιων οικονομικών κλυδωνισμών
Οκτώ χώρες μετακινούν αθόρυβα την παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων χωρίς να χρησιμοποιούν όπλα ή τεχνολογία, αλλά με τεράστια αποθέματα χρυσού.
Με την παγκόσμια οικονομία σε συνεχή τρικυμία, οι χώρες αυτές εμπιστεύονται πολύ ένα πατροπαράδοτο περιουσιακό στοιχείο.
«Ο χρυσός είναι ένα τείχος προστασίας», δήλωσε η οικονομολόγος Τατιάνα Τρεφίλοβα της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. «Και η Ρωσία έχει μάθει να ζει πίσω από ένα τέτοιο».
Η Ινδία, επί μακρόν πολιτιστικός κόμβος κατανάλωσης χρυσού, έχει εισέλθει στην κορυφή των επίσημων αποθεμάτων με 879,98 τόνους. Η αύξηση είναι σκόπιμη και στρατηγική. Στο παρελθόν, ο χρυσός στην Ινδία βρισκόταν κυρίως σε ιδιωτικά χέρια – γάμους, ναούς, κοσμηματοθήκες. Αλλά την τελευταία δεκαετία, η Κεντρική Τράπεζα της Ινδίας διαφοροποίησε τα αποθέματά της για να μειώσει την εξάρτηση από τα ξένα νομίσματα και τα ομόλογα.
Στον 21ο αιώνα, ο χρυσός δεν επιστρέφει ως χρήμα. Επιστρέφει ως επιρροή. Αυτά τα εθνικά θησαυροφυλάκια δεν είναι απλώς αποθήκευση – είναι στρατηγική. Ο χρυσός παρέχει στις κυβερνήσεις μόνωση από κυρώσεις, μόχλευση στις εμπορικές συνομιλίες και αξιοπιστία όταν τα νομίσματα παραπαίουν. Καθώς οι δείκτες χρέους ανεβαίνουν και οι συμμαχίες σπάνε, αυτό το αρχαίο μέταλλο βρίσκεται και πάλι στην καρδιά της παγκόσμιας σταθερότητας – όχι επειδή είναι φανταχτερό, αλλά επειδή αντέχει.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού, τα οκτώ μεγαλύτερα κράτη που κατέχουν χρυσό ελέγχουν πλέον συλλογικά σχεδόν 25.000 τόνους του μετάλλου – περίπου το 20% όλου του χρυσού που εξορύχθηκε ποτέ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να κατέχουν το στέμμα, και να προηγούνται κατά πολύ με 8.133,46 τόνους χρυσού, αριθμός αμετάβλητος εδώ και δεκαετίες.
Αποθηκευμένα σε μεγάλο βαθμό στο Φορτ Νοξ και στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα Αποθεμάτων της Νέας Υόρκης, τα αποθέματα αυτά εξυπηρετούν περισσότερο συμβολικό παρά πρακτικό σκοπό. Υποστηρίζουν την πίστη στο δολάριο χωρίς να επηρεάζουν άμεσα την καθημερινή νομισματική πολιτική. Αλλά η παρουσία τους λέει πολλά.
Καθώς το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα δέχεται αυξανόμενη πίεση από τον πληθωρισμό, το δημοσιονομικό αδιέξοδο και το αυξανόμενο χρέος, ο χρυσός παραμένει η σιωπηλή άγκυρα της αξιοπιστίας των ΗΠΑ. «Είναι ένα ψυχολογικό περιουσιακό στοιχείο», λέει η Δρ Έμιλι Γουόρθ, ανώτερη συνεργάτης στο Ινστιτούτο Brookings. «Δεν κινεί καθημερινά τις αγορές, αλλά διαμορφώνει τη μακροπρόθεσμη εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ». Σε μια εποχή ψηφιακής αστάθειας, η αναλογική αξία εξακολουθεί να έχει απήχηση.
Οι τρεις μεγάλοι της Ευρώπης στρέφονται στο μέταλλο για αξιοπιστία
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, τρία ευρωπαϊκά έθνη χρησιμοποιούν τον χρυσό για να σταθεροποιήσουν το κύρος τους σε μια περιοχή εύθραυστης ενότητας. Η Γερμανία, με 3.352,65 τόνους, διατηρεί τη φήμη της για δημοσιονομικό συντηρητισμό. Μεγάλο μέρος του αποθέματός της παραμένει αποθηκευμένο στο εξωτερικό – μια κληρονομιά του Ψυχρού Πολέμου από τον πλεονασμό και τη διπλωματία- αλλά η Bundesbank επαναπατρίζει χρυσό από το 2013, ενισχύοντας την κυριαρχία.
Η Ιταλία, παρά τις συχνά επισφαλείς οικονομικές προοπτικές της, κατέχει ένα σημαντικό απόθεμα 2.451,84 τόνων, το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα στον κόσμο. Οι διαδοχικές ιταλικές κυβερνήσεις έχουν αντισταθεί στις εκκλήσεις να νομισματοποιήσουν ή να μειώσουν αυτό το απόθεμα, θεωρώντας το ως πυλώνα αξιοπιστίας έναντι των επενδυτών και των διεθνών δανειστών.
Η Γαλλία, που ακολουθεί με 2.436,32 τόνους, επαναλαμβάνει αυτή τη στρατηγική, ενισχύοντας αθόρυβα τη χρηματοπιστωτική της ραχοκοκαλιά, ενώ οι γείτονές της συζητούν για τη λιτότητα και την τόνωση της οικονομίας.
Η αγορά χρυσού από την Κίνα και τη Ρωσία αφορά στην κυριαρχία
Για την Κίνα και τη Ρωσία, η λογική δεν έχει τις ρίζες της μόνο στην οικονομία, αλλά και στη στρατηγική αυτονομία. Η Κίνα κατέχει σήμερα 2.298,53 τόνους, αποτέλεσμα σταθερών, σχεδόν αόρατων μηνιαίων αγορών από τα τέλη του 2022. Η συσσώρευση αυτή ευθυγραμμίζεται με την ευρύτερη εκστρατεία του Πεκίνου για τη διεθνοποίηση του γιουάν και τη μείωση της εξάρτησης από το δολάριο ΗΠΑ.
Η περίπτωση της Ρωσίας είναι πιο εμφανής. Από το 2014, η Μόσχα έχει αυξήσει τις αγορές ως απάντηση στις δυτικές κυρώσεις, χρησιμοποιώντας τον χρυσό ως ρυθμιστικό παράγοντα έναντι των χρηματοπιστωτικών συστημάτων που βασίζονται στο δολάριο.
Το 2025, κατέχει 2.298,5 τόνους, ισοβαθμώντας ουσιαστικά με την Κίνα. Αυτά τα αποθέματα αποθηκεύονται στο εσωτερικό της χώρας και αποτελούν μια απτή οδό διαφυγής από την εμβέλεια των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που κυριαρχούνται από τις ΗΠΑ.
