«Μπορεί το σχέδιο του Τραμπ για τη Γάζα να επιλύσει τη σύγκρουση στην Κύπρο;»
Αυτό το ερώτημα θέτει σε νέα ανάλυσή του ο πρώην αξιωματούχος του Υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, ειδικός σε θέματα των κρατών της Μέσης Ανατολής, Μάικλ Ρούμπιν*
Σύμφωνα με την ανάλυση του Μάικλ Ρούμπιν ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία ενδέχεται να συμμετάσχει σε μια ειδική ομάδα «για την παρακολούθηση της εφαρμογής της συμφωνίας επί τόπου». Δεδομένης της υποστήριξης της Τουρκίας προς τη Χαμάς και της άρνησης του Ερντογάν να αναγνωρίσει την τρομοκρατία της Χαμάς, αυτό θα πρέπει να είναι αδύνατο, σχολιάζει ο ειδικός αναλυτής. Ωστόσο, όπως προσθέτει, μια διεθνής δύναμη για την αστυνόμευση της Γάζας φαίνεται πλέον αναπόφευκτη, καθώς το Ισραήλ αποσύρεται και η Χαμάς απελευθερώνει τους υπόλοιπους ομήρους που κρατά.
Αναλυτικά ο Μάικλ Ρούμπιν υπογραμμίζει:
Η υποστήριξη του Ερντογάν για την κατάπαυση του πυρός είναι κρίσιμη, διότι δημιουργεί ένα προηγούμενο που θα μπορούσε να επιλύσει δύο επίμονες συγκρούσεις στις οποίες η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο, ή τουλάχιστον να αφαιρέσει τη διεθνή νομιμότητα που διεκδικούν οι Τούρκοι.
Η πρώτη είναι η Κύπρος. Πάνω από μισό αιώνα μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, ο τουρκικός στρατός συνεχίζει να καταλαμβάνει το ένα τρίτο του νησιού. Οι Τούρκοι δικαιολογούν την κατοχή με την επιθυμία να προστατεύσουν τον μουσουλμανικό πληθυσμό της Κύπρου. Ωστόσο, η χρονολογία διαψεύδει τους ισχυρισμούς της Τουρκίας. Η τουρκική εισβολή έγινε σε δύο φάσεις. Η πρώτη, με κίνητρο την επιθυμία της Τουρκίας να αποτρέψει την ένωση μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, δημιούργησε μια βάση. Λίγο μετά, η ελληνική χούντα κατέρρευσε και, μαζί με αυτήν, κάθε απειλή που αποτελούσε η Ελλάδα για τη μουσουλμανική μειονότητα της Κύπρου.
Η μεγάλη τουρκική εισβολή έλαβε χώρα ενώ οι διαπραγματεύσεις ήταν σε εξέλιξη στη Γενεύη. Αυτό που συνέβη ήταν μια κατάληψη εδαφών, που «ευλογήθηκε» για κυνικούς λόγους από τον υπουργό Εξωτερικών και σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Χένρι Κίσινγκερ, και ακολουθήθηκε από εθνοκάθαρση της νέας ζώνης από την Τουρκία.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Τουρκία έστειλε εποίκους στην περιοχή, πνίγοντας τη φωνή των κυπρίων μουσουλμάνων που η τουρκική κατοχή υποτίθεται ότι προστάτευε.
Τραμπ: «Τελειώσαμε τον πόλεμο στη Γάζα και νομίζω ότι θα υπάρξει διαρκής ειρήνη»
Σήμερα, η κύρια απειλή για τη διαβίωση και τον πολιτισμό των κυπρίων μουσουλμάνων δεν προέρχεται από τη δημοκρατική Ελλάδα ή τη δημοκρατική Κύπρο, αλλά από την ίδια την αυταρχική Τουρκία.
Αν η λύση για τη Γάζα περιλαμβάνει σταδιακή αποχώρηση του Ισραήλ, τότε γιατί η λύση για την Κύπρο να μην περιλαμβάνει σταδιακή αποχώρηση της Τουρκίας; Υποστηρίζοντας το σχέδιο Τραμπ για τη Γάζα, ο Ερντογάν αναγνωρίζει σιωπηρά την εφαρμοσιμότητά του στην Κύπρο ή, τουλάχιστον, εκθέτει την υποκρισία της Τουρκίας και την παρανομία της διπλωματικής της θέσης.
Καθώς το Ισραήλ αποσύρεται και για να αποτραπεί η ανασυγκρότηση της Χαμάς, το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ προβλέπει την αποστολή διεθνών παρατηρητών, ένα στοιχείο που και πάλι υποστηρίζει ο Ερντογάν προσφέροντας εθελοντικά Τούρκους.
Ενώ οι Τούρκοι, ως υποστηρικτές της Χαμάς, και η πρώην αποικιακή δύναμη πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν είναι κατάλληλοι για τη Γάζα, η αποδοχή της παρακολούθησης από τον Ερντογάν είναι έγκυρη και ανοίγει το δρόμο για την προώθηση της ειρήνης στην Κύπρο.
Με απλά λόγια, καθώς ο τουρκικός στρατός αποσύρεται και οι Τούρκοι έποικοι φεύγουν, οι διεθνείς παρατηρητές στη βόρεια Κύπρο (σ.σ. κατεχόμενα) θα μπορούσαν να κατευνάσουν τυχόν νόμιμες ανησυχίες των Τούρκων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα των υπολοίπων Κυπρίων Μουσουλμάνων.
Ένα κονσόρτσιουμ περιφερειακών κρατών – των χωρών των Συμφωνιών του Αβραάμ και των μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – θα μπορούσε να αναφέρει και να προστατεύει αξιόπιστα τους πολίτες, καθώς η νόμιμη κυπριακή κυβέρνηση αποκαθιστά την εξουσία της.
Οι ίδιοι παρατηρητές θα μπορούσαν επίσης να διευκολύνουν την αναχώρηση σε εξορία στην Τουρκία ή το Κατάρ των Ersin Tatar, Mehmet Ali Talat, Derviş Eroğlu και άλλων που ενήργησαν ως παράνομοι ηγέτες στη ζώνη κατοχής.
Οι Ελληνοκύπριοι όμηροι
Στην Κύπρο, το μοντέλο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επιλύσει την τρέχουσα κρίση με τους ομήρους. Αν και δεν έχουν τραβήξει την προσοχή στα πανεπιστημιακά campus ή στον δυτικό Τύπο, τους τελευταίους μήνες, οι τουρκικές και οι δυνάμεις κατοχής έχουν πάρει και κρατούν ως ομήρους απλούς Ελληνοκύπριους που επισκέφθηκαν το βορρά για να επιθεωρήσουν ακίνητα στην κατεχόμενη ζώνη, των οποίων είναι ιδιοκτήτες.
Αν ο Τραμπ μπορεί να απαιτήσει από τη Χαμάς να απελευθερώσει τους Ισραηλινούς και Αμερικανούς ομήρους της, και αν ο Ερντογάν μπορεί να ενωθεί με τη Χαμάς για να απαιτήσει την απελευθέρωση νόμιμων κρατουμένων ασφαλείας με αίμα στα χέρια τους, τότε σίγουρα τόσο ο Τραμπ όσο και ο Ερντογάν μπορούν να συμφωνήσουν ότι οι Κύπριοι όμηροι πρέπει να επιστρέψουν.
